Dù đã ráng xong sớm mớ hồ sơ giấy tờ, mà phải tới hăm tám Tết tôi mới nhín được chút thời gian về với má, nhưng là để thủ thỉ rủ má rời quê. Đứa con bao năm mỏi gót thiên di khắp chốn, nay trở về bên mái nhà xưa, nhìn những luống rau xanh mơn mởn má trồng, không dưng trong lòng lẫn lộn quá nhiều nỗi niềm khó tả.
Ký ức thiết tha tìm về, tôi thấy tôi sáu tuổi đang chân trần nhảy lò cò trên sân nhà, hí hửng cười reo nhìn ba xách từng xô đất đầm nền. Chẳng thể để mấy đứa con ở mãi trong căn nhà mái tôn bờ-rô xi-măng phên tre cột gỗ gió giật là nghiêng, ba má cắn răng quyết chí cày cuốc xây ngôi nhà tường gạch mái ngói.
Bận đó hai bên nội ngoại đều khó, quê nghèo ai cũng vật lộn sớm chiều chỉ đủ ăn. Ba má chạy vạy vay mượn khắp nơi, làm xong nhà nhưng không đủ tiền sơn trát, thành thử để nguyên tường gạch đỏ au thô mộc. Nhờ thế, cái Tết đầu tiên trong căn nhà mới trống trải chưa sắm sửa được gì, chúng tôi vẫn thấy như xuân về rực thắm tươi vui. Phải tới cái Tết năm sau, ba má mới trát kỹ bức tường để chống thấm nước và tránh bọ, rệp trú ngụ.
Má nhóm lửa trong gian bếp mới, bữa cơm dọn ra chỉ có rau dưa nhưng cả nhà quây quần bên nhau ấm áp. Má cay mắt ngó mấy đứa con tranh nhau con cá cơm chín trong chén mắm cái mà dỗ dành: Ráng ít bữa ra Giêng có tiền, má đi chợ mua thêm cá thịt. Ngay cả đòn bánh tét dâng lên bàn thờ tổ tiên cũng là của hàng xóm biếu tặng. May mà chòm xóm ăn ở bao đời cạnh kề, nhà này nghiêng có nhà bên làm chỗ dựa, người này ngã thì người kia chìa tay nắm níu, thiếu thốn chi cứ mở lời với nhau là được.
Vừa qua mùng Một Tết, ba đã tất bật mở xưởng gỗ, má quảy đôi gánh đi buôn. Quanh năm suốt tháng mồ hôi ướt đẫm áo, ba quần quật cưa, xẻ, đẽo, đục. Má dậy từ lúc gà còn chưa gáy sáng để nhóm bếp nấu nướng, đổ bánh đúc, bánh bèo gánh khắp đường quê ngõ hẹp. Con bé tôi hồi đó bồng em út đứng nơi thềm nhà thương khó ngày qua ngày lại chờ ba ngóng má mỗi khi hoàng hôn buông dần phía xa xa chân đồi. Tới khuya lơ, ba má vẫn chong đèn thức đan giỏ, đan thúng tre kiếm thêm trả nợ. Nuôi đàn gà gom chục trứng đi bán, trồng luống rau hái ngọn xanh đem rao. Ba má làm đủ vành khoanh nẹp, ngược xuôi tới bạc mái đầu vẫn thiếu trước hụt sau, bữa ăn luôn quẩn quanh với cơm mắm dưa cà.
Hoa cải ngoài vườn vừa cao ngang đầu bé út, cơn gió se sắt đã mang ba đi mãi về phía mây trời xa ngái. Ba ra đi đột ngột vì lao lực, đớn đau dằn sâu trong lòng người ở lại. Từ ngày ba mất, gánh nặng cơm áo nợ nần đè còng lưng má. Anh Hai trở thành chỗ dựa cho hai đứa em, không còn ngang ngược giành ăn dí nhau chạy với tôi nữa. Mấy mùa Tết thông thống gió, chiếc áo cũ màu cháo lòng của anh Hai vẫn sạch sẽ tinh tươm nhờ bàn tay má. Những bộ đồ mới trở thành ước mơ xa xỉ, bé út đành phải mặc lại quần áo mà tôi đã mặc chật.
