Thác Đắk Glun có một trái tim rất lớn
Đắk Glun là tên của ngọn thác nằm trên lưu vực suối Đắk Glun, ở thôn 5, xã Quảng Tâm. Tên gọi này của thác nước bắt nguồn từ truyền thuyết dân gian của người M’nông bản địa.
Theo tiếng đồng bào M’nông, thác này là Leng Rlu. Leng có nghĩa là thác đá, thác nước, Rlu có nghĩa là nghỉ ngơi. Leng Rlu có ý nghĩa là nơi nghỉ ngơi.
Một số người M’nông cư trú lâu đời ở đây kể rằng, ngày xưa, khi núi rừng còn rậm rạp thì bà con từ bon làng này đến bon khác làng khác phải đi mấy ngày đường mới gặp nhau.
Khu vực thác nước đang hiện hữu hiện nay, trước đây là bon Bu Nơr của người M’nông. Thời xa xưa, bon Bu Nơr có khoảng vài chục hộ sinh sống gần thác nước lớn, ngày đêm đổ nước ầm ầm, trắng xóa cả một vùng.
Tương truyền rằng thác nước này có hình một trái tim rất lớn có hình quả trám. Nó gắn liền với gờ đá ngay dưới dòng nước đang chảy.
Nhịp đập ngày đêm của trái tim thác Đắk Glun nghe như tiếng sấm. Thế nên, dù dân làng trong bon có đi xa hay bị lạc đường ở đâu trong rừng sâu thì cũng có thể lần theo tiếng nhịp đập của trái tim của thác Đắk Glun mà trở về nhà.
Báu vật thiêng liêng của bon làng
Dân làng Bu Nơr rất quý thác Đắk Glun và coi đó là vật thiêng liêng cần gìn giữ và bảo vệ. Ngày trước, bon làng đã cử một người đàn ông tên là Điểu Glu, là người có vai vế trong bon đứng ra chịu trách nhiệm trông coi thác.
Thế nhưng, sau đó, do ông Điểu Glu mắc nợ dân làng quá nhiều nên đã bị dân làng bán đi nơi khác để trừ nợ. Nơi ông Điểu Glu bị bán đi cách xa bon làng cả tháng trời đi bộ bằng đường rừng.
Ly kỳ ở chỗ, mặc dù ở rất xa nhưng ông Điểu Glu vẫn nghe nhịp đập của trái tim của thác nước Đắk Glun. Lúc này, nỗi nhớ quê hương, nhớ bon làng bừng lên trong ông Điểu Glu mãnh liệt. Không cưỡng lại được với sức mạnh từ lý trí, ông Điểu Glu đã bỏ trốn khỏi nơi bị bán.
Sau đó, ông Điểu Glu đã băng rừng lội suối theo nhịp đập trái tim của thác Đắk Glun để về bon làng. Suốt 3 - 4 tháng trời vượt suối, băng rừng cuối cùng ông Điểu Glun đã tìm về được với bon làng của mình.
Những nguời mua Điểu Glu phát hiện ông bỏ trốn đã nổi giận đưa nhiều người đến bon Bu Nơr đòi bắt Điểu Glu. Không những vậy, khi nghe được ông Điểu Glu bỏ về được bon làng là nhờ thác Đắk Glu thì những người này còn đánh cắp tim của thác. Việc này nhằm ngăn chặn không cho ông Điểu Glu có thể tìm được đường về nhà.
Trái tim thác bị đập vỡ rơi xuống dòng suối. Cả trăm người xúm vào khiêng nhưng kỳ lạ thấy đi được vài bước thì đoàn người ngã lăn ra chết.
Một trăm người khác vào thay cũng chết, cứ thế hàng trăm, hàng ngàn người nối tiếp nhau, họ khiêng tim thác đến một bãi đá dài trên một quả đồi trọc. Thế nhưng, sau đó, không còn một ai sống sót nên trái tim thác bị bỏ lại ở đó.
Từ khi trái tim thác bị mất, người dân không còn nghe tiếng đập phát ra từ thác nước nữa, chỉ vào mùa mưa khi nuớc lớn ở gần mới nghe thấy. Không những thế, bờ đá xung quanh thác cũng bị sụp xuống dần từng khối lớn.
Dân làng bon Bu Nơr thấy vậy nên rất sợ hãi, cho là thần linh nổi giận nên làm lễ cúng thác linh đình. Sau khi cúng xong thì đá ở thác mới thôi không sụp nữa và giữ nguyên như thế cho đến ngày nay.
Thác Đắk Glun là danh thắng nổi tiếng từ thời xa xưa, là nơi gắn liền với bao thế hệ người M’nông, nơi họ được sinh ra và lớn lên. Nơi đây không chỉ có những câu chuyện truyền thuyết dân gian mà còn thể hiện tâm tư tình cảm, phong tục tập quán, những luật tục, những giá trị truyền thống của người dân bản địa.
