Không được quên văn hóa truyền thống
Làng Gà là nơi sinh sống của 380 hộ dân đồng bào dân tộc thiểu số, họ là những người đã sinh sống lâu dài ở vùng đất đậm chất sử thi này.
Ông Cil Pum Ha Trang năm nay đã ngoài 80 tuổi, gắn bó phần lớn cuộc đời với ngôi làng này. Vì thế, khi kể về những ngày tháng mới bắt đầu đến đây lập nghiệp cho đến hiện tại, mọi thứ hiện hữu trở lại trong tâm trí ông như một thước phim quay chậm.
Năm 1965, ông Cil Pum Ha Trang cưới vợ. Đến năm 1978, ông cùng vợ đến làng Gà trồng trọt, gây dựng nhà cửa rồi sinh con. Ông Cil Pum Ha Trang cho biết, ngày đó, cuộc sống khó khăn nhưng vợ chồng yêu thương nhau. Bà ở nhà chăm con cái, lo việc bếp núc. Ông lên nương rẫy thu hoạch lúa, bí, ngô…
Quãng đường từ trên núi xuống gần nhất là 20km, xa nhất là 30 km. Ông phải gùi 15kg-30kg nông sản xuống núi, khi nào nhiều nông sản, lên đến cả trăm kg. Tuỳ theo tình hình sức khoẻ mà ông gùi xuống núi. Hôm nào khoẻ, ông đi được 2 lượt.
Ông Cil Pum Ha Trang sinh được 7 người con trai và 2 người con gái. Theo phong tục của làng, con trai đi lấy vợ ở nhà vợ, con gái lấy chồng ở cùng với bố mẹ đẻ.
Trò chuyện với phóng viên, ông Cil Pum Ha Trang chậm rãi kể: “Ngày xưa khổ lắm, có lần, tôi lên nương thu hoạch ngô để về đổi lấy tiền nuôi các con, gùi ngô nặng cả tạ, đường từ nương về nhà xa xôi. Tôi đi chậm, về đến nhà đã tối mịt, nhìn vợ và đàn con vẫn ngồi chờ, tôi thương vợ con lắm nhưng cũng không biết làm gì hơn ngoài việc chịu khó lao động. Bây giờ, cuộc sống tốt hơn, làng Gà cũng thay da đổi thịt, không còn cảnh vất vả như xưa. Lễ tết, con cháu quây quần về, tôi mừng lắm.
Dù cuộc sống hiện đại, nhưng tôi vẫn luôn nhắc nhở và dạy các cháu của mình không được quên đi văn hóa truyền thống của dân tộc, đặc biệt là chữ viết. Vậy nên, tôi vẫn thường xuyên dạy chúng đọc và viết chữ của dân tộc Chil mình”.
Làng Gà đã thay da đổi thịt
Cuộc sống ở làng Gà Darahoa bình dị và giản đơn, nhưng chính những điều đơn giản ấy đã thu hút nhiều du khách gần xa. Sau nhiều năm, làng Gà đã thay da đổi thịt, cuộc sống người dân nơi đây đã khá hơn rất nhiều.
Chị K'Hằng - Bí thư Chi bộ làng Darahoa cho biết, Darahoa là một thôn thuần nông, chủ yếu là sản xuất cây cà phê và các loại rau, hoa, củ, quả.
Toàn thôn có 80 ha cà phê,14,2 ha đất chuyên canh tác các loại rau, hoa, củ, quả; doanh thu trên 1 đơn vị diện tích khoảng 250-300 triệu/ha/năm; thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 45-50 triệu/người/năm đạt và vượt kế hoạch đề ra.
Các mô hình sản xuất phủ màng polymer tưới phun tự động khoảng 2 ha nhà kính đã được đầu tư và nhân rộng, đã có nhiều hộ mua sắm các công cụ, phương tiện tiện nghi đắt tiền như máy cày, máy kéo…
"Người dân thôn Darahoa luôn nắm bắt điều kiện thổ nhưỡng giao thông, nguồn nước, nắm bắt giá cả từng thời điểm trên thị trường luân chuyển các loại cây trồng.
Với lợi thế có sẵn của địa phương, dưới sự sáng tạo và nhạy bén của chi bộ, sự năng động điều hành của ban nhân dân thôn, cùng với sự cần cù chịu khó của nhân dân trong thôn nên tình hình phát triển kinh tế của địa phương luôn tăng trưởng, năm sau cao hơn năm trước" - chị K'Hằng cho hay.
Là một người cán bộ thôn và cũng là một người con của làng Gà, chị K'Hằng cho biết, thời gian qua, người dân trong làng luôn nỗ lực gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa bản địa với việc tôn tạo cảnh quan khu vực tượng gà trống, nhằm phát huy nét văn hóa nghệ thuật, cồng chiêng để phục vụ du khách, phát triển du lịch, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nơi đây.
