Nghệ sĩ chạy đua làm hài Tết

Khốc liệt tranh thị phần khán giả

Nếu phim chiếu rạp và sân khấu kịch Tết được coi là “đặc trưng” của phương Nam thì với người dân Bắc, nhất là ở các vùng nông thôn, đĩa hài Tết là “đặc sản” không thể thiếu. Trước đây, Công ty Nghe nhìn Thăng Long gần như nắm trọn thị phần sản xuất và phát hành đĩa hài tết ở phía bắc, các sân khấu kịch Nụ cười mới, IDECAF,  Thế Giới Trẻ nổi tiếng với những vở diễn ấn tượng dịp tết được khán giả phía Nam ưa chuộng, thì vài năm trở lại đây, trên thị trường xuất hiện nhiều cái tên mới. Có điều này một phần do các nghệ sĩ, vốn quen mặt với các vở diễn dịp Tết đã tách ra sản xuất độc lập, bằng việc đầu tư hơn về mặt kịch bản, cùng dàn diễn viên mới.
Tiêu biểu như diễn viên Trần Bình Trọng, nghệ sĩ Công Vượng (Vượng râu), từ 2-3 năm nay cũng “lấn sân” sản xuất đĩa hài tết, với chùm hài “Đại gia chân đất”, “Làng ế vợ”, “Cưới đi kẻo ế”…. Nghệ sĩ Hồng Vân, trước đây nổi tiếng với những vai diễn trong các đĩa hài tết đóng cặp với nghệ sĩ Xuân Hinh, Hoài Linh, đã lập sân khấu riêng và trực tiếp sản xuất các vở diễn dịp tết để phục vụ khán giả. Đặc biệt vài năm trở lại đây xuất hiện những lớp diễn viên hài mới, tạo nên sự sôi động và màu sắc mới mẻ cho các tác phẩm. Bên cạnh những cái tên quen thuộc như Xuân Hinh, Tự Long, Xuân Bắc, Vân Dung, Quang Thắng, Việt Hương, Hoài Linh… thì những cái tên mới như Trấn Thành, Trường Giang, Thu Trang, Ngô Kiến Huy… dù là tay ngang, lấn sân từ các lĩnh vực khác, nhưng đã tạo được nhiều dấu ấn. Đặc biệt thị trường hài tết 2017 này sẽ có sự xuất hiện của nhiều cái tên mới.  Nhà biên kịch Doãn Tâm Đạo và diễn Mai Hồng Phong - vốn rất nổi tiếng với những bộ phim dài tập - năm nay lấn sân sang hài, với đĩa “Ra phố tìm con”. Ca sĩ Long Nhật, diễn viên Tường Vi, MC Thảo Vân, ca sĩ Hồ Ngọc Hà cũng lấn sân tham gia diễn hài. Trước đây, Hồ Ngọc Hà từng nhiều lần cho biết, cô không tự tin khi đứng trước máy quay, thậm chí thừa nhận mình “đóng phim nào cũng thành thảm hoạ”. Tuy nhiên, sau khi dự án phim ngắn “Gửi người yêu cũ” thành công và nhận được nhiều lời khen từ khán giả, nữ ca sĩ đã có thêm tự tin khi lần đầu vào một vai hài, trong dự án “Chuyến xe sum vầy” ra mắt vào dịp Tết Đinh Dậu 2017. Cái tên nổi lên từ chương trình hài trên truyền hình Lê Thị Dần cũng sẽ góp mặt trong các đĩa hài tết năm nay. Các nghệ sĩ khác, dù bận rộn chạy show, nhưng đã như một thói quen, đều dành thời gian để làm những sản phẩm hài tết dành tặng khán giả.
Tính đến thời điểm này, một số nhà sản xuất đĩa hài Tết đã công bố, dịp Tết 2017 sẽ gửi đến khán giả những đĩa hài, là các sản phẩm “Bờm”, “Chôn nhời 4”, “Cưới đi kẻo ế”, “Làng ế vợ 3”, “Tết này con ở đâu”? “Ván cờ vồ - Bí tịch thất truyền”… Chương trình hài Táo quân, vốn được coi là “đặc sản” mà  Hãng phim Truyện Việt Nam và các diễn viên hài phía bắc dành tặng khán giả, thì hai năm nay phải cạnh tranh với Táo quân do Đài Truyền hình TPHCM sản xuất. Theo tiết lộ từ phía Truyền thông Khang, hiện êkíp đang bắt tay thực hiện Táo Quân 2017 – chương trình được giới thiệu là “đặc sản” của HTV, được khán giả phương Nam mong đợi nhất trong mỗi dịp Tết đến. Chương trình phát sóng vào tối Giao thừa (27.1.2017) trên kênh HTV9. Như vậy, Ngoài Táo Quân VTV, Táo Quân của đài HTV cũng có vị trí nhất định trong lòng khán giả và sẽ cùng hướng đến việc đả kích các thói hư tật xấu và phản ánh những sự kiện nóng hổi trong năm vừa qua, như vấn đề cá chết, hiểm họa môi trường, bún chửi… Táo quân VTV sẽ có sự tham gia của các diễn viên hài phía bắc, Táo quân HTV có sự góp mặt của các nghệ sĩ phía nam, đặc biệt còn bao gồm cả phần nhạc hội và phần kịch. Như vậy, chưa nói đến các chương trình hài khác, riêng chương trình Táo quân 2017, khán giả cũng đã có lựa chọn và soi chiếu kịch bản, cũng như diễn xuất của nghệ sĩ hai miền.
Dịp Tết cũng được coi là thời điểm “bội thu” của các nghệ sĩ, bởi nhu cầu thưởng thức nghệ thuật - nhất là xem các sản phẩm vui nhộn, hài hước của khán giả tăng cao. Khi nhiều nghệ sĩ “nhảy” vào sản xuất các sản phẩm hài tết, khán giả sẽ được lợi khi có nhiều lựa chọn, nhưng lại là thách thức với các nhà sản xuất, khi phải đau đầu nghĩ kịch bản, cải thiện nội dung để cạnh tranh, giành thị phần. Nói về những khó khăn này, diễn viên, đạo diễn Trần Bình Trọng chia sẻ: “Năm nay phần lớn nhà sản xuất đều phát hành đĩa hài cầm chừng, bởi phải cạnh tranh với nạn đĩa lậu, cũng như các chương trình giải trí tràn ngập trên truyền hình. Khán giả Việt Nam cho rằng, Tết là phải có đĩa hài nên nhu cầu lớn. Tiếp nối những phim hài mùa trước cũng là đáp ứng thói quen của người xem. Song, làm không dễ, càng phải sáng tạo, cải cách nội dung hơn, cập nhật những tình huống, những câu chuyện được nhiều người quan tâm trong năm, thì mới không bị chê hay gây thất vọng”.

