Đây là 2 công trình văn hóa nghệ thuật chào mừng 132 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và 111 năm Ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước.
“Nợ nước non’’ nằm trong bộ tiểu thuyết 3 tập mang tên ''Nước non vạn dặm’’ của nhà văn Nguyễn Thế Kỷ - Chủ tịch Hội đồng Lý luận, Phê bình Văn học - Nghệ thuật Trung ương, nguyên TGĐ Đài Tiếng nói Việt Nam, tác giả của nhiều tác phẩm văn học và kịch bản sân khấu - được ấn hành bởi sự phối hợp của NXB Văn học và Cty CP Văn hóa & Truyền thông Liên Việt.
Vở diễn ''Nợ nước non’’ là sự kết hợp giữa nghệ thuật sân khấu cải lương và một số loại hình nghệ thuật truyền thống (dân ca ví, giặm xứ Nghệ, ca Huế, ca bài Chòi khu 5 và dân ca Nam Bộ), do NSND Triệu Trung Kiên đạo diễn, với sự tham gia diễn xuất của các nghệ sĩ khi khắc họa các hình tượng Nguyễn Sinh Cung (bé Anh Đức đảm nhiệm), Nguyễn Tất Thành (NS Minh Hải), Mẹ Hoàng Thị Loan (NS Như Quỳnh), Cha Nguyễn Sinh Sắc (NSƯT Mạnh Hùng)… cùng nghệ sĩ Lê Thanh Phong và các diễn viên Đoàn Nghệ thuật UNESCO Di sản dân ca xứ Nghệ.
Với ''Nước non vạn dặm’’, khi bắt tay viết bộ 3 tiểu thuyết này, tác giả Nguyễn Thế Kỷ cũng đồng thời phải đối mặt với những thử thách lớn khi trước đó đã có không ít tác giả viết về nhân vật lịch sử Hồ Chí Minh, trong đó, nổi tiếng nhất là cuốn ''Búp sen xanh’’ của nhà văn Sơn Tùng.
Nhà văn Nguyễn Thế Kỷ đã vượt qua áp lực đó bằng việc nghiên cứu ký lưỡng về cuộc đời và tư tưởng Hồ Chí Minh, cùng với đó là sự hiểu biết sâu sắc về địa lý, lịch sử và văn hóa vùng đất nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh ra và lớn lên.
Theo nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn VN: ''Một điều quan trọng là nhà văn Nguyễn Thế Kỷ đã không ''kỳ bí hóa’’ hay ''thần thánh hóa’’ một vĩ nhân lịch sử khi viết về thời niên thiếu của vĩ nhân đó…’’.
Nhà văn Nguyễn Thế Kỷ cho hay: "Cái tên "Nợ nước non" xuất phát từ lời bài ca mà bà Hoàng Thị Loan - mẹ của Bác Hồ - thường hát ru để răn dạy các con: "Con ơi nhớ lấy câu này/Chăm lo đèn sách cho tày áo cơm/Làm người đói sạch, rách thơm/Công danh là nợ nước non phải đền".
Trong 2 năm 2023 và 2024, 2 tập tiếp theo của bộ tiểu thuyết (gồm ''Lênh đênh bốn biển’’ và ''Người về’’) cùng 2 phần của tác phẩm sân khấu sẽ tiếp tục ra mắt công chúng.
Dự kiến, sau đợt công diễn tại Hà Nội, vở diễn ''Nợ nước non’’ sẽ đến với khán giả phía Nam vào dịp 19.8 và 2.9.
