Chương trình Phát triển nhà ở TPHCM giai đoạn 2021 – 2030 đặt ra với chỉ tiêu nhà ở xã hội, trong giai đoạn 2021 - 2025, thành phố cần phát triển khoảng 2,5 triệu m2 sàn, tương ứng khoảng 35.000 căn nhà.
Trong đó, nhà ở cho thuê phấn đấu đạt khoảng 500.000 m2 sàn, tương ứng khoảng 7.000 căn hộ; nhà ở lưu trú công nhân phấn đấu đạt trên 220.000 m2 sàn, tương ứng khoảng 4.500 căn hộ.
Cũng giai đoạn 2021 - 2025, trên địa bàn TPHCM có tới 91 dự án nhà ở xã hội với tổng diện tích đất 210,4 ha, quy mô dự kiến 98.685 căn hộ, trong đó có tới 49/91 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư/chấp thuận đầu tư (có 46/49 dự án chuyển tiếp từ giai đoạn năm 2016-2020).
Tuy nhiên, báo cáo mới nhất của UBND TPHCM với HĐND thành phố mới đây, thì đến hết quý II/2023, thành phố mới hoàn thành, đưa vào sử dụng 623 căn hộ của 2 dự án.
Như vậy, đã qua nửa chặng đường, TPHCM đạt chưa tới 1/10 số căn nhà ở xã hội, chưa tính khoảng 4.500 căn nhà ở lưu trú cho công nhân vẫn chưa có thông tin gì về việc khởi động.
Bên cạnh vấn đề thiếu quỹ đất, theo UBND TPHCM cái khó của việc phát triển nhà ở xã hội hiện nay là nguồn vốn dài hạn để hỗ trợ các chủ đầu tư vay thực hiện dự án nhà ở xã hội, vay vốn xây dựng, các đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội vay vốn mua nhà là chưa ổn định.
Vì vậy, UBND TPHCM kiến nghị Chính phủ bố trí vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam để cho các doanh nghiệp vay đầu tư phát triển nhà ở xã hội; cho phép kéo dài thời gian hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp và cá nhân, hộ gia đình được vay theo Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30.1.2022 của Chính phủ đến hết năm 2025; cho phép thành lập doanh nghiệp chuyên biệt trực thuộc thành phố để đầu tư, phát triển, quản lý nhà ở xã hội trên địa bàn.
Cũng góp ý cho việc phát triển nhà ở xã hội, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) cho biết vừa có văn bản gửi Ủy ban Pháp luật Quốc hội, Bộ Xây dựng, góp ý, bổ sung một số quy định của Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) về quyền và trách nhiệm của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam được thực hiện dự án nhà ở xã hội cho công nhân trong khu công nghiệp (KCN).
Cụ thể, trong văn bản này, ông Lê Hoàng Châu kiến nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam được tham gia thực hiện đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho đoàn viên công đoàn và công nhân, lao động thuộc đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội làm việc tại KCN thuê theo cơ chế "Ban Quản lý dự án thiết chế công đoàn" trực thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam có tư cách pháp nhân, có chức năng kinh doanh bất động sản, có đủ điều kiện làm chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, hoặc "Ban Quản lý dự án thiết chế công đoàn" đề xuất Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam lựa chọn chủ đầu tư dự án.
Ngoài ra, Hiệp hội nhận thấy Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) chưa tiên lượng trường hợp KCN được chuyển đổi thành khu đô thị - dịch vụ theo quy định tại Điều 13 Nghị định 35/2022/NĐ-CP.
Vì vậy trường hợp trong KCN có thiết chế công đoàn bao gồm khu nhà ở xã hội cho công nhân trong KCN thuê thì Hiệp hội đề nghị Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) bổ sung quy định người thuê căn hộ này từ 5 năm trở lên được mua lại nhà ở này khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển đổi KCN sang phát triển khu đô thị - dịch vụ.
