Bãi khai thác vàng nằm trên đất rừng phòng hộ
Khu rừng phòng hộ ráp ranh giữa 3 xã Quảng Sơn, Đắk R’Măng, Đắk Ha của huyện Đắk Glong được mệnh danh là “tam giác vàng” bởi nơi đây có trữ lượng vàng sa khoáng. Thế nên, thời gian qua, nhiều đối tượng đã biến nơi đây thành lãnh địa khai thác vàng.
Người dân xã Đắk Ha cho biết, khu vực này được giới khai thác vàng canh mật cẩn thận, chỉ có người dân địa phương mới có thể qua lại. Tuy nhiên, cũng không có nhiều người dám “bén mảng” đến gần vì sợ mang vạ vào thân. Mất nhiều thời gian chúng tôi mới tiếp cận được anh N. một người dân thông thuộc địa bàn này.
Sau khi chiếm được lòng tin, anh N. mới kể cho chúng tôi biết chi tiết hơn về việc địa bàn này có một nhóm khoảng 10 người lạ thường xuyên hoạt động hết sức tinh vi, bí mật. Họ đều là dân “anh chị” ở nơi khác đến đây để khai thác vàng.
Khi chúng tôi đặt vấn đề muốn vào xem bãi khai thác vàng trái phép anh N. ái ngại cảnh báo: “Đường vào mỏ vàng phải đi qua nhiều ngọn núi cao, cheo leo, mất nửa ngày trời mới tới. Nơi đó, tuy gần quốc lộ nhưng không sóng điện thoại, trong đó toàn dân “anh, chị” tứ xứ tập trung về đây. Nếu họ phát hiện là nhà báo thì có thể bỏ mạng ở như chơi”.
Trước sự quả quyết của chúng tôi, N. đồng ý dẫn vào nhưng với điều kiện không được tiết lộ danh tính của anh. Trước khi đi, N. dạy cho chúng tôi những từ lóng chỉ có dân buôn vàng lậu thường hay sử dụng trong giao dịch, đàm phán. Trời tờ mờ sáng N. dùng xe sắt quấn xích chở tôi từ cửa rừng phòng hộ Gia Nghĩa vượt qua những triền đồi cao hun hút.
Trời vừa mưa nên đất đồi nhão nhoẹt, một người đi rừng lão luyện như anh N. mà cũng liên tục bị té ngã. Nhiều đoạn dốc dựng đứng, chiếc xe gắn máy được độ chế, đôn nòng liên tục gầm rú mới vượt lên được các con dốc dựng đứng. Hơn 4 giờ bằng rừng, chúng tôi đã đến vị trí khai thác vàng.
Địa điểm này nằm dọc bên bờ suối, xung quanh được bao quanh bởi 4 ngọn núi cao chót vót. Thoạt nhìn, dòng nước suối đục ngầu do thường xuyên có bùn đất đổ xuống dòng suối. Di chuyển về hướng đầu nguồn thì phát hiện một lán trại đã bị bỏ hoang, các chai nhớt, chén đũa được vứt lại xung quanh.
Đi thêm vài chục mét là một bãi vàng đang hoạt động. Bí mật tiếp cận, chúng tôi phát hiện có 2 người đàn ông đang nghỉ trưa bên trong lán trại. Cạnh đó, rất nhiều đường hầm khoét sâu vào lòng núi, 2 bên mái được gia cố che chắn bằng cây rừng rất kín đáo. Xung quanh lán trại đồ nghề khai thác vàng như máy nghiền đá, máy phát điện, các máng đãi, xe rùa… chất ngổn ngang. Một số bao tải lớn chứa chất bột màu trắng, khả năng cao là hóa chất dùng để tuyển vàng.
Thấy người lạ, một người xưng tên S., tỏ vẻ hoài nghi, liên tục chất vấn. Thế nhưng, với những kịch bản đã chuẩn bị từ trước chúng tôi nhanh chóng vượt qua được “thử thách”. Chuyện trò, S. giới thiệu mình là chủ mỏ vàng và đã hoạt động nghề này nhiều năm. “Mấy ngày nay mưa quá, anh em họ về hết chứ bình thường có hơn chục người làm” S. cho biết.
Theo S., đa số người đào vàng ở đây đều là người ngoài tỉnh về làm, còn ông thì ở TP.Gia Nghĩa (tỉnh Đắk Nông). Khu vực này S. đã hợp đồng với chủ rừng (Ban Quản lý rừng phòng hộ Gia Nghĩa - PV) nhận trồng rừng rồi đưa người vào khai thác vàng.
Thấy chúng tôi giống như con mồi đang khát vàng, S. cắt ngang câu chuyện với tay lấy thanh đá màu trắng to bằng bắp chân để lên trên bàn. “Ngoài vàng ở đây còn có cả đá Thạch Anh. Cái này tụi tôi đào xuống và thấy cả tảng dài, nhiều vô số kể… Các anh mua mỏ này được bao nhiêu, hợp lý tôi bán hết” S. chào mời chúng tôi. Chúng tôi nói sẽ cử người trong nghề vào đánh giá trữ lượng, giá trị rồi mới thương lượng.
Qua mặt cơ quan chức năng?
Hiện nay, các cơ quan chức năng của tỉnh Đắk Nông chưa cấp cho bất cứ đơn vị nào về việc khai thác vàng, kể cả giấy phép thăm dò. Việc các đối tượng tập trung đào vàng, khoáng sản như vậy là hoàn toàn trái quy định của pháp luật.
Trao đổi về sự việc này, lãnh đạo Ban Quản lý rừng phòng hộ Gia Nghĩa tỏ vẻ bất ngờ khi vị trí bãi vàng mà chúng tôi “đột nhập” nằm ở khoảnh 8, lô 7, tiểu khu 1704, quy hoạch đất lâm nghiệp, nằm trên địa bàn xã của Đắk Ha, thuộc quản lý của đơn vị.
Người đàn ông xưng chủ mỏ vàng mà chúng tôi gặp có thể là ông N.V.S. Tại vị trí này, ông S. đã xin đăng kí diện tích 5 ha để trồng rừng, nhưng đến nay mới trồng được 0,8 ha. Về việc ông S. nhận trồng rừng nhưng khai thác vàng, chúng tôi sẽ cho người vào kiểm tra lại.
Nhiều người dân ở khu vực Gia Nghĩa và Đắk Glong cho rằng việc các đối tượng khai thác vàng ở khu vực này người dân ở đây ai ai cũng đều biết. Trước khi khai thác vàng các đối tượng phải vận chuyển máy móc, thiết bị chứ không thể lẳng lặng đi người không vào bãi vàng. Việc các đối tượng hoạt động khai thác vàng trong khoảng thời gian dài nhưng không bị cơ quan chức năng phát hiện để lại nhiều hoài nghi cho người dân địa phương…
