Như Lao Động ngày 16.4 phản ánh, Thanh tra Chính phủ trong năm 2024 sẽ tiến hành kiểm tra việc thực hiện 9 kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ, trong đó kiểm tra chính thức đối với 7 kết luận thanh tra và dự phòng 2 kết luận thanh tra.
Thanh tra Chính phủ giao Cục Giám sát, Thẩm định và Xử lý sau thanh tra chủ trì tổ chức thực hiện nội dung này. Trong đó tập trung theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các kết luận thanh tra được Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi.
Trong số 9 kết luận nói trên, kết luận thanh tra về việc thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản giai đoạn 2011 - 2017 gây nhiều chú ý do được tiến hành cùng thời điểm tại 6 tỉnh miền núi phía Bắc gồm Yên Bái, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lai Châu, Hà Giang, Tuyên Quang.
Ngày 18.4, theo tìm hiểu của Lao Động, trong bản Thông báo Kết luận thanh tra số 1167 do Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Thanh ký ban hành tháng 7.2020, hàng loạt tồn tại, sai phạm trong khai thác khoáng sản giai đoạn 2011-2017 tại các địa phương nói trên được lần lượt chỉ ra.
Tại tỉnh Yên Bái, trong số các dự án thanh tra, Thanh tra Chính phủ chỉ ra có 08 cơ sở mặc dù chưa được cấp giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành nhưng đã tiến hành khai thác, vi phạm Điều 26 và Điều 27, Luật Bảo vệ môi trường 2014.
Tại tỉnh Cao Bằng, có 14 mỏ chưa có quyết định cho thuê đất của UBND tỉnh, trong đó có 5 mỏ đang hoạt động, vi phạm Khoản 1, Điều 31, Luật Khoáng sản 2010 và Điều 62, Luật Đất đai 2013.
Thanh tra Chính phủ nhận định, việc UBND các huyện và Sở Tài nguyên và Môi trường để các đơn vị tự thuê, tự chuyển đổi hoặc chuyển nhượng đất trồng lúa của người dân để sử dụng vào hoạt động khoáng sản nhưng chưa có xác nhận về sự phù hợp quy hoạch sử dụng đất đối với hoạt động khoáng sản là thực hiện chưa đúng ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và quy định tại Nghị định số 42 năm 2012 của Chính phủ về quản lý đất trồng lúa.
Tại tỉnh Bắc Kạn, 06 dự án được thanh tra còn có một số hạng mục công trình bảo vệ môi trường chưa hoàn thành hoặc chưa đảm bảo về kích thước, yêu cầu theo Báo cáo đánh giá tác động môi trường và cam kết bảo vệ môi trường đã được phê duyệt.
Việc các dự án chưa hoàn thành xây dựng các công trình bảo vệ môi trường nhưng đã tiến hành khai thác là vi phạm Điều 26 và Điều 27, Luật Bảo vệ môi trường 2014; Điều 16, Điều 17, Nghị định số 18 năm 2015 của Chính phủ.
Tại tỉnh Hà Giang, khi thanh tra 13 dự án khai thác khoáng sản, Thanh tra Chính phủ chỉ ra 06 dự án chưa được cấp giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành, nhưng vẫn tiến hành khai thác, vi phạm quy định của Chính phủ tại Nghị định 155 năm 2016.
Trên địa bàn tỉnh Hà Giang còn cấp phép cho 05 dự án với tổng diện tích 159,23ha nhiều năm nay nhưng không tiến hành khai thác và cũng không thực hiện nghiêm túc pháp luật về bảo vệ môi trường.
Tương tự tại tỉnh Lai Châu, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra có đến 11 dự án, đơn vị chưa được cấp giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành hoặc chưa đầy đủ thủ tục về đất đai vẫn tiến hành khai thác.
Còn tại tỉnh Tuyên Quang, có đến 24 dự án nợ tiền ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường; 22 dự án nợ phí bảo vệ môi trường và nhiều dự án chưa được cấp giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành nhưng vẫn tiến hành khai thác.
Phải tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ
Với các tồn tại và sai phạm trên đây, Thanh tra Chính phủ báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND các tỉnh Yên Bái, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lai Châu, Hà Giang và Tuyên Quang tổ chức kiểm điểm và chỉ đạo các cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan kiểm điểm trách nhiệm của các tập thể, cá nhân qua các thời kỳ để xảy ra các tồn tại, khuyết điểm, sai phạm nêu tại kết luận thanh tra.
"Căn cứ vào kết quả kiểm điểm, Chủ tịch UBND tỉnh có biện pháp xử lý hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý phù hợp đối với những tập thể, cá nhân trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao" - Thanh tra Chính phủ nêu rõ.
