Thiệt hại
Thiệt hại gần đây đối với dây cáp và đường ống dẫn khí Balticconnector ngoài khơi bờ biển Phần Lan - thành viên mới nhất của NATO - đã làm tăng thêm mối lo ngại của liên minh về khả năng bảo vệ cơ sở hạ tầng dưới đáy biển, nơi mà luật quan hệ quốc tế hạn chế khả năng phản ứng của NATO.
Ngày 8.10.2023, đường ống dẫn khí Balticconnector và hai tuyến cáp quang nối Estonia và Phần Lan bị hư hại.
Vụ việc vẫn đang được điều tra, và NATO phản ứng bằng cách tăng cường tuần tra trên không và điều động 4 tàu săn mìn tới khu vực.
Người phát ngôn của liên minh cho biết: “NATO sẽ tiếp tục điều chỉnh chính sách hàng hải ở Biển Baltic và sẽ thực hiện mọi bước cần thiết để giữ an toàn cho các đồng minh”.
Vụ việc thu hút sự chú ý mới về tính dễ bị tổn thương của cơ sở hạ tầng dưới nước, nhưng đây chỉ là vụ việc mới nhất trong một loạt vụ việc tương tự ở Bắc Âu.
Năm 2021, một đoạn cáp dữ liệu dài 4km đã biến mất khỏi vùng biển phía bắc Na Uy. Tháng 2.2022, một tuyến cáp dữ liệu của Na Uy bị hỏng và các nhà điều tra cho biết có dấu hiệu cho thấy có sự liên quan của con người.
Nổi bật nhất là vụ phá hoại đường ống dẫn khí đốt Nord Steam giữa Nga và Đức vào tháng 9.2022.
Cơ sở hạ tầng dưới nước rất quan trọng đối với cuộc sống hiện đại. Hầu hết lưu lượng truy cập Internet được truyền qua cáp quang dưới nước và các đường ống dẫn dầu khí hiện chạy khắp nhiều vùng biển.
Tuy nhiên, do nằm dưới đáy biển nên hệ thống cáp quang hay đường ống dẫn khí sẽ dễ tiếp xúc với các yếu tố gây hư hại từ điều kiện tự nhiên đến các tác nhân thù địch.
NATO ứng phó nguy cơ "chiến tranh dưới đáy biển"
Tờ Business Insider dẫn lời Đô đốc Ben Key - sĩ quan cấp cao của Hải quân Hoàng gia Anh - cho biết, cơ sở hạ tầng kinh tế dưới đáy biển, dù là đường ống dẫn khí hay cáp dữ liệu, còn nhiều lỗ hổng.
Điều đó đòi hỏi Hải quân Hoàng gia Anh và các tổ chức tương tự có nghĩa vụ giám sát và bảo vệ.
NATO đang nỗ lực để có thể làm được điều đó. Liên minh đã đưa ra một số sáng kiến trong năm nay nhằm tăng cường hợp tác dân sự - quân sự và thúc đẩy sự tham gia của các bên nhằm tăng cường an ninh cho cơ sở hạ tầng dưới nước của đồng minh và phối hợp tốt hơn khả năng giám sát hàng hải của các thành viên.
Máy gia tốc để tăng cường cảm biến và giám sát các vùng ven biển dưới nước là một trong những dự án đổi mới về quốc phòng của NATO.
Cuộc tập trận Dynamic Messenger hàng năm có trọng tâm là bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng dưới nước và liên quan đến trao đổi thông tin giữa quân đội liên minh và các chủ thể thuộc khu vực tư nhân.
Tuy nhiên, việc bảo vệ cơ sở hạ tầng dưới nước không phải là nhiệm vụ đơn giản. Việc này dễ dàng hơn ở vùng nước nông hoặc gần các căn cứ hải quân, như ở vùng biển Baltic và Bắc Âu, nhưng việc phát hiện và ngăn chặn hoạt động đe dọa ở vùng nước sâu hoặc xa bờ, chẳng hạn như ở Bắc Đại Tây Dương, khó hơn nhiều.
Tình hình trở nên phức tạp hơn vì cơ sở hạ tầng dưới nước thường xuyên đi qua vùng biển quốc tế, dẫn đến vướng mắc về khung pháp lý để bảo vệ hạ tầng và khiến việc ứng phó trở nên khó khăn hơn.
Ông Key cho biết tại một sự kiện tháng 10: “Khi cáp dữ liệu đi qua Đại Tây Dương hoặc Thái Bình Dương, nó nằm phần lớn trong lãnh thổ thuộc sở hữu của mọi người. Vì vậy, chúng ta, với tư cách là nhóm các quốc gia có cùng quan điểm, thực sự phải suy nghĩ khá cẩn thận về cách bảo vệ an ninh kinh tế của mình”.
Ông Key lưu ý, tầm quan trọng của cơ sở hạ tầng dưới biển và các mối đe dọa ngày càng tăng có nghĩa là chiến tranh dưới đáy biển giờ đây có thể là một mặt trận khác mà NATO phải ứng phó.
