Chao đảo vì giá nguyên liệu
Ông Hoàng Hữu Sơn - Chủ tịch Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Hoàng Hải cho rằng, khó khăn lớn nhất trong những tháng đầu năm 2022 là giá vật liệu đầu vào tăng quá cao.
Cụ thể, giá các loại vật liệu như thép, ximăng, cát... cũng liên tục biến động trong khi tiến độ công trình thì không thể dừng lại, nếu dừng thì công ty sẽ vi phạm hợp đồng nên càng làm lại càng lỗ.
Hiện Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Hoàng Hải đang tiến hành thi công ba dự án sử dụng vốn đầu tư công như Khu đô thị Thăng Long ở phường Túc Duyên, Khu tái định cư số 5, phường Tân Lập và Khu tái định cư Đồng Tiến 2, phường Đồng Tiến (đều thuộc TP.Thái Nguyên).
Cả 3 dự án của Công ty Hoàng Hải có tổng vốn đầu tư là 150 tỉ đồng, trong đó hai khu tái định cư được gia hạn phải hoàn thành vào cuối năm 2022.
Đau đầu với vấn đề nợ đọng, nhiều DN xây dựng cũng đang gặp vô vàn khó khăn vì cứ ráo mồ hôi là hết tiền. Phía Hiệp hội Nhà thầu xây dựng cho rằng, trong tình huống bắt buộc, cần phải công khai danh sách đen các chủ đầu tư trây ỳ thanh toán.
Đáng chú ý nhất, một số DN xây dựng lớn như Hòa Bình, Delta, Newtecons, Vinaconex… vừa ghi nhận mức tăng trưởng 300-500%.
Song nhiều chuyên gia cho rằng, hầu hết các DN này đều không đạt kế hoạch đặt ra ban đầu. 10 DN xây dựng lớn nhất đầu ngành chỉ đạt 28-40% kế hoạch cả năm, tương đương
60-80% kế hoạch 6 tháng kể cả doanh thu lẫn sản lượng.
Đơn cử như sản lượng của Vinaconex chỉ đạt 5.000 tỉ đồng trên 14.000 tỉ đồng, tương đương 35,7%. Doanh thu của DN đạt 3.600 tỉ đồng so với kế hoạch 11.300 tỉ đồng, tương đương 31,8%.
Thủ tục, quy định đang gây khó doanh nghiệp
Các cuộc thăm dò gần đây cũng chỉ ra cơn “bão giá” vật liệu xây dựng đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh của nhà thầu, DN.
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, so với thời điểm cuối năm 2021, nhiều loại vật liệu xây thô tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm 2022. Giá thép xây dựng trên cả nước đã tăng mạnh (từ 600 - 1.200 đồng/kg) trong quý I/2022. Đến đầu quý II/2022 giá thép lần lượt tăng so với giá tại thời điểm quý I/2022 là 7,5%.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) đã nhận định, ngành xây dựng về tổng thể đã có sự tăng trưởng rõ rệt trong 6 tháng đầu năm 2022 sau những ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 vào cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, tình trạng ách tắc, vướng mắc pháp lý đã khiến số dự án được triển khai trong năm 2022 vẫn chậm tiến độ, DN đang chịu nhiều thiệt thòi, nợ đọng không chỉ tồn tại 5 năm gần đây mà còn có khoản kéo dài trên 10 năm, gây không ít hệ lụy xấu.
Theo ông Hiệp, đối với các DN xây dựng phải vay tiền thi công thì họ đang nợ gấp đôi vốn hiện có, lãi suất đi vay rơi vào khoảng 9-10%. Với các dự án đầu tư công, nợ đọng chủ yếu là do thủ tục thanh quyết toán rất phức tạp, đặc biệt các công trình có khối lượng phát sinh.
Còn với dự án vốn ngoài ngân sách là do nhiều chủ đầu tư (chiếm 20-30%) có năng lực kém về tài chính, do vay mượn "tắc nghẽn", không có tiền trả cho nhà thầu, không bán, thoát được hàng...
Về lâu dài, ông Nguyễn Quốc Hiệp cũng kiến nghị các cơ quan chức năng cần thống kê lại xem chủ đầu tư nào đã có động thái trây ỳ, không nghiêm chỉnh chấp hành quy định thì nên công bố, công khai trên trang website của các Sở Kế hoạch và Đầu tư.
Đó chính là biện pháp tháo gỡ, khiến chủ đầu tư nghiêm túc hơn khi tiến hành thi công và triển khai dự án.
