Theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự hiện hành, công dân trong độ tuổi khi được lệnh gọi nhập ngũ đều phải tham gia quân đội và đa số đều chấp hành nghiêm chỉnh quy định pháp luật.
Không ít trường hợp đang làm việc trong các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp hoặc đang ngày đêm đèn sách ôn luyện chờ để tham gia các kỳ thi đại học, tuyển dụng công chức..., vì nghĩa vụ thiêng liêng đối với đất nước họ phải gác lại những dự định, tương lai để lên đường thực hiện NVQS. Dù là thực hiện nghĩa vụ, nhưng so với những người cùng trang lứa không tham gia NVQS thì ở khía cạnh nhất định họ vẫn có những thiệt thòi như lỡ hẹn với giảng đường đại học, công việc đang ổn định, nhiều trường hợp ra quân không tìm lại được những công việc trước đây hoặc tiếp tục theo học...
Hiện nay, việc ưu tiên cộng điểm cho những người hoàn thành NVQS khi tham gia các kỳ thi đại học, cao đẳng hoặc thi tuyển công chức chỉ từ 1 đến 2 điểm. Việc ưu tiên như vậy chưa thật sự thỏa đáng vì so với quãng thời gian hơn 02 năm rời xa đèn sách thì kiến thức có thể bị “rơi rụng” đi khá nhiều... Do đó, đối với các trường hợp quân nhân xuất ngũ, được công nhận hoàn thành NVQS, nếu đủ các điều kiện về lý lịch, học bạ, đạo đức... theo quy định chung thì nên ưu tiên tuyển thẳng những này vào các trường trung học, cao đẳng, đại học thuộc khối quân sự, công an.
Việc tuyển thẳng những người đã hoàn thành NVQS vào các trường thuộc khối quân sự, công an không vì thế mà ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục, đào tạo, ngược lại còn có thể nâng cao chất lượng học viên trong các trường này. Bởi khi đó sẽ khuyến khích được nhiều học sinh tốt nghiệp phổ thông, có học lực, đạo đức tốt xung phong đi NVQS làm cho chất lượng quân nhân tại ngũ, phục vụ trong quân đội ngày càng được nâng cao.
Mặt khác, những người đã qua môi trường quân đội thì họ có lợi thế là đã được rèn luyện về đạo đức, lối sống, sinh hoạt, nhất là đã có tác phong quân sự, vì thế họ sẽ tiếp cận nhanh các kiến thức liên quan đến quốc phòng - an ninh. Đồng thời, việc ưu tiên tuyển thẳng những người hoàn thành NVQS vào các trường quân sự, công an góp phần nâng cao chất lượng lượng đào tạo sĩ quan quân đội, công an và quân nhân chuyên nghiệp theo hướng chuyên nghiệp hóa. Điều này sẽ thúc đẩy chuyên nghiệp hóa quân đội, công an và xây dưng các lực lượng này thật sự chính quy, tinh nhuệ, hiện đại đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay.
