Sẽ hết xe cũ nát sau năm 2020?
Trong dự thảo đề án về quản lý, thu hồi đối với xe môtô, xe gắn máy để bảo đảm an toàn giao thông và giảm ô nhiễm môi trường, Hà Nội đang đề xuất Chính phủ về lộ trình xử lý xe cũ nát. Theo đó, Hà Nội đề nghị xây dựng cơ chế tiến hành kiểm soát khí thải xe môtô, xe gắn máy tham gia giao thông tại Hà Nội không phân biệt xe có biển số đăng ký tham gia giao thông trên địa bàn để từ đó thu phí môi trường với xe máy thông qua dán tem môi trường các mức xanh, vàng, đỏ và thu hồi, loại bỏ xe không đủ điều kiện lưu thông.
Về lộ trình, từ 1.7.2018 đến 31.12.2019, Hà Nội sẽ tiến hành thực hiện kiểm tra khí thải đối với xe môtô loại có dung tích xylanh từ 175cm3 trở lên, thu hồi, loại bỏ đối với những phương tiện cũ nát, không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn khí thải. Sau năm 2020, sẽ tổ chức kiểm tra, đánh giá, báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện căn cứ vào điều kiện thực tế nghiên cứu, đề xuất phương án triển khai giai đoạn tiếp theo đối với xe môtô, loại có dung tích xylanh động cơ dưới 175cm3 và xe gắn máy tham gia giao thông, thu hồi loại bỏ đối với những phương tiện cũ nát, không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn khí thải.
Trao đổi với Báo Lao Động về vấn đề này, ông Vũ Văn Viện - Giám đốc Sở GTVT Hà Nội - cho rằng việc thu hồi sản phẩm thải bỏ trong đó có xe máy cũ nát đã được Chính phủ đưa trong Quyết định số 16/2015/QĐ-TTg Quy định về thu hồi, xử lý sản phẩm thải bỏ và thời điểm thu hồi xe máy phương tiện giao thông cơ giới là từ 1.1.2018. Theo ông Viện, Thủ tướng đã giao cho Bộ GTVT quy định tiêu chuẩn về khí thải và thu hồi xe máy, nhưng hiện bộ chưa ra được quy định này nên chưa có cơ sở pháp lý để tiến hành.
Trong khi đó, Hà Nội xác định đây là vấn đề hết sức cần thiết, nên theo Luật Thủ đô, Hà Nội có thể phối hợp cùng bộ GTVT trên cơ sở giải trình với Thủ tướng đồng ý ra nghị định để quản lý với xe máy.
Sửa luật để thu hồi vẫn phải tính cho dân
Chủ trương thu hồi xe máy cũ nát nhận được sự đồng tình của nhiều chuyên gia. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng thu hồi thế nào vẫn là vấn đề cần xem xét kỹ vì sẽ ảnh hưởng tới người dân, đặc biệt là những người lao động có thu nhập thấp. Ông Bùi Danh Liên - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội - cho rằng đây là “vấn đề phức tạp” và ảnh hưởng tới nhiều người dân nghèo nên cần phải làm cho người dân “thông”, ủng hộ thì mới thực hiện được. Chuyên gia này đặt vấn đề thu phí xe máy, thu về ở đâu, huỷ không huỷ được phải có luật xử lý đúng pháp luật, luật này Quốc hội thông qua và tịch thu thì phải có quy định pháp luật chứ không thể áp quá nhiều loại thuế phí, dồn gánh nặng cho người dân.
Cùng quan điểm, chuyên gia Nguyễn Xuân Thuỷ nhận định phải xem xe thế nào là cũ nát và phải có đánh giá, có tiêu chuẩn cụ thể, nhưng quan trọng là phải phù hợp với mức sống người dân. Theo ông này, chủ trương thu hồi, phạt người đi xe cũ nát là đúng nhưng lâu nay đưa ra chưa làm được vì chưa có tiêu chuẩn và tiêu chuẩn đó phải xuyên suốt và phải đưa ra tuyên truyền giáo dục người dân về việc đi xe cũ nát tác hại với xã hội và cá nhân như thế nào. Bên cạnh đó, cần có lộ trình đã làm là làm dứt khoát có tính tới tình lý mới thành công và không nên đánh giá theo niên hạn mà theo chất lượng.
* Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Nguyễn Hữu Trí cho biết: Hiện mới có quy định về niên hạn cho ôtô chở người và chở hàng chứ chưa có quy định với xe con và xe máy cũng như quy định bắt buộc kiểm định chất lượng xe máy đang sử dụng. Chưa có quy định về kỹ thuật và niên hạn một phần là do quy định này nhằm vào xe máy cũ và liên quan tới người nghèo, CNLĐ thu nhập thấp, trong khi giao thông công cộng chưa đáp ứng được.
* Theo thống kê của Cục Cảnh sát giao thông, Hà Nội hiện có 5,2 triệu xe máy; trong đó, có gần 1/2 số lượng xe máy đã sử dụng lâu năm, nhiều xe sản xuất từ những năm 90 của thế kỷ trước vẫn đang tham gia giao thông.
