Dự án đường xuyên di tích
Đình Yên Thái, thôn Yên Thái, xã Đông Yên được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa tại Quyết định số 1516/QĐ-UBND ngày 21.10.2005 của Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Hà Tây cũ (nay thuộc Hà Nội).
Theo biên bản khoanh vùng bảo vệ di tích, Đình Yên Thái có diện tích đất 1.100m2, bao gồm 2 khu vực: khu vực I thửa số 139A là thửa 210 (Nghĩa trang) theo bản đồ ngày nay, diện tích đất 720m2; khu vực II thửa số 138 là thửa 211 (Đình làng) theo bản đồ ngày nay, diện tích đất 380m2.
Dự án đường trục phát triển các xã vùng bán sơn địa huyện Quốc Oai (tuyến ĐH09 Phú Cát – Hòa Thạch – Đông Yên), được UBND huyện Quốc Oai phê duyệt tại Quyết định số 5079/QĐ-UBND ngày 29.10.2018. Phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công – dự toán tại Quyết định số 3560/QD-UBND ngày 12.9.2019.
Tuyến đường nhắm vào khu vực chung (Đình làng và Nghĩa trang) mà trước đó, dân làng Yên Thái cũng như Phòng Văn hóa huyện thời điểm đó không được biết và bàn bạc.
Tháng 4.2019, Ban Khánh tiết Đình làng cùng lãnh đạo thôn Yên Thái đã có buổi gặp mặt Chủ tịch huyện lúc đó là ông Đỗ Trung Chiến để đề nghị điều chỉnh. Ông Đỗ Trung Chiến đã cho tạm dừng thi công để xin ý kiến cấp trên.
Phóng viên Báo Lao Động ghi nhận đoạn qua xã Đông Yên đã triển khai thi công các hạng mục nền đường, xây kè, ốp mái taluy, hệ thống thoát nước... nhưng mới chỉ đến gần khu di tích.
Trao đổi với phóng viên, ông Vũ Văn Huệ - Ban Khánh tiết Đình làng Yên Thái cho biết, từ 2019 đến nay, Ban Quản lý dự án không có văn bản cụ thể nào về việc điều chỉnh dự án đoạn qua Đình làng.
Ông Huệ cho biết thêm, khi có tin Ban Quản lý dự án huyện tiếp tục thi công theo phương án cũ - nghĩa là xuyên qua tâm khu di tích lịch sử văn hóa - ngày 27.3.2023, ông đã có đơn gửi Huyện ủy Quốc Oai (trước đó đã gửi đơn cho UBND huyện) đề nghị xem xét lại phương án thi công đoạn đường ĐH09 chạy qua Đình làng thôn Yên Thái để phù hợp với nguyện vọng nhân dân và bảo vệ di sản.
Theo đó, nếu để ĐH09 đi qua sát tường trước cửa Đình Yên Thái, sẽ “ảnh hưởng đến cảnh quan di tích và việc giữ gìn, bảo vệ di tích, do khói bụi, chấn động từ các phương tiện giao thông. ĐH09 đi qua giữa khu di tích bao gồm Đình làng, ao đình, giếng đình là vi phạm Luật Bảo vệ di sản mà Quốc hội đã ban hành”.
Và “Đoạn đường đi qua cửa Đình vốn là một phần của khu quảng trường, là nơi tập trung đông người, nơi tập kết trước khi vào Đình mỗi dịp lễ hội. Nếu thành đường giao thông lớn, thôn Yên Thái sẽ mất một nơi sinh hoạt cộng đồng đã trở thành thói quen và kỉ niệm của nhiều thế hệ”.
Ông Huệ cũng đặt câu hỏi: “Tại sao ĐH09 đi vào vị trí đã quy hoạch mặc dù việc quy hoạch còn nhiều vấn đề vướng mắc và cơ bản là không được lòng dân? Tại sao lại không thể chuyển được khi còn có thể (vì chưa thi công đoạn này)? Ông cũng đề nghị Ban Quản lý dự án giải trình, phân tích cho người dân rõ lợi, hại của việc con đường đi qua vị trí như đã định.
Ông trích dẫn một số điều trong Luật Di sản để cho rằng, thực hiện tuyến đường ĐH09 theo dự án xuyên qua di tích là vi phạm luật.
UBND huyện nói gì?
Ngày 14.4.2023, UBND huyện Quốc Oai có công văn trả lời: “Dự án được lập phù hợp với quy hoạch chung huyện Quốc Oai đến năm 2030 được phê duyệt tại Quyết định 6660/QĐ-UBND ngày 3.12.2015 của UBND thành phố Hà Nội.
Bên cạnh đó, theo chỉ giới đường đỏ được Viện Quy hoạch xây dựng cấp ngày 14.8.2018 có nêu “Đối với đoạn qua Đình Yên Thái đã được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa theo quyết định số 1515 QĐ-UBND ngày 21.10.2005 của UBND tỉnh Hà Tây, Viện Quy hoạch Hà Nội đề nghị ranh giới phạm vi cải tạo nền đường phía giáp Đình lấy trùng với tường rào hiện có”.
Làm việc với phóng viên Báo Lao Động, bà Nguyễn Thị Thu Trang - Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án và đầu tư xây dựng huyện Quốc Oai, cho biết, ghi nhận và chia sẻ ý kiến của ông Vũ Văn Huệ, nhưng đây là dự án nằm trong quy hoạch chung của thành phố Hà Nội, của huyện Quốc Oai đã được phê duyệt.
Hơn nữa, theo giải thích, tuyến đường ĐH09 đoạn qua Đình Yên Thái là đường hiện trạng "cải tạo nâng cấp, không phải là hướng tuyến đường mới". Do đó, huyện ghi nhận ý kiến của ông Vũ Văn Huệ nhưng việc điều chỉnh hướng tuyến chưa thể thực hiện “trong giai đoạn này”.
Trước mắt, việc thi công sẽ mang đến bộ mặt mới cho đoạn đường qua đình. Còn việc điều chỉnh hướng tuyến, cần có lộ trình để thực hiện.
