Hơn 570 cuộc gọi phản ánh lừa đảo mỗi ngày
Một trong những chiêu thức lừa đảo trực tuyến phổ biến nhất trong thời gian qua được Cục An toàn thông tin (Bộ TTTT) cảnh báo là giả danh cơ quan Nhà nước, công an, viện kiểm sát, tòa án để gọi điện lừa đảo.
Ở Việt Nam, trong 6 tháng đầu năm 2023, tổng đài 5656/156 của Bộ TTTT đã tiếp nhận hơn 570.000 phản ánh, trong đó có hơn 104.000 phản ánh về các cuộc gọi, tin nhắn có dấu hiệu lừa đảo (chiếm khoảng 18% tổng số phản ánh). Tính trung bình theo ngày, có hơn 570 cuộc gọi, tin nhắn phản ánh lừa đảo từ người dân.
Theo Cục An toàn thông tin, các đối tượng giả danh cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án để gọi điện hăm dọa và lừa đảo thường sử dụng các chiêu trò và phương pháp nhằm lừa đảo và chiếm đoạt tài sản của nạn nhân. Đối tượng sẽ sử dụng số điện thoại giả mạo, có thể hiển thị số điện thoại của cơ quan công an, viện kiểm sát hoặc tòa án trên màn hình điện thoại của người dân.
Đối tượng cũng sẽ sử dụng các cách thức đe dọa, áp lực tâm lý như khống chế, hăm dọa, nói dối về việc có liên quan đến các vụ án đang điều tra để tạo áp lực và đánh vào sợ hãi của nạn nhân. Đối tượng sẽ yêu cầu người dân chuyển tiền vào một tài khoản cụ thể hoặc cung cấp thông tin cá nhân như số thẻ tín dụng, số căn cước công dân, mã số bảo mật và các thông tin nhạy cảm khác. Điều này nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản của người dân.
Để ngăn chặn tình trạng này, bên cạnh việc tập trung triển khai các quy định của pháp luật, vừa qua, Bộ TTTT đã đã chỉ đạo Cục Viễn thông triển khai cấp tên định danh (Voice brandname) cho các số điện thoại là các số đường dây nóng của các đơn vị thuộc Bộ TTTT. Đồng thời, cấp tên định danh cho các nhà mạng viễn thông di động, cố định như VNPT, Viettel, MobiFone, FPT…
Cụ thể, tất cả các số điện thoại gọi đến người dân từ các đơn vị thuộc Bộ TTTT gồm: Văn phòng Bộ, Cục Báo chí, Cục An toàn thông tin, Cục Viễn thông, Cục Tần số vô tuyến điện đều hiển thị tên định danh “BO TTTT”.
Các số điện thoại của doanh nghiệp viễn thông khi gọi đến khách hàng sử dụng dịch vụ cũng hiển thị tên định danh của nhà mạng. Chẳng hạn như tên định danh VNPT, VinaPhone của nhà mạng VinaPhone, VIETTELCSKH của nhà mạng Viettel, FPT SHOP của nhà mạng FPT, hay LOCAL của nhà mạng ASIM…
Cần sự vào cuộc của các bộ, ngành và người dân
Thứ trưởng Bộ TTTT - Phạm Đức Long cho biết, đây là động thái làm gương của Bộ TTTT trong việc thực hiện gắn tên định danh cho các số điện thoại tương tác với người dân. Ngoài ra, Thứ trưởng Long yêu cầu Cục Viễn thông dự thảo văn bản đề nghị các bộ, ngành khác như công an, tòa án, ngân hàng... thực hiện việc gắn tên định danh cho các số điện thoại của cơ quan mà có liên hệ, giao dịch với người dân.
Để ngăn chặn tối đa tình trạng phát tán cuộc gọi rác trên không gian mạng, theo Thứ trưởng Bộ TTTT, cần sự chủ động vào cuộc của cơ quan, tổ chức có liên quan và của chính người dân. Các cơ quan, tổ chức cần chủ động triển khai các biện pháp, các số điện thoại chính thống, kênh liên lạc chính thống, phổ biến tuyên truyền đến người sử dụng.
Bộ Công Thương, Bộ VHTTDL có các biện pháp xử lý, ràng buộc trách nhiệm của các đơn vị cung ứng dịch vụ, sản phẩm khi thực hiện quảng cáo qua các kênh không được phép - bao gồm việc thuê/sử dụng cuộc gọi quảng cáo không được đăng ký theo quy định. “Các nhà mạng di động đã thử nghiệm và sẵn sàng triển khai giải pháp hiển thị tên định danh từ các cuộc gọi quảng cáo theo quy định” - Thứ trưởng Long cho biết.
Về phía người dân, ông Nguyễn Hưng - Đồng sáng lập Dự án phi lợi nhuận Chống lừa đảo, khi nhận được những cuộc gọi tự xưng là cơ quan nhà nước, công an, ngân hàng... người dân cần giữ bình tĩnh, không bị đánh lừa bởi áp lực tâm lý và đe dọa. Người dân cần tự xác minh danh tính và thông tin của người gọi bằng cách gọi lại vào số điện thoại chính thức của cơ quan đó hoặc liên hệ trực tiếp với cơ quan qua các kênh chính thức. Đặc biệt, người dân không cung cấp thông tin cá nhân hay tiền bạc qua điện thoại, email hoặc các phương tiện truyền thông khác.
“Nếu bạn nhận được cuộc gọi đe dọa hoặc nghi ngờ có dấu hiệu lừa đảo, hãy thông báo ngay cho cơ quan công an địa phương để được hỗ trợ và tư vấn. Các cơ quan quản lý Nhà nước sẽ không yêu cầu bạn chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin nhạy cảm qua điện thoại một cách đột ngột mà không có văn bản thông báo trước” - ông Hưng cho biết.
