Ông N.V.T (70 tuổi, ngụ TPHCM) vốn có bệnh tăng huyết áp. Sau một vài lần ngất đột ngột, ông T có đi khám ở một số bệnh viện nhưng không phát hiện được nguyên nhân. Đến gần đây nhất, ông T tiếp tục vừa đứng lên thì bất ngờ đột ngột ngất xuống sàn nhà và đập đầu xuống bậc cầu thang gần đó nên gia đình cho nhập viện cấp cứu. Tại Bệnh viện Lê Văn Thịnh TPHCM, bệnh nhân không nghe thấy xung quanh nói gì, sau khi tỉnh dậy bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn.
Để tìm hiểu rõ nguyên nhân tình trạng ngất đột ngột nhiều lần, các bác sĩ đã thực hiện hàng loạt các xét nghiệm, đo điện tim, điện tâm đồ nhưng không phát hiện bất thường. Sau đó bệnh nhân được thực hiện biện pháp bàn nghiêng và được xác định ngất do thần kinh phế vị bị ảnh hưởng, chèn ép dẫn đến các cơn ngất đột ngột.
Theo ThS.BS Nguyễn Thị Kim Vui – Khoa Nội tim mạch, Bệnh viện Lê Văn Thịnh TPHCM, ngất do thần kinh phế vị triệu chứng ban đầu xảy ra như người bệnh có thể bị chuột rút hoặc buồn đi tiêu ngay trước khi bất tỉnh. Và khác với tình trạng ngất của đột quỵ, bệnh nhân bị đột quỵ khi tỉnh dậy sẽ bị ảnh hưởng đến sức khoẻ và chức năng vận động. Còn đối với ngất do thần kinh phế vị, bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn.
Trong thực tế, khi não thiếu máu tạm thời, cơ thể sẽ ngừng gửi tín hiệu đến các tế bào cơ. Các cơ bị mất điều khiển và cơ thể sụp đổ do trọng lực kéo xuống. Người bị ngất có thể có chút run rẩy, co giật, đôi khi giống như một cơn động kinh (mặc dù rất ngắn).
Sau khi ngất chính tư thế ngã ngất khiến cơ thể nằm ngang hay hạ thấp đầu và máu bắt đầu chảy ngược vào não giúp người ngất tỉnh lại. Một số triệu chứng phổ biến có thể xảy ra sau khi ngất xỉu: Toát mồ hôi, mạch đập nhanh, có thể tiêu tiểu không tự chủ...
Những cơn ngất do thần kinh phế vị thường ít được quan tâm, muốn phát hiện và chẩn đoán đúng bệnh thì thường bệnh nhân sẽ phải được sử dụng biện pháp bàn nghiêng, nhằm tái hiện lại cơn ngất nhưng được theo dõi bởi bác sĩ. Điều này giúp bệnh nhân an toàn, phát hiện bệnh sớm nhằm có hướng điều trị phù hợp. Tuy nhiên, phương pháp này ít bệnh viện thực hiện vì bệnh nhân có triệu chứng nhưng chủ quan không đi khám, khiến việc thực hiện phương pháp không phổ biến.
Cũng theo ThS.BS Nguyễn Thị Kim Vui, hiện nay khoảng 40% người dân sẽ ít nhất gặp 1-2 lần ngất đột ngột, nếu do tim mạch thường bệnh nhân có bệnh lý hở van tim, hẹp van động mạch chủ, rối loạn nhịp tim… sẽ gây nguy hiểm cho bệnh nhân.
Vì thế, nếu bỗng dưng cảm thấy dấu hiệu tiền ngất xỉu nói trên như đỏ bừng mặt, nóng đột ngột hoặc buồn nôn hoặc toát mồ hôi lạnh... đừng đứng dậy. Nếu đang đứng hãy từ từ tìm chỗ nằm ngay xuống. Hãy nằm nghỉ, gác chân cao hơn đầu chờ các triệu chứng qua đi trong vài phút. Nếu không đỡ hoặc bạn bắt đầu thấy đau ngực hoặc khó thở, hãy gọi cấp cứu.
Để phòng ngừa ngất xỉu, hiểu biết về nguyên nhân gây ra ngất xỉu là một nửa chiến thắng. Nếu đã trải qua ngất xỉu, người bệnh có thể ghi nhớ các dấu hiệu cảnh báo và triệu chứng ngất xỉu và có thể tránh nó bằng cách loại bỏ nguyên nhân. Bệnh nhân bị ngất nhiều lần nên đi khám bác sĩ và xác định nguyên nhân gây ngất (nếu có). Đồng thời, sàng lọc và loại bỏ những biến chứng có thể xảy ra nặng hơn khi ngất đột ngột.