Thị phần hài Tết năm nào cũng thu hút sự tham gia của nghệ sĩ hai miền Nam- Bắc.

Hài nhạt, nhảm khó có đất sống!

Dù biết nội dung là yếu tố quan trọng để lôi kéo khán giả đến với sản phẩm của mình, nhưng có một thực tế là vài năm nay, chất lượng hài tết đều bị đánh giá là nhạt và nhảm. Nhạt là bởi các đạo diễn dùng đi dùng lại môtíp cũ và tạo tiếng cười bằng những yếu tố dung tục, lời nói, hành động phản cảm của các diễn viên. Những yếu tố nhạy cảm như chuyện bà Tri huyện nhìn lén quần rách của người ở “Chôn nhời 3”, cho đến chuyện đo ba vòng của “Đại gia chân đất 6” rồi đến chuyện nhí nhảnh tòm tem của cặp đôi trai gái đang hẹn hò trong hài “Tiền đồ”…  khiến nhiều khán giả phải nhăn mặt khi xem. Thậm chí trong nhiều tác phẩm còn xuất hiện nhiều từ ngữ thô thiển cũng liên tục thấy xuất hiện.
Để cạnh tranh, nhiều đạo diễn cũng mời những tên tuổi nổi tiếng, hay những ca sĩ, DJ có thân hình gợi cảm tham gia diễn xuất. Nhưng việc này lại khiến các nghệ sĩ nhận nhiều chỉ trích từ phía khán giả, vì “lính mới” diễn xuất non và gây cười bằng sự thô tục. Chưa kể, trong hầu hết các đĩa hài Tết, khán giả cảm thấy khó chịu và ngao ngán khi thường xuyên phải xem... quảng cáo của nhà tài trợ. Vì những hạn chế này, mà gần đây, khán giả tìm đến những lựa chọn khác, thay vì mất tiền mua đĩa, hay vé đến sân khấu xem. Không bán được đĩa, nhà sản xuất phát hành cầm chừng, trong khi nhiều sân khấu kịch phía nam cũng hiu hắt ánh đèn.
Để giành được thị phần, cạnh tranh với các chương trình giải trí khác trên truyền hình dịp tết, việc các nghệ sĩ đầu tư vào nội dung là điều tất yếu. Biết rõ điều này, năm nay, nhiều nhà sản xuất đều ý thức đến việc cần thiết phải có một kịch bản chất lượng, chứ không thể bằng cách “để cho nghệ sĩ tự biên tự diễn bằng việc lên một kịch bản khung rồi “đắp da đắp thịt” trong quá trình quay” như những năm trước. Năm nay, bên cạnh việc vẫn đi theo cái cũ, mô típ cũ, nhiều đạo diễn còn khai thác những đề tài nóng hổi ngoài đời sống, từ chuyện cá chết, thực phẩm bẩn, đến việc sống ảo, câu like của một bộ phận giới trẻ, hướng tới việc đem lại tiếng cười triết lý, suy ngẫm cho khán giả. Bởi đó mới là giá trị mà hài kịch hướng tới, chứ không phải là những tác phẩm, cười xong lại quên ngay, hay khiến khán giả phải nhíu mày khó chịu.