Thấp thỏm lo sợ
Khu nhà tập thể của Công ty CP Ximăng Tuyên Quang (trước khi cổ phần hoá là Xí nghiệp Ximăng Tuyên Quang) tại xóm 1 xã Tràng Đà, TP.Tuyên Quang gồm 7 dãy nhà cấp 4 với 70 gian. Tổng diện tích sử dụng là 7.060m2 và được xây dựng từ năm 1981 đến năm 1987 có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước.
Theo người dân sống tại đây, trước những năm 2006 các công nhân phải thuê lại để ở nhưng sau khi cổ phần hoá, Công ty cổ phần Ximăng Tuyên Quang cho các hộ dân mượn để sử dụng. Hiện tại 48/70 gian đang được 32 hộ gia đình sử dụng với 70 nhân khẩu.
Ông Trần Văn Minh nguyên là công nhân của Xí nghiệp Ximăng Tuyên Quang về đây sinh sống đã 25 năm. Cả gia đình 3 người sống chung trong gian nhà 18m2, chật chội thì có thể khắc phục tạm bởi cũng không biết đi đâu mà ở nhưng nỗi lo gian nhà có thể sập bất cứ lúc nào thì luôn thường trực.
Đưa phóng viên đi “tham quan” căn nhà, ông Minh chỉ lên phía phần mái nhà khu bếp được lợp bằng những tấm fibro ximăng đã bị vỡ nát theo thời gian, lo nhất là mỗi khi có mưa lớn trong nhà có bao nhiêu xô chậu phải đem ra để hứng nước dột. Chắp vá tạm bợ qua ngày, để vôi vữa không rơi xuống dưới, những tấm ván bóc mỏng dính được tận dụng để ốp trên mái nhà.
Dãy nhà có 10 gian nhưng hiện chỉ có mình gia đình ông Minh đang ở, gian nhà ông Minh được xem là khá nhất, những gian còn lại đều xuống cấp trầm trọng, tường nứt vỡ, mái bị tốc và cửa thì không còn. Một số gian phía cuối đã lâu không có người ở thì không khác một ngôi nhà đang phá dở và gần như trong trạng thái chờ sập.
Ở dãy nhà phía trước gần nhà văn hoá xóm 1, khu được coi là tươm tất hơn khi đa số các gian nhà đều có người ở. Vợ chồng chị Hà Thị Thương hiện đang là công nhân của Công ty CP Ximăng Tuyên Quang về đây ở từ năm 2009. Gian nhà nhỏ 4 người 3 thế hệ cùng ở nhưng với đồng lương công nhân ít ỏi thì chưa dám nghĩ tới chuyện dọn ra chỗ khác.
Chị Thương cho biết, dãy nhà đa phần là người lao động nghèo thu nhập thấp, có chỗ ở đã là tốt nhưng cũng thấp thỏm lo lắng bởi khu tập thể đã xuống cấp nhiều năm nay. Chỉ tay về những vết nứt toác trên tường và cột kèo đã mục nát, chị Thương chỉ mong sao chúng không đổ ụp xuống trong nay mai. Ban ngày vợ chồng đi làm hết, chỉ có 2 bà cháu ở nhà trông nhau.
Giữ nguyên hiện trạng... chờ sập
Ông Nguyễn Thanh Phong, Trưởng xóm 1 cho biết, khu tập thể này trước cũng đông đúc nhưng nhiều năm trở lại đây do tình trạng xuống cấp nghiêm trọng khiến nhiều người lo lắng đã dọn ra ngoài ở. Những hộ vẫn cố trụ lại đều là những gia đình có hoàn cảnh khó khăn gần như không đủ điều kiện mua nhà đất chỗ khác.
Theo ông Phong, trước năm 2006 khi chưa cổ phần hoá Xí nghiệp Ximăng Tuyên Quang cho công nhân thuê ở với giá 30.000 đồng mỗi gian/1 tháng, khu tập thể cũng có vài lần được Xí nghiệp sửa chữa khi có hư hỏng, xuống cấp. Sau khi cổ phần hoá, Công ty CP Ximăng Tuyên Quang tiếp quản và cho người dân mượn sử dụng không lấy tiền và từ đó đến nay những dãy nhà không được tu sửa, nâng cấp.
Tuy vậy, khi người dân đề nghị tự bỏ tiền sửa chữa nâng cấp thì không được Công ty CP Ximăng Tuyên Quang đồng ý với lý do phải giữ nguyên hiện trạng. Những năm qua ông Phong đã nhiều lần thay mặt người dân trong khu tập thể đề nghị với Công ty CP Ximăng Tuyên Quang và các cơ quan liên chức năng trước mắt cho người dân tự bỏ kinh phí cải tạo sửa chữa để yên tâm sinh sống, sau là sớm có phương án thanh lý số nhà đất này.
Trong nội dung trả lời kiến nghị của cử tri xóm 1, xã Tràng Đà sau kỳ họp thứ 11, HĐND tỉnh Tuyên Quang khoá XVIII có đoạn: “Toàn bộ 07 dãy nhà, gồm 70 gian nhà đã xuống cấp, thời gian sử dụng từ 34 năm đến 40 năm, giá trị khấu hao còn lại bằng 0 đồng; hệ thống tường bong tróc, rạn nứt, mái lợp Fibro xi măng cũ nát, có hiện tượng thấm dột nhiều nơi, hệ thống sà gồ bị mối mọt có nguy cơ sập đổ, không đảm bảo an toàn cho các hộ dân đang sống tại đây”.
“Hiện nay, Ủy ban nhân dân tỉnh đang chỉ đạo Sở Tài chính, các ngành chức năng của tỉnh và Ủy ban nhân dân Thành phố Tuyên Quang nghiên cứu, đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện việc quản lý tài sản là nhà, đất thuộc 07 dãy nhà ở tập thể Nhà máy Ximăng cũ theo đúng quy định, đáp ứng nguyện vọng của cử tri”.
Đến nay, người dân vẫn chưa nhận được 1 thông báo chính thức từ phía các cơ quan có thẩm quyền cho số phận của những dãy nhà đang chờ sập này.
Ông Trần Văn Minh nhìn lên trần nhà rồi thở dài ngao ngán: “Mong là đời đứa con trai sẽ không phải sống trong cảnh tạm bợ, nơm nớp lo sợ nữa. Còn nếu người ta có bán thanh lý thì chắc cũng phải cố mà vay mượn để mua lấy ô đất dựng nhà, ở đây cũng gần 30 năm rồi. May sao mấy năm vừa rồi không có bão gió gì to chứ không chắc sập hết”.
