“Chúng tôi đã sống nhiều đời tại đây, đến năm 1992, Vườn Quốc gia Bến En được thành lập, tất cả các hộ bị khoanh vào khu rừng đặc dụng. Đã gần 30 năm nay, các hoạt động như cấp đất, xây nhà đều bị cấm, đất canh tác không có, các hộ lâm vào cảnh rất khó khăn” - bà Lương Thị Nguyện (77 tuổi, trú tại thôn Thanh Bình, xã Tân Bình, huyện Như Xuân, Thanh Hóa) cho hay.
Bà Nguyện cho biết thêm, nhiều đời nay các gia đình sống tại đây, giờ tích cóp muốn xây dựng, sửa sang lại nhà cũng không được, đất ở không được chấp nhận, đất sản xuất cũng không. Thậm chí, làm vườn thôi cũng bị cấm.
Ông Lương Văn Hiêm (80 tuổi, trú tại xã Tân Bình) cho biết, các hộ dân đã ở đây cả trăm năm. Sau khi có vườn quốc gia, đất nương, vườn tược trở thành rừng đặc dụng. Giờ đây, đất canh tác không có, hàng trăm hộ dân vẫn chưa biết làm gì để đảm bảo cuộc sống.
Được biết, hiện nay, có 517 hộ (với 2.160 nhân khẩu) của 9 thôn, thuộc 3 xã (huyện Như Xuân, Thanh Hóa) đang sinh sống xen kẽ trong diện tích vùng lõi đã giao cho Vườn quốc gia Bến En quản lý.
Ông Đặng Hữu Nghị - Giám đốc Ban Quản lý Vườn Quốc gia Bến En cho biết, sau khi có quyết định trở thành Vườn Quốc gia Bến En, đơn vị đã lập đề án quy hoạch từ năm 2016, trình và xin ý kiến các bộ, ban. Tuy nhiên, đề án đã phải điều chỉnh nhiều lần, nên vấn đề trên của các hộ dân vẫn chưa được giải quyết.
“Trải qua rất nhiều các thủ tục hồ sơ, ý kiến thẩm định, đến nay, vấn đề trên vẫn đang nằm ở Bộ NN&PTNT. Đơn vị cũng như huyện và tỉnh cũng có những cái khó, không đủ thẩm quyền để giải quyết” - ông Nghị nói.
Ông Dương Văn Mạnh – Bí thư huyện ủy Như Xuân cho biết, chính quyền địa phương đã xây dựng phương án di dời số hộ dân này ra khỏi khu rừng đặc dụng. Tuy nhiên, do kinh phí quá lớn nên chưa làm được.
“Tỉnh cũng vào cuộc, lên phương án di dời, nhưng do kinh phí không đảm bảo nên dừng lại và phải tính đến phương án tại chỗ. Địa phương rất mong muốn, đề án sớm được thực hiện để giao đất sản xuất, cấp sổ đỏ cho người dân”- ông Mạnh nói.
Tại kỳ họp thứ IX, HĐND tỉnh Thanh Hóa khóa XVII, ông Nguyễn Đức Quyền – Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết, tới đây, UBND tỉnh sẽ tiếp tục chỉ đạo Sở NN&PTNT, Sở TN&MT làm việc với Bộ NN&PTNT, Bộ TN&MT để báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh giảm hơn 368ha diện tích đất rừng đặc dụng, nhằm giao lại cho hơn 500 hộ thuộc 3 xã Tân Bình, Xuân Quỳ, Hóa Quỳ (huyện Như Xuân) nằm trong vùng lõi Vườn quốc gia Bến En, sớm ổn định nơi ở, phát triển kinh tế lâu dài.
