Trong đại dịch COVID-19, giá nhà khắp Châu Âu liên tục tăng, và Thụy Điển cũng không phải là ngoại lệ. Nhu cầu về bất động sản tăng vọt khi mọi người làm việc tại nhà và sở thích đi nghỉ trong nước, thúc đẩy nhu cầu tìm kiếm không gian sống cao hơn.
Tuy nhiên, hiện nay, giá nhà đang hạ nhiệt.
“Tính đến tháng 11.2022, chúng tôi thấy giá nhà trên toàn Thụy Điển giảm 13% so với mức cao nhất vào tháng 2.2022. Đây là đợt suy thoái lớn nhất trên thị trường nhà ở kể từ khi chúng ta trải qua cuộc khủng hoảng kinh tế lớn vào những năm 1990” - Gustav Helgesson, nhà phân tích của ngân hàng Nordea, nói với CNBC.
Vào năm 2022, Ngân hàng Trung ương Thụy Điển đã thực hiện một chu kì tăng lãi suất mạnh mẽ làm bùng nổ thị trường bất động sản. Cụ thể, cơ quan này đã đưa ra tín hiệu rằng lãi suất chính sách của họ sẽ không thay đổi ở mức 0 và dự đoán mức tăng cuối cùng trong nửa cuối năm 2024.
Nhưng trong tuyên bố chính sách tiền tệ tiếp theo của ngân hàng chỉ ba tháng sau đó, tỉ lệ này đã được nâng lên 0,25%. Tỉ lệ tiếp tục tăng trong suốt năm 2022 từ 0,25% lên 0,75% vào tháng 7; lên 1,75% vào tháng 9 và 2,5% vào tháng 11.
Emil Brodin, nhà kinh tế từ Viện Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia Thụy Điển, cho biết mức độ gia tăng “nhiều hơn một chút so với mọi người mong đợi” và nó “đã diễn ra nhanh hơn mọi người nghĩ”. Sự thay đổi này là một sự điều chỉnh, chứ không phải là một bong bóng vỡ, nhưng đó là một sự điều chỉnh “rất nhanh và đau đớn”.
Một đợt tăng lãi suất nữa được dự đoán vào tháng 2.2023, với điểm chuẩn được cho là đạt 3%, khiến các nhà kinh tế dự đoán giá bất động sản Thụy Điển sẽ tiếp tục giảm. Ngân hàng Nordea ước tính giá nhà giảm 20% từ đỉnh xuống đáy.
Tại nhiều nước châu Âu khác, giá nhà cũng được nhận định sẽ giảm trong năm 2023.
Theo các nhà phân tích tại ngân hàng Svenska Handelsbanken AB, thị trường nhà ở của Na Uy đang đi đến đáy của sự sụt giảm, trong khi bất động sản thương mại có vẻ sẽ còn giảm hơn nữa.
Giá nhà ở Na Uy cho đến nay đã ổn định hơn với việc tăng lãi suất so với ở nước láng giềng Thụy Điển. Mặc dù vậy, cơ quan giám sát tài chính của nước này đã lên kế hoạch thử nghiệm kịch bản giả định khi giá nhà giảm tới 29% vào năm 2025. Ngân hàng trung ương nước này cũng dự đoán giá nhà sẽ giảm 4% trong năm 2023.
Ngân hàng Halifax và công ty phân tích Pantheon Macroeconomics dự đoán giá nhà ở Anh sẽ giảm 8%. Trong khi một số nhà phân tích cho rằng việc giảm lãi suất thế chấp sẽ “tăng tốc” trong những tháng tới, thì các ngân hàng đang tìm cách tăng tỉ suất lợi nhuận, nghĩa là lãi suất có thể duy trì ở mức cao.
Điều này là do môi trường kinh tế rủi ro hơn và tỉ lệ thất nghiệp sắp tăng. Người mua nhà mới ở Anh trung bình sẽ cần có khả năng chi ra 32% thu nhập khả dụng hàng tháng trả nợ thế chấp, tăng từ 22% vào đầu năm ngoái. Theo số liệu của Halifax, trước đây, giá nhà trung bình ở Anh đã tăng 23%, tương đương gần 55.000 bảng tính theo tiền mặt, trong khoảng thời gian từ tháng 3.2020 đến tháng 8.2022.
Ở Đức, theo Bloomberg, giá nhà đã giảm lần đầu tiên sau một thập kỉ. Đây được cho là hệ quả khi Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) bắt đầu đảo ngược chính sách lãi suất thấp vào năm ngoái. Động thái này đã làm tăng gấp đôi hoặc thậm chí gấp ba chi phí thế chấp, khiến nhiều người tiêu dùng phải rời bỏ thị trường nhà ở từng rất nóng tại Đức. Chỉ số tài chính bất động sản của Đức trong tháng 12.2022 đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2011.
