Công sản rơi vào tay cá nhân
Tại Báo cáo 873 của Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi cho thấy, trên địa bàn TP.Quảng Ngãi hiện có 49 căn nhà và 4 khu tập thể với 55 căn là tài sản nhà nước đang được cho các tổ chức, cá nhân thuê sử dụng. Hiện tỉnh mới thu hồi được một phần, số còn lại vẫn do nhiều cá nhân tổ chức chiếm dụng.
Đơn cử như nhà số 7/9 Lý Tự Trọng và nhà hẻm 968 Quang Trung do Công ty TNHH MTV Đầu tư xây dựng và Kinh doanh dịch vụ Quảng Ngãi (QISC) quản lý.
Trước đó, công ty này cho một hộ cá nhân thuê để ở. Tuy nhiên, thời gian qua cá nhân này… đóng cửa bỏ đi. Dù Công ty QISC liên tục tìm cách để thu hồi lại căn nhà trả cho tỉnh Quảng Ngãi. Song, do chủ nhà bỏ đi nên người của Công ty QISC không thể liên lạc được với chủ sử dụng để tìm giải pháp thu hồi.
Đối với nhà số 16 Hùng Vương được tỉnh Quảng Ngãi giao cho Công ty CP Phát hành sách và Văn hóa tổng hợp Quảng Ngãi quản lý, nhưng hiện nay công ty này đã phá sản và người có trách nhiệm của công ty này không thống nhất bàn giao nhà.
Ngoài ra, Công ty CP Phát hành sách Quảng Ngãi cũng được cho thuê sử dụng nhà số 325 Hùng Vương. Tuy nhiên, trước khi giải thể, công ty này đã “nhanh chân” cho bà Lê Thị Tuyết thuê ở. Hiện bà Tuyết không thống nhất việc giao trả lại nhà. Trong khi đó, Công ty CP Phát hành sách và Văn hóa tổng hợp Quảng Ngãi đã giải thể nên tỉnh này chưa sâu được đầu mối để thu hồi.
Nhà 64 Phan Chu Trinh, trước được giao cho Công ty CP Cấp thoát nước và xây dựng Quảng Ngãi. Vừa qua UBND tỉnh Quảng Ngãi có quyết định thu hồi để giao cho một đơn vị công lập để sử dụng, song không thể thu hồi được do Công ty CP Cấp thoát nước Quảng Ngãi cố tình chiếm dụng. Cùng bị chiếm dụng là các căn nhà số 56, 57 Ngô Quyền, 48 Trần Hưng Đạo, 354 Quang Trung các cá nhân vẫn đang sử dụng dù các công trình này đã xuống cấp có nguy cơ đổ sập bất cứ lúc nào.
Không chỉ chiếm dụng bất hợp pháp và tỉnh chưa thể thu hồi được mà nhiều căn nhà sau khi được “làm xiếc” rơi vào tay cá nhân với giá thuê rẻ bèo thì các cá nhân này đã cho thuê lại hoặc tận dụng mặt bằng “đất vàng” để kinh doanh.
Đơn cử như nhà 359 Quang Trung và nhà 242 Hùng Vương, trước đây tỉnh Quảng Ngãi giao Sở Y tế quản lý để Bệnh viện Đa khoa tỉnh sử dụng làm trụ sở làm việc. Nhưng, công tác quản lý công sản lỏng lẻo dẫn đến các nhà này được “hô biến” từ cơ quan nhà nước thành nhà ở cá nhân. Oái ăm, là Sở Y tế thông báo không có hồ sơ về nguồn gốc đất và quyết định chuyển giao của UBND tỉnh.
Đối với nhà số 275 Hùng Vương và 27 Duy Tân do Công ty Dược - Vật tư y tế sử dụng làm trụ sở và kinh doanh thiết bị. Tuy nhiên, từ khi đơn vị này giải thể thì trụ sở cũng được “chuyển giao” cho nhân viên của đơn vị này thuê kinh doanh, đến giờ vẫn chưa thể thu lại để hoàn trả cho đơn vị quản lý.
Người sử dụng không trả, tỉnh bế tắc thu hồi
Từ nhiều năm trước, để bố trí các công sản cho đơn vị thuộc các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp làm trụ sở, tỉnh Quảng Ngãi đã bố trí, giao hàng trăm căn nhà để các cơ quan, đơn vị này quản lý, sử dụng. Tuy nhiên, theo thời gian, nhiều công sản được trả lại cho tỉnh, song có nhiều công sản được chuyển sang người khác quản lý, sử dụng dẫn đến tài sản nhà nước rơi vào tay nhiều cá nhân, nhưng việc thu hồi lại không hề dễ dàng.
Ghi nhận tại nhà số 275 Hùng Vương, tuyến đường được cho có vị trí đắc địa nhất nhì tại Quảng Ngãi, được người đang sử dụng sửa sang làm quầy bán thuốc tây. Phía bên trong làm nhà để ở. Từ bên ngoài nhìn vào không ai biết được đây là tài sản công của nhà nước nhưng được một cá nhân sử dụng trong thời gian dài. Trong khi đó, một số nhà người dân không sử dụng do đã xuống cấp nặng nhưng vẫn cố tình chiếm dụng dẫn đến nguy cơ mất an toàn do có thể đổ sập bất cứ lúc nào. Không những vậy, do các công trình đều nằm ở vị trí đắc địa nên làm xấu mỹ quan đô thị.
Theo Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc thu hồi công sản gặp khó khăn, trong đó từ năm 1994 đến năm 2020 toàn bộ nhà SHNN được giao qua nhiều đơn vị quản lý nên việc lưu trữ hồ sơ một số ngôi nhà bị thất lạc dẫn đến chưa thể xác minh nguồn gốc nhà, đất, thời gian bố trí sử dụng...
Ngoài ra, một số đơn vị dù không có hồ sơ gốc nhưng vẫn ký hợp đồng cho thuê nhà với các cá nhân, tổ chức trên cơ sở hợp đồng thuê nhà được ký trước đó mà không kiểm tra hiện trạng, xác minh nguồn gốc dẫn đến việc thu hồi, lập biên bản khó khăn.
“Để công tác quản lý nhà SHNN chặt chẽ, đúng quy định cần phải có sự phối hợp của các sở, ngành, địa phương và sự đồng thuận của các hộ dân đang sử dụng.
Đồng thời, đề nghị UBND tỉnh lập tổ công tác giải quyết vướng mắc về nhà ở thuộc SHNN tổ chức kiểm tra, xác lập hồ sơ nhà đất, làm việc với các hộ dân đang sử dụng để có giải pháp xử lý từng nhà cụ thể. Có như vậy mới giải quyết dứt điểm việc xử lý tài sản nhà nước và thu hồi công sản” - báo cáo dẫn lời ông Hoàng.