Má khắt khe hơn trong cách dạy dỗ anh em tôi, từ việc học hành, chuyện ăn uống nói năng, cách đi đứng cư xử. Dường như má sợ lời lẽ người đời sẽ cay nghiệt đổ xuống đầu mấy đứa con mỗi khi lỡ phạm phải sai lầm nào đó, rằng “Con không cha như nhà không nóc”. Còn má ở cạnh bên, căn nhà chúng tôi luôn luôn “có nóc” dù qua bao cơn mưa bão gió giật sấm rền.
Má ôm hết nhọc nhằn, nhường tụi tôi bữa cơm canh đầy đủ thịt cá như má đã hứa, gần hai mươi năm trời xuân đến xuân đi, nâng đôi cánh mấy anh em vào đời. Nay tôi về lại chốn thân thuộc, nhìn khói bếp còn vương trên làn tóc bạc trắng thời gian của má, thấy má với căn nhà xưa như đôi bạn già ôm lấy nhau, xoa dịu nỗi lòng bằng những ký ức cũ kỹ mà ngập tràn yêu dấu.
Chỗ nền hiên có vết nứt là nơi xưa kia ba từng đặt lư đồng để chà bóng. Sau này, anh Hai cũng ngồi ở đó dọn dẹp chân hương, thay cát trắng mới vào bát hương từ hăm ba tháng Chạp, sau khi má cúng đưa ông Táo về trời. Áng chừng Tết cũng ghé tới bên hiên nhà ngay lúc đó. Tết rải hạt nắng giòn tan hong khô dây quần áo má phơi. Tết nhuộm vàng rực hàng vạn thọ má trồng trước ngõ. Tết phủ xanh vạt rau mơn mởn má gieo tháng trước. Tết thời đó nghèo, dĩa thịt heo muối cuốn bánh tráng cùng rau sống hái ngoài vườn luôn là món ăn mà chúng tôi thèm thuồng thích thú.
Nơi thềm nhà vẫn còn in hằn dấu vết trưởng thành của ba anh em, từ ngày xưa gian khó mà có hôm nay chín chắn, mạnh mẽ. Tết năm ngoái năm kia, đêm ba mươi má vẫn lúi húi nhóm bếp củi nấu nồi bánh tét chẳng để làm gì, vì đâu có đứa con nào về nhà tranh nhau miếng bánh chiên giòn ăn kèm củ kiệu ngâm mắm.
Bây chừ, chúng tôi thường đón Giao thừa tại ngôi nhà mới khang trang và tiện nghi ở phố xá nhộn nhịp người qua. Nhưng trong gian bếp hiện đại của anh hai, làm sao nghe được tiếng cơm sôi sùng sục trên bếp củi, làm sao ngửi thấy mùi khói bếp vấn vít nồi cá kho, làm sao có được phút giây cả nhà quây quần bên nhau cùng sưởi ấm đôi tay trên lửa than đỏ thức chờ mẻ bánh in nướng xong thơm phưng phức.
Hơn thế nữa, dù anh em chúng tôi đều sống trong cùng một thành phố, nhưng cả năm đâu gặp nhau được mấy lần. Phải chăng má giữ lại ngôi nhà cũ, để mỗi mùa Tết có cớ cho những đứa con quay về xúm xít sum vầy. Phải chăng má vẫn ở chốn thân thương đó ngóng chờ những đứa con xa quê như ngày nhỏ mấy đứa ngồi nơi hiên nhà đợi trông má.
Tôi gọi điện nhắc nhớ anh Hai mà giọt nước mắt cay xé nghẹn lòng cứ thế tuôn rơi. Chúng tôi dẫu mỗi đứa mỗi nơi, nhưng mấy anh em đều luôn hướng về phương trời có má. Tết năm nay nhất định anh phải về, về với thềm nhà cũ đầy ắp kỷ niệm thương yêu mà ba má dành trọn một đời tạo dựng, về với khu vườn xưa má dọn sẵn Xuân chờ mong mấy đứa con trong từng ngày tha thiết. Về bên má để biết thương những năm tháng vô tình đi mải miết, để siết chặt tay nhau tìm lại cái Tết trọn vẹn đủ đầy.
