Sau 10 năm được cấp phép trở về Việt Nam, Bằng Kiều chọn ca khúc “Hà Nội ngày trở về” của nhạc sĩ Phú Quang để mở màn show diễn của mình năm 2012. Khi ấy, đứng trên sân khấu thủ đô, cứ mỗi lần cất lên một câu hát, Bằng Kiều đều nghẹn lại.
“Hà Nội ơi, mỗi khi lòng xác xơ/Tôi vội vã trở về/Lấy cho mình dù chỉ là một chút bóng đêm trên đường phố quen/Dù chỉ là một chiều mưa giăng phố cũ...”.
Bằng Kiều chia sẻ, đây là lần đầu tiên anh hát ca khúc này của nhạc sĩ Phú Quang, và thấy mỗi câu hát đều thấm thía, mỗi ca từ đều là sự trải nghiệm tận cùng cảm xúc mà anh đã trải qua khi ở phương xa và nhớ về Hà Nội. Đến câu hát, “để nghe tim mình rưng rưng như nước hồ thu” – Bằng Kiều đã đưa tay lau nước mắt, anh xin lỗi khán giả vì đã không thể hát được tròn vành rõ chữ, hát không đúng được các nốt, vì quá xúc động trước mỗi lời hát của ca khúc này.
Âm nhạc của Phú Quang là thế, thấm đẫm cảm xúc, thấm đẫm tình yêu, thấm đẫm sự hoài niệm và trải nghiệm. Nhất là những ca khúc về Hà Nội, ai đi xa Hà Nội – hát nhạc Phú Quang – đều muốn vội vã trở về.
Tùng Dương kể lại, khi sang nước ngoài biểu diễn, anh luôn được khán giả Kiều bào đề nghị hát “Em ơi, Hà Nội phố”, mỗi lần hát xong, cả anh và khán giả đều lặng đi.
Phú Quang nổi tiếng với cách chọn thơ để phổ nhạc. Tài hoa của Phú Quang nằm ở cách ông chọn tứ thơ. Ví như với “Em ơi Hà Nội phố”, ông chỉ chọn vài câu thơ trong trường ca của Phan Vũ, nhưng mỗi câu thơ đều là tinh túy, trác tuyệt.
“Lời thơ vốn đã quá đẹp đẽ, nhưng qua cách phổ nhạc của Phú Quang, mỗi tứ thơ ấy lại đẹp thêm bội phần. Thơ qua nhạc Phú Quang – giống như một tác phẩm phái sinh, được chắp thêm những cảm xúc mới, được mang đến sức sống mới” – nhà phê bình âm nhạc Quang Long chia sẻ.
Nhà phê bình âm nhạc Quang Long phân tích, “Phú Quang biết cách phát triển thêm nội dung cho những tứ thơ đẹp đẽ. Và ông tài đến mức, biến những tứ thơ ấy khi phổ nhạc sẽ mang đậm dấu ấn Phú Quang. Chất Phú Quang, màu sắc Phú Quang được định hình rất rõ nét, mạnh mẽ trong âm nhạc, giai điệu của ông. Chỉ cần nghe vài thanh âm là nhận ra ngay Phú Quang. Ông trữ tình, tự sự với đầy ắp tình yêu dành cho con người, quê hương, cuộc sống”.
Cách chọn thơ tinh túy, cách chuyển tải sự chiêm nghiệm của chính bản thân Phú Quang vào thơ và biến lời thơ ấy trở thành những giai điệu âm nhạc đầy cảm xúc. Chính sự chiêm nghiệm, hoài niệm, nhớ nhung, da diết của Phú Quang trong giai điệu, thanh âm, đã khiến ca khúc của ông tìm được sự đồng cảm của đông đảo khán giả, để mỗi người trong số đông vội vã trên phố, khi nghe nhạc ông đều bắt gặp chính cảm xúc mình trong đó.
Bởi thế mà khán giả có thể khóc khi nghe “Em ơi Hà Nội phố”, “Im lặng đêm Hà Nội”, “Hà Nội ngày trở về”, “Lãng đãng chiều đông Hà Nội”, “Hà Nội và em khi thu chớm đông sang”... Bởi thế, mà sau nhiều năm xa cách, khi đứng trên sân khấu thủ đô, Thu Phương và Bằng Kiều đã đặt tay lên ngực khi hát nhạc Phú Quang và rưng rưng khóc.
Trong âm nhạc của Phú Quang, đặc biệt trong những ca khúc viết Hà Nội, cảm xúc như được chắt lọc trong từng câu chữ, thanh âm. Phú Quang với Hà Nội vừa sâu lắng vừa da diết, vừa chiêm nghiệm vừa hoài niệm, vừa như tiếc nuối điều gì vừa nâng niu vẻ đẹp đang có, vừa như giận hờn vừa yêu thiết tha... Nói như nhà phê bình Quang Long, “Nghe nhạc của Phú Quang, những ai đang sống và làm việc ở Hà Nội sẽ yêu Hà Nội hơn, những ai chưa sống, chưa biết về Hà Nội sẽ muốn đến Hà Nội và thưởng thức vẻ đẹp của Hà Nội”.
Âm nhạc của Phú Quang như lời tự sự, chậm rãi, thủ thỉ, và giàu tính chia sẻ. Ông như muốn lan tỏa tình yêu con người, tình yêu cuộc sống, tình yêu đặc biệt dành cho Hà Nội đến tất cả.
Và sáng nay, người yêu Hà Nội thiết tha ấy đã lặng lẽ ra đi, để Hà Nội lặng im nghe lại những thanh âm thiết tha vô tận.
“Em ơi, Hà Nội phố”.
