Lộ nhiều lỗi
Dự án đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc khởi công tháng 7.2019. Đây là dự án trọng điểm của tỉnh Quảng Ngãi, kết hợp đa mục tiêu vừa giữ nước tạo cảnh quan đô thị, phát triển thành phố hai bên sông, nâng tầm vóc của TP Quảng Ngãi. Tuy nhiên, gặp nhiều vướng mắc, nên tiến độ dự án được kéo giãn từ năm 2021 sang năm 2023. Sau đó tiếp tục phải giãn tiến độ sang tháng 8.2024.
Theo quan sát của phóng viên, mặc dù thời tiết thuận lợi để đẩy nhanh thi công dự án, nhưng trên đại công trường dự án hạ lưu sông Trà Khúc không có nhân lực thi công. Nhiều hạng mục đã hoàn thiện nằm phơi nắng, mưa trong nhiều năm, đang ngày càng xuống cấp nghiêm trọng.
Có hai nguyên nhân chính, khiến dự án kéo rê qua nhiều năm. Thứ nhất là sau hơn 4 năm khởi công, tỉnh Quảng Ngãi vẫn chưa di dời, tái định cư cho 52 hộ dân bị ảnh hưởng bởi đập dâng nước sông Trà Khúc. Hiện có 8.200m2 đất của 52 hộ chưa được giải phóng mặt bằng.
Để giải quyết vấn đề này, đầu năm 2023, UBND Quảng Ngãi đã thông báo thu hồi 9.600m2 ở phường Trương Quang Trọng, TP Quảng Ngãi để mở rộng khu tái định cư Liên hiệp 1 nhằm tạo quỹ đất bố trí tái định cư cho 52 hộ dân. Tuy nhiên, do vướng các quy định pháp luật và một số nguyên nhân khác, cuối năm 2023, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã thu hồi thông báo nói trên. Hiện tỉnh Quảng Ngãi vẫn chưa tính được phương án di dời, tái định cư mới.
Chia sẻ với phóng viên, ông Ngô Văn Dụng - Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh - cho biết, dự án đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc đang tập trung thi công với khối lượng 88,2%. Dự kiến sẽ giải ngân trên 227 tỉ đồng của phân vốn năm 2024. Vướng mặt bằng là một trong hai khó khăn để triển khai dự án đúng tiến độ. Cùng với đó là những hạng mục cần thi công dưới nước, đang được chủ đầu tư và nhà thầu nghiên cứu.
Tuy nhiên, dư luận hoài nghi, bởi dự án đập dâng hoàn thành cũng không phát huy công năng, vì hiện tại tỉnh Quảng Ngãi vẫn đang loay hoay tìm giải pháp thu gom, xử lý nước thải cho khu vực TP Quảng Ngãi.
Nếu đập dâng đi vào vận hành sẽ khiến nước sông Trà Khúc chảy ngược vào thành phố, cả thành phố sẽ sống chung với nước thải, ô nhiễm, đó là chưa kể nguy cơ hàng nghìn hécta đất nông nghiệp dọc hai bên bờ sông Trà Khúc sẽ ngập theo, khiến người dân mất đất sản xuất.
Tiếp tục trì hoãn
Chia sẻ với phóng viên, tại cuộc Họp báo quý I vào ngày 8.4, ông Trần Hoàng Tuấn - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi - cho biết, dự án đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc sẽ tiếp tục triển khai, nhưng phải tạo sự đồng bộ với các dự án khác thì đập dâng mới phát huy tác dụng. Trong đó, dự án hệ thống thu gom xử lý nước thải tập trung TP Quảng Ngãi đang được tỉnh đang tập trung thiết kế, triển khai.
"Tỉnh đã họp bàn nhiều lần nhưng vẫn chưa thông qua được bảng thiết kế của dự án hệ thống thu gom xử lý nước thải tập trung TP Quảng Ngãi" - ông Trần Hoàng Tuấn nói.
Dự án hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung TP Quảng Ngãi - vốn đầu 1.000 tỉ đồng do Ban quản lý đầu tư xây dựng các công trình dân dụng tỉnh Quảng Ngãi làm chủ đầu tư, dự kiến sẽ triển khai từ năm 2024 - 2027, nhưng hiện vẫn nằm trên… giấy.
Nghĩa là nếu nhanh nhất, thì đến năm 2027, dự án đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc mới phát huy công năng, khi dự án thu gom xử lý nước thải tập trung TP Quảng Ngãi hoàn thiện.
Theo ông Ngô Văn Dụng - Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi, đã có văn bản gửi UBND tỉnh Quảng Ngãi xin gia hạn thời gian hoàn thành đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc vào năm 2025.
Theo ông Dụng, đến thời điểm này, còn 5 tháng thi công nhưng do khó khăn về nguồn vốn nên đơn vị vẫn chưa được bố trí vốn để thi công.
Ngoài ra, đến ngày 31.8 phải tạm dừng để thanh thải dòng chảy, hoàn trả mặt cắt thoát lũ cho sông Trà Khúc để đảm bảo an toàn phòng lũ. Vì vậy, đơn vị này xin gia hạn hoàn thành dự án sang năm 2025.
Liên quan đến dự án này, tháng 8.2020, Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết luận về vi phạm của lãnh đạo tỉnh trong đầu tư công trình. Trong đó, nổi cộm nhất là việc tỉnh Quảng Ngãi chi 200 tỉ đồng từ nguồn cải cách tiền lương cho dự án là trái với quy định Chính phủ.
Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết luận công trình này có nhiều vi phạm, như: Chưa phù hợp quy hoạch chung TP Quảng Ngãi; chưa phù hợp với quy hoạch thủy lợi, chưa phù hợp với quy hoạch ngành giao thông, quy hoạch tài nguyên nước; không cân đối được nguồn vốn...
