Du lịch canh nông mũi tên trúng nhiều đích
Hộ gia đình ông Trần Văn Cường, ở xã Đắk Ru, huyện Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông rất mong muốn được phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng trên 5ha đất nông nghiệp ở vị trí đẹp, xung quanh có nhiều diện tích tiếp giáp với mặt hồ nước thơ mộng.
Mục đích của ông Cường là tạo ra lợi ích kép giữa phát triển du lịch và nông nghiệp nhằm nâng cao giá trị trên một đơn vị diện tích. Thế nhưng, ông Cường và gia đình đang lực bất tòng tâm vì đất đai chưa được chuyển đổi phù hợp với quy hoạch.
“Mục tiêu của gia đình là sẽ phát triển thành doanh nghiệp, hợp tác xã, nhằm kết hợp tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp gắn với du lịch và tạo công ăn việc làm cho nhiều người lao động địa phương” - ông Cường bày tỏ.
Theo ông Võ Ngọc Anh, quyền Chủ tịch UBND xã Đắk Wer, huyện Đắk R’lấp, địa phương rất mong muốn có những mô hình nông nghiệp gắn với du lịch để quảng bá sản phẩm nông nghiệp địa phương ra thị trường trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, hiện nay, địa phương lại đang gặp vướng mắc liên quan tới hành lang pháp lý để đáp ứng nhu cầu của người dân, doanh nghiệp.
Theo ông Kiều Quí Diện, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tuy Đức, về quyền sử dụng đất, hầu hết các vị trí đều nằm trên đất nông nghiệp hoặc quy hoạch đất lâm nghiệp. Trong khi việc chuyển mục đích sử dụng đất rất phức tạp, qua nhiều bước và mất rất nhiều thời gian nên chưa tạo cơ chế thông thoáng cho nhà đầu tư thực hiện dự án. Hơn nữa, các dự án chưa được cấp phép đầu tư đã triển khai thực hiện sẽ chịu xử lý theo quy định. Trong đó, có thể bị buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất... và chủ đầu tư sẽ rơi vào thế “tiền mất, tật mang”.
Theo ông Phạm Tuấn Anh - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Nông, việc thúc đẩy phát triển du lịch nông nghiệp xanh, bền vững, gắn với sản phẩm OCOP và du lịch nông thôn là một trong những hướng đi mà ngành nông nghiệp đang tập trung tham mưu cho UBND tỉnh để có hướng chỉ đạo.
Thời gian qua, tỉnh Đắk Nông xuất hiện một số mô hình làm du lịch trên đất nông nghiệp chưa chuyển đổi. Sự việc này đang gây khó khăn cho cả chủ đầu tư lẫn cơ quan chức năng trong việc quản lý.
Cần chú trọng xây dựng quy hoạch
Liên quan đến vấn đề phát triển du lịch, một lãnh đạo Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Nông cho biết, hiện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã giao cho Viện Nghiên cứu phát triển du lịch nghiên cứu xây dựng các chính sách về du lịch nông nghiệp. Tỉnh Đắk Nông đang sớm hoàn thiện quy hoạch kinh tế xã hội, kêu gọi các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư các dự án đã có quy hoạch đồng thời triển khai thành lập Ban chỉ đạo phát triển du lịch và vận động thành lập Hiệp hội du lịch. Từ đó, các đơn vị sẽ có những quyết sách tạo sự gắn kết và đồng bộ giữa các cấp, các ngành và thực hiện sự thống nhất trong quản lý các hoạt động kinh doanh du lịch.
Chia sẻ về phát triển du lịch trên đất nông nghiệp, Kiến trúc sư Phạm Thanh Tùng, Phó Viện trưởng - Viện Kinh tế và Du lịch Nông nghiệp - Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam cho biết, đa số các mô hình du lịch canh nông, sinh thái… ở Việt Nam nói chung và tỉnh Đắk Nông nói riêng đang gặp khó khăn, vướng mắc.
Theo ông Tùng, đầu tiên, muốn triển khai các dự án du lịch dưới bất kỳ hình thức nào thì người dân và doanh nghiệp đều phải dựa trên tinh thần thượng tôn pháp luật.
UBND các tỉnh, thành phố nếu muốn phát triển du lịch canh nông, du lịch sinh thái… trên đất nông nghiệp thì có thể làm đề án thử nghiệm trước một vài mô hình cho đến vài chục mô hình để có sự đánh giá rồi mới triển khai với quy mô lớn.
Trung ương đã có nhiều văn bản hướng dẫn thí điểm phát triển mô hình du lịch trên đất nông nghiệp. Đối với các mô hình đã lỡ vi phạm quy định xây dựng trên đất nông nghiệp, nếu như chính quyền địa phương quyết tâm phát triển du lịch thì có thể triển khai các biện pháp hướng dẫn, xem thử dự án chưa đúng ở điểm nào để tháo gỡ ngay những khó khăn gặp phải.
Theo ông Tùng, một tỉnh muốn phát triển du lịch thì phải quy hoạch toàn tỉnh rồi dựa trên quy hoạch đó mới tiếp tục phát triển. Tuy nhiên, người tư vấn quy hoạch phải hiểu rõ được nguồn lực của địa phương có thực hiện được hay không.
