Với việc giảm lãi suất điều hành thêm 0,5%/năm vào ngày 25.5 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã có tổng cộng 3 lần giảm lãi suất điều hành trong chưa đầy 3 tháng. Ngay sau đó, mặt bằng lãi suất huy động của các ngân hàng đã có chiều hướng giảm nhưng với câu chuyện lãi suất vay thì vẫn chưa có sự chuyển biến nhiều.
Theo khảo sát của phóng viên báo Lao Động, mặt bằng lãi suất vay mua nhà thấp nhất hiện nay đang thuộc về Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) ở mức 4,99%/năm. Tuy nhiên, MSB chỉ cố định mức lãi suất này trong 3 tháng đầu với các khoản vay có thời hạn trên 24 tháng, từ tháng thứ 4 trở đi, ngân hàng sẽ áp dụng lãi suất thả nổi theo lãi suất thị trường, rơi vào khoảng 13,75%/năm.
Số ít ngân hàng có lãi vay mua nhà ở mức tầm trung, dưới 10%/năm như Ngân hàng Shinhan Bank là 7,99%/năm, TPBank là 8%/năm, OCB là 8,49%/năm. Trong đó, Shinhan Bank tính lãi cố định 7,99%/năm trong 6 tháng đầu và 10,5%/năm cho 54 tháng còn lại. Với ngân hàng TPBank, mức 8% chỉ áp dụng cho khách vay mua nhà trong 6 tháng đầu, trong 6 tháng tiếp theo sẽ áp dụng mức 12%/năm, từ tháng 13 cũng tính lãi thả nổi theo thị trường, rơi vào khoảng 13,5%/năm.
Một số ngân hàng còn lại vẫn áp dụng lãi suất vay mua nhà ở mức trên 10%/năm, thậm chí neo khá cao như lãi suất cho vay của ngân hàng Vietinbank đang ở mức 13%/năm và không có ưu đãi nào. Các ngân hàng khác như PVcomBank, mức lãi suất 12%/năm chỉ áp dụng 6 tháng đầu, từ các tháng sau đó sẽ tính 15,5%/năm. Hay HDBank, mức 13,5%/năm chỉ áp dụng cho năm đầu, từ năm tiếp theo, mức lãi sẽ cộng thêm biên độ là 4,5%/năm.
Nhìn vào các mức lãi suất này thì trong bối cảnh kinh tế khó khăn hiện nay, câu chuyện đi vay mua nhà thật sự là đang vượt quá khả năng tài chính của những người có nhu cầu thật. Lý giải về câu chuyện lãi vay chưa hạ nhiệt nhanh bằng lãi suất tiết kiệm trong các tháng đầu năm, lãnh đạo một ngân hàng đã có phân tích đó là hệ thống ngân hàng đã phải trả lãi suất tiền gửi rất cao cho các khoản tiền gửi vào quý IV/2022 nay đến kỳ đáo hạn. Lãi suất cho vay trên thị trường hạ cần phải có độ trễ của chính sách do mỗi tổ chức tín dụng trước đó đều phải huy động với lãi suất cao, và mỗi ngân hàng có mức giảm khác nhau tùy thuộc vào giá vốn huy động đầu vào và năng lực tài chính của từng ngân hàng. Với những khoản vay cũ thì đã vay từ vốn có chi phí cao nên càng rất khó để hạ lãi suất vay.
Trong bối cảnh đó, với những người đang có hợp đồng vay mua nhà thật sự phải ở trong cảnh còng lưng trả lãi ngân hàng nhưng mệt mỏi vì dự án chậm tiến độ. Hiện nay, tình trạng các dự án do chủ đầu tư thiếu vốn và chậm tiến độ bàn giao đang lan rộng trên thị trường. Số liệu thống kê từ Hiệp hội bất động sản Việt Nam cho thấy, số lượng dự án chậm tiến độ trên cả nước hiện lên đến cả nghìn với giá trị đầu tư khoảng 800.000 tỉ đồng, tương đương khoảng 30 tỉ USD.
Huy động vốn khó khăn là một trong những nguyên nhân đẩy nhiều doanh nghiệp bất động sản rơi vào tình cảnh “đói vốn”, phải tạm dừng xây dựng, từ đó dẫn đến việc khách hàng vay tiền ngân hàng mua nhà hình thành trong tương lai vẫn phải duy trì trả lãi trong khi không biết khi nào được nhận nhà. Cũng chính điều này đang là bài học khiến cho những người có nhu cầu mua nhà trong giai đoạn hiện nay chùn bước.
