Một nhóm các nhà khảo cổ học đã phát hiện ra phần còn lại của một cung điện và đền thờ của người Sumer ở thành phố cổ Girsu có niên đại ít nhất 4.500 năm.
Theo tờ The Guardian, khám phá quan trọng ở Tello ở phía nam Iraq, là kết quả của Dự án Girsu, một sáng kiến chung nhằm cứu các di sản đang bị đe dọa do Bảo tàng Anh, Ủy ban Cổ vật và Di sản Nhà nước của Iraq và Bảo tàng Getty ở Mỹ dẫn đầu.
Tello là tên tiếng Arab hiện đại của thành phố Girsu cổ đại của người Sumer, một trong những thành phố được biết đến sớm nhất trên thế giới.
Việc phát hiện ra thành phố Girsu cách đây 140 năm đã tiết lộ sự tồn tại của nền văn minh Sumer và làm sáng tỏ một số di tích quan trọng nhất của nghệ thuật và kiến trúc Lưỡng Hà.
Địa điểm này trước đây đã bị tàn phá bởi cuộc khai quật thế kỷ 19 và xung đột thế kỷ 20 nhưng vòng khai quật mới nhất cho thấy những di tích cổ vẫn còn nguyên vẹn nằm ở trung tâm của nó.
Dự án Girsu được xây dựng dựa trên Đề án Iraq của Bảo tàng được phát triển vào năm 2015, lần đầu tiên được chính phủ Anh tài trợ để đối phó với việc Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS phá hủy các di sản ở Iraq và Syria.
Năm ngoái, cuộc khảo sát sơ bộ tại Girsu, bao gồm các bức ảnh chụp bằng máy bay không người lái, đã xác định được phần còn lại dưới bề mặt mà trước đây chưa từng được biết đến tại Tablet Hill.
Những bức tường gạch bùn đầu tiên của cung điện đã được xác định vào mùa thu năm ngoái và hơn 200 bảng khắc chữ hình nêm, hồ sơ hành chính của thành phố, đã được giải cứu khỏi đống đổ nát từ thế kỷ 19 và được đưa đến Bảo tàng Iraq ở Baghdad.
Tương tự như vậy, khu bảo tồn chính của vị thần vĩ đại Ningirsu của người Sumer đã được phát hiện trong khu vực linh thiêng được gọi là Urukug.
Ngôi đền có tên Eninnu được tôn sùng là một trong những ngôi đền quan trọng nhất của Lưỡng Hà nhưng chỉ được khai quật như một phần của nghiên cứu thực địa mới từ Dự án Girsu.
Việc tìm kiếm Eninnu đã ám ảnh nhiều thế hệ các nhà khảo cổ học và việc phục dựng ngôi đền gần đây là một cột mốc quan trọng trong quá trình khám phá mở rộng miền nam Iraq sau nhiều thập kỷ gián đoạn về nghiên cứu thực địa.
Tiến sĩ Hartwig Fischer, giám đốc Bảo tàng Anh, cho biết: “Sự hợp tác giữa Bảo tàng Anh, Ủy ban Cổ vật và Di sản Nhà nước của Iraq, và Bảo tàng Getty là nỗ lực quan trọng để xây dựng các dự án di sản văn hóa hợp tác trên phạm vi quốc tế.
Bảo tàng Anh tiếp tục cam kết lâu dài trong việc bảo vệ di sản văn hóa của Iraq, hỗ trợ nghiên cứu sáng tạo và đào tạo của thế hệ tiếp theo của các nhà khảo cổ Iraq tại Girsu".
Tiến sĩ Fischer nói thêm: “Mặc dù kiến thức của chúng ta về nền văn minh Sumer ngày nay vẫn còn hạn chế, nhưng công việc tại Dự án Girsu và việc phát hiện ra cung điện và đền thờ đã mất có tiềm năng to lớn giúp chúng ta hiểu biết về nền văn minh quan trọng này, làm sáng tỏ quá khứ và thông báo cho tương lai”.
Tiến sĩ Sebastien Rey, người phụ trách khu vực Mesopotamia cổ đại và giám đốc Dự án Girsu, nhận định: “Những khám phá mới ở Iraq làm nổi bật sự thành công của mối quan hệ hợp tác mới nhất giữa Bảo tàng Anh với Ủy ban Cổ vật và Di sản Nhà nước và Getty thông qua Dự án Girsu. Girsu là một trong những di sản quan trọng nhất trên thế giới, nhưng người ta biết rất ít về nó".
Theo tiến sĩ Sebastien Rey, cung điện 4.500 năm tuổi có thể nắm giữ chìa khóa để biết thêm thông tin về một trong những nền văn minh đầu tiên được biết đến.
Girsu - một trong những thành phố sớm nhất được biết đến trong lịch sử loài người, được xây dựng bởi người Sumer cổ đại - những người từ năm 3.500 đến 2.000 trước Công nguyên đã phát minh ra chữ viết, xây dựng những thành phố đầu tiên và tạo ra những bộ luật đầu tiên.
Họ cũng phát minh ra bánh xe, máy cày và toán học. Sử thi Gilgamesh - được coi là tác phẩm văn học lâu đời nhất còn tồn tại trên thế giới - bắt nguồn từ năm bài thơ của người Sumer. Đáng chú ý, họ cũng là một trong những nền văn minh đầu tiên sản xuất bia, thứ được người cổ đại coi là chìa khóa cho một trái tim và lá gan khỏe mạnh.
Người Sumer cổ đại có thể không nổi tiếng về một nền văn minh như người Ai Cập hay Hy Lạp cổ đại, nhưng theo tiến sĩ Timothy Potts của Bảo tàng Getty, Girsu “có lẽ là một trong những di sản quan trọng nhất trên thế giới mà rất ít người biết đến".
Ông nói, thông qua các bộ sưu tập, triển lãm, nghiên cứu và ấn phẩm của mình, Bảo tàng Getty tìm cách thúc đẩy sự hiểu biết và bảo tồn di sản văn hóa và nghệ thuật của thế giới.
Bộ trưởng Văn hóa Iraq, Ahmed Fakak Al-Badrani, cho biết: “Các cuộc khai quật khảo cổ học của Anh ở Iraq sẽ tiếp tục tiết lộ các thời đại cổ đại quan trọng của Lưỡng Hà, vì đây là bằng chứng xác thực cho mối quan hệ bền chặt giữa hai nước nhằm tăng cường hợp tác chung".
