Ngành ôtô gặp khó
Thị trường ôtô lắp ráp trong nước trong tháng 1.2023 chứng kiến doanh số ảm đạm. Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA), doanh số bán hàng tháng 1 của xe lắp ráp trong nước chỉ đạt 8.086 xe, giảm 54% so với tháng 12.2022.
Với riêng các thành viên VAMA, doanh số bán hàng tháng 1.2023 được công bố là 13.998 xe, giảm 53% so với doanh số bán tháng 1.2022 và giảm 54% so với doanh số bán tháng 12.2022. Các thành viên ngoài VAMA cũng ghi nhận tình trạng bán hàng không khả quan trong tháng đầu năm.
Trước thực tế này, các hãng xe đều đã nỗ lực đưa ra các chương trình khuyến mại giá trị cao (tùy mẫu và phiên bản) để kích cầu thị trường từ cuối quý IV.2022, như Toyota khuyến mãi 15-60 triệu đồng/xe), KIA từ 5-55 triệu đồng, Mazda từ 10-99 triệu đồng, Honda 65-100 triệu đồng… nhưng tình hình bán hàng chưa có dấu hiệu cải thiện và tiếp tục suy giảm nghiêm trọng trong đầu năm 2023.
Ông Lê Ngọc Đức - Phó chủ tịch Tập đoàn Thành Công cho biết, tháng 1.2023 đã ghi nhận sản lượng xe du lịch tiêu thụ toàn thị trường giảm khoảng 64% so với cùng kỳ năm 2022. Sức mua thị trường sụt giảm nhanh ngoài dự báo khiến tồn kho tại showroom và nhà máy sản xuất ở mức đáng báo động.
"Trong ngắn hạn, nếu sức mua không được cải thiện và thị trường không tăng trưởng trở lại, để giảm áp lực tồn kho, các nhà sản xuất sẽ không thể duy trì nhịp sản xuất ổn định và buộc phải giảm công suất và nhân công, điều này sẽ tác động trực tiếp tới tình hình lao động - việc làm, từ đó ảnh hưởng tới an sinh xã hội", ông Đức nói.
Theo phân tích của ông Lê Ngọc Đức, nếu tình hình bán hàng vẫn tiếp diễn như thời gian đầu của năm 2023 thì doanh số toàn thị trường trong năm nay có thể sụt giảm xấp xỉ 17,5% so với 2022, tương đương với hơn 85.500 xe, bao gồm cả xe du lịch và thương mại.
Nhìn xa hơn, việc sụt giảm doanh số trong năm 2023 sẽ kéo theo tốc độ "ôtô hóa" tại Việt Nam chậm lại so với dự kiến. Thị trường xe ôtô (bao gồm cả xe du lịch và thương mại) có nguy cơ mất 37% sản lượng bán ra trong 5 năm tới , tương đương khoảng 1,8 triệu xe.
Nếu điều này xảy ra, sự phát triển của ngành công nghiệp ôtô Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng đáng kể, mục tiêu xuất khẩu khoảng 90.000 xe và thu được 10 tỉ USD giá trị xuất khẩu linh kiện phụ tùng vào năm 2035 (nêu tại Quyết định số 1168/QĐ-TTg về Chiến lược phát triển Ngành Công nghiệp ôtô Việt Nam năm 2025, tầm nhìn đến 2035) sẽ không thể đạt được, nếu không có những chính sách thúc đẩy kịp thời trong giai đoạn ngắn hạn 2023, trung hạn 2027 và dài hạn đến năm 2035.
Theo các chuyên gia, nhu cầu tiêu dùng ôtô phụ thuộc rất nhiều yếu tố và có những biến động. Do đó, nếu được giảm thuế trước bạ người tiêu dùng sẽ là đối tượng được hưởng lợi đầu tiên.
Theo đó, chính sách hỗ trợ được ban hành sẽ giúp người dân tiếp cận mức giá tốt, kích thích mua sắm trong bối cảnh thị trường tiêu thụ ôtô đang có xu hướng sụt giảm mạnh.
Ông Đỗ Phước Tống - Chủ tịch Hội Cơ khí - Điện TPHCM (HAMEE) cho biết, nhu cầu tiêu dùng ôtô phụ thuộc rất nhiều yếu tố và có những biến động. Do đó, nếu được giảm thuế trước bạ người tiêu dùng sẽ là đối tượng được hưởng lợi đầu tiên.
"Chính sách hỗ trợ được ban hành sẽ giúp người dân tiếp cận mức giá tốt, kích thích mua sắm trong bối cảnh thị trường tiêu thụ ôtô đang có xu hướng sụt giảm mạnh.
Hiện cả người dân và doanh nghiệp đều mong muốn giảm càng lâu càng tốt, nhưng vấn đề là Chính phủ cần cân đối ngân sách để chọn giải pháp tốt ưu nhất", ông Tống nói.