Bộ Nội vụ cho biết, thời gian qua, địa giới đơn vị hành chính các cấp tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có sự thay đổi, biến động do nhu cầu thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính các cấp nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quá trình đô thị hóa và bảo đảm phù hợp với các quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Theo đó, sau khi cấp có thẩm quyền quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính các cấp thì cần thiết phải tiến hành công tác lập (gồm lập mới, chỉnh lý, bổ sung) hồ sơ địa giới đơn vị hành chính các cấp cho phù hợp.
Bên cạnh đó, quá trình phát triển kinh tế - xã hội, vận động của địa chất tự nhiên, lũ lụt,... dẫn đến đường địa giới giữa các đơn vị hành chính có sự thay đổi, biến dạng.
Vấn đề phát sinh trong thực tiễn nêu trên dẫn đến khó khăn cho công tác quản lý hành chính lãnh thổ của chính quyền địa phương các cấp, xảy ra tình trạng đất đai thuộc về đơn vị hành chính này nhưng người dân sinh sống và canh tác trên phần đất đó lại thuộc địa giới của đơn vị hành chính khác,... cần thiết phải tiến hành xác định lại.
Để giải quyết vấn đề này, chính quyền địa phương các cấp đã cùng phối hợp, giải quyết, thống nhất đường địa giới hành chính chung. Căn cứ vào kết quả xác định địa giới đơn vị hành chính các cấp, để phục vụ cho công tác quản lý địa bàn lãnh thổ theo phạm vi ranh giới của đơn vị hành chính thì UBND cấp tỉnh phải tiến hành lập hồ sơ địa giới đơn vị hành chính các cấp của các đơn vị hành chính liên quan.
Nghị định số 119/CP ngày 16.9.1994 của Chính phủ quy định về việc quản lý, sử dụng hồ sơ địa giới, bản đồ địa giới và mốc địa giới hành chính các cấp ban hành được gần 30 năm, trong khi các quy định kỹ thuật và căn cứ pháp lý liên quan đến hồ sơ địa giới đơn vị hành chính có một số thay đổi, cần thiết phải điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp.
Từ những lý do nêu trên, cần thiết ban hành Thông tư quy định lập, quản lý hồ sơ địa giới đơn vị hành chính các cấp.
Theo dự thảo, hồ sơ địa giới đơn vị hành chính các cấp được lập mới hoặc chỉnh lý, bổ sung khi thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính các cấp hoặc theo quyết định của cấp có thẩm quyền về xác định địa giới đơn vị hành chính các cấp.
Nội dung lập hồ sơ địa giới đơn vị hành chính các cấp: Xác định địa giới đơn vị hành chính ở thực địa; Lập hồ sơ địa giới đơn vị hành chính các cấp; Kiểm tra, nghiệm thu và giao nộp sản phẩm.
