Dzũ Kha - Chuyện người canh mộ thi nhân

- Thật ra quê tôi ở huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định. Sau khi tốt nghiệp trường Mỹ thuật Sài Gòn, vì yêu thơ Hàn Mặc Tử, tôi quyết định về Quy Nhơn nơi Hàn Mặc Tử đã sinh sống và điều trị bệnh phong để tham quan một chuyến. Tuy nhiên, sau chuyến đi đó, chuyện đời và chuyện thơ của Hàn Mặc Tử đã ám ảnh tôi, lại đang tự do phiêu lãng, chưa chốn ràng buộc nên tôi quyết định lên đồi Thi Nhân dựng lều và dùng bút lửa để khắc thơ, viết thơ Hàn. Tôi đọc nhiều, thuộc hết thơ Hàn, cũng như tiểu sử cuộc đời và các mối tình của ông. Tôi có thể nói chuyện hàng giờ không chán về Hàn Mặc Tử với du khách ghé thăm Ghềnh Ráng. Hàng năm, tôi tổ chức ngày sinh nhật và ngày giỗ cho Hàn. Tôi yêu thơ Hàn Mặc Tử và kính trọng ông, nên việc người đời nghĩ tôi bị hâm, bị điên, tôi không cần phải giải thích.

- Tôi tự hào vì mình là người đầu tiên của Bình Định vẽ, viết lửa trên gỗ và là người đầu tiên của Việt Nam viết, vẽ bút lửa trên giấy. Thơ Hàn hay, độc đáo thì ai cũng biết, nhưng với tôi để cho tất cả người dân Việt Nam hay thế giới khắc sâu hơn thơ Hàn thì phải dùng cách độc đáo như lấy lửa khắc thơ mới gây ấn tượng sâu đậm. Hàn Mặc Tử ra đi trong cô đơn, lạnh lẽo, bệnh tật. Tôi mong chiếc bút với những tia lửa ấm áp sẽ sưởi ấm những câu thơ của ông, cũng là để linh hồn ông luôn cảm thấy được vỗ về, yêu thương.

- Đó là lần đầu tiên tôi gặp được nữ sĩ Mộng Cầm. Ban đầu, bà thẳng thừng từ chối vì không nghĩ một người lạ, không họ hàng thân thích với Hàn Mặc Tử mà lại nặng lòng về ông đến thế. Sau khi nghe tôi trình bày, có lẽ bà cảm nhận được sự chân tình nên đã nhiệt tình cung cấp cho tôi nhiều tư liệu quý giá. Những câu chuyện thu được qua các chuyến đi đã được tôi cóp nhặt để kể lại cho những người yêu thơ Hàn khi đến đồi Thi Nhân.

- Sống bên cạnh mộ Hàn, ngày ngày đọc thơ, viết thơ ông nên có lẽ tôi cũng được lây một ít khả năng thơ phú. Thơ của tôi ảnh hưởng bởi thơ Hàn và tôi thấy vui vì điều đó. Lúc nào tôi cũng cảm thấy Hàn Mặc Tử ở bên cạnh mình. Ngay cả lúc này đang ở Hà Nội, tôi vẫn cảm thấy ông đang ngồi bên.

Trải qua hai mối tình và hai lần kết hôn nhưng hiện giờ ông vẫn chỉ sống một mình nuôi con, ông có nghĩ đời Hàn đã vận vào đời ông?

Người vợ đầu của tôi vì không chịu được cảnh chồng suốt ngày mải mê với thơ thẩn, thỉnh thoảng lại khăn gói ra đi theo dấu tích thi nhân đến cả tháng trời, nên cuộc hôn nhân ấy tan vỡ. Rồi chính thơ Hàn đã mang đến cho tôi một người vợ mới thảo hiền, đảm đang. Nhưng cuộc sống không chỉ đơn giản là ăn no, mặc ấm mà còn có những thứ cao sang hơn nên khi họ đứng giữa tiền tài danh vọng và thơ Hàn, họ chọn cách ra đi. Có lẽ tôi chưa gặp được người thực sự thương tôi, thương Hàn. Và nếu buộc phải chọn, tôi vẫn sẽ chọn ở lại bên Hàn Mặc Tử.

- Những bài thơ của thi sĩ Hàn Mặc Tử đã nuôi sống tôi suốt 35 năm qua. Tôi khắc thơ của ông lấy tiền sinh sống, nhưng đó cũng là truyền thơ đến thế hệ mai sau. Nếu chỉ để kiếm tiền thì tôi có nhiều lựa chọn hơn. Đã từng có đại gia ở Quy Nhơn ngỏ ý mời tôi đến làm việc, tôi sẽ được cấp phòng làm việc riêng, một mức lương nhiều người mong ước và công việc vẫn là viết bút lửa thơ Hàn. Nhưng tôi đã từ chối để được sống ở căn lều quen thuộc của mình. Chỉ bên cạnh mộ Hàn, thơ Hàn mới thực sự tỏa sáng. Và tôi cũng vậy.

- Tôi buồn lắm! Nhiều chi tiết ở khu mộ do tôi bỏ tiền ra xây dựng suốt 35 năm qua. Từ thiết kế trang trí, đến trồng cây, bậc đá đều một tay tôi làm. Tất cả khung cảnh thiên nhiên từ cây phượng vĩ, hàng cau, bậc đá đều do tôi tạo dựng theo sắc thái của Hàn Mặc Tử... Nhìn tất cả bị san phẳng, lòng tôi đau đớn lắm, nhưng dù sao cũng là đất của người ta. Chỉ mong người chủ mới cũng yêu thơ Hàn, để tôi có thể dựng lại căn lều nhỏ của mình, để hàng ngày vẫn được dùng bút lửa để viết thơ Hàn trên đồi Thi Nhân.