Chiều 3.6, tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5.2023, báo chí đặt câu hỏi: tại một số dự án nhà ở xã hội đang triển khai, nhiều đối tượng trung gian, cò mồi lại lợi dụng sự khan hiếm hàng để bán kiếm tiền chênh lệch từ người lao động.
Điều này dẫn tới sự gia tăng áp lực về chi phí với người lao động, người thu nhập thấp đồng thời làm giảm sút niềm tin của họ vào chính sách nhân văn về nhà ở xã hội. Xin hỏi Bộ Xây dựng có giải pháp gì để chấn chỉnh tình trạng này?
Trả lời vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo, quan tâm việc đầu tư, phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở cho những người thu nhập thấp. Ông Sinh khẳng định đây là những chính sách nhân văn.
Bên cạnh việc ban hành những chính sách ưu đãi, Quốc hội và Chính phủ cũng đã ban hành những quy định xác định rõ đối tượng được thụ hưởng, các điều kiện, tiêu chí công khai minh bạch. Việc này để tránh tình trạng trục lợi chính sách nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp.
Về các đối tượng được mua nhà ở xã hội, ông Sinh cho biết đây là những người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng; Người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị; Người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp;...
Ngoài ra còn có các đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức; Các đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ theo quy định; hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở.
Điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, các đối tượng nêu trên phải đáp ứng được điều kiện chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình hoặc có nhà ở nhưng diện tích bình quân nhỏ hơn 10 m2/người... Trong chính sách về nhà ở xã hội, mỗi cá nhân chỉ được giải quyết nhu cầu về mua nhà ở xã hội một lần.
Về trình tự mua, tiếp nhận hồ sơ nhà ở xã hội, chủ đầu tư nhà ở xã hội có trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ gửi Sở Xây dựng. Sau đó sở có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát danh sách các đối tượng dự kiến để được giải quyết mua nhà ở xã hội. Sở Xây dựng có trách nhiệm cập nhật danh sách người mua nhà ở xã hội lên cổng thông tin của sở và bộ để đảm bảo công khai minh bạch.
Sau khi xác định danh sách các đối tượng được mua nhà ở xã hội sẽ tiến hành bốc thăm để mua nhà ở xã hội. Như vậy, các quy định liên quan đến việc mua bán nhà ở xã hội rất công khai, minh bạch, chặt chẽ, tránh trục lợi chính sách.
Ông Sinh cho biết, thời gian qua, qua phản ánh của báo chí một số dự án, một số địa phương như Bắc Ninh, Bắc Giang, Đà Nẵng, Đắk Lắk,… có hiện tượng đối tượng trung gian, cò mồi lợi dụng sự khan hiếm nhà ở xã hội mua bán nhằm trục lợi. Bộ Xây dựng xác định những hành vi này thực hiện chưa đúng các quy định của pháp luật về nhà ở, đặc biệt là các chính sách về nhà ở xã hội.
“Thời gian qua, Bộ Xây dựng đã có nhiều văn bản yêu cầu các địa phương, nơi xảy ra hiện tượng như vậy có thanh tra, kiểm tra, làm rõ sự việc. Trên cơ sở đó sẽ có giải pháp chấn chỉnh, khắc phục, xử lý kịp thời, nếu phát hiện thấy sai sẽ thu hồi lại”, ông Sinh nói.
Theo lãnh đạo Bộ Xây dựng, thời gian qua Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tăng cường nguồn cung và đầu tư phát triển nhà ở xã hội. Thủ tướng cũng đã phê duyệt đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội để thúc đẩy vấn đề này. Các cơ quan đã chỉ đạo các địa phương khẩn trương triển khai thực hiện tốt đề án này theo chỉ tiêu cụ thể, đáp ứng yêu cầu về nhà ở xã hội trong thời gian tới.
“Chúng tôi đã yêu cầu địa phương công bố công khai các điều kiện, tiêu chuẩn, đối tượng được mua nhà ở xã hội. Tiếp tục tổ chức quản lý chặt chẽ, theo dõi việc mua bán nhà ở xã hội theo quy định. Các địa phương tiếp tục tổ chức thanh tra, kiểm tra, xử lý các vi phạm liên quan đến mua bán nhà ở xã hội trên địa bàn; cương quyết phát hiện những trường hợp không đúng đối tượng phải thu hồi hồ sơ”, ông Sinh nhấn mạnh.
Trước đó, Báo Lao Động đã có loạt bài phản ánh tình trạng trong khi hàng trăm người dân khổ cực xếp hàng chờ nộp hồ sơ nhà ở xã hội NHS Trung Văn (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) mỗi đêm để mong có cơ hội mua nhà thì trên các hội nhóm, mạng xã hội hàng loạt "cò" là nhân viên của các sàn, công ty môi giới bất động sản ngang nhiên lộng hành, rao bán chênh giá căn hộ, trục lợi chính sách.
