Các mô hình xác định tăng độ che phủ của cây lên 30% sẽ làm giảm cục bộ trung bình 0,4 độ C trong thời gian nắng nóng mùa hè, theo nghiên cứu công bố ngày 1.2 trên tạp chí y khoa The Lancet.
Trong số 6.700 trường hợp tử vong sớm do nhiệt độ cao hơn ở 93 thành phố Châu Âu trong năm 2015, 1/3 số ca tử vong này có thể ngăn chặn được, theo kết quả nghiên cứu.
Hiện tại, trung bình chưa tới 15% môi trường đô thị ở Châu Âu có cây xanh bao phủ.
Tác giả chính của nghiên cứu, nhà nghiên cứu Tamara Iungman tại Viện Sức khoẻ Toàn cầu Barcelona, cho hay, nghiên cứu công bố ngày 1.2 là nghiên cứu đầu tiên dự đoán số ca tử vong sớm do nhiệt độ cao hơn ở các thành phố có thể được ngăn chặn bằng cách bổ sung thêm cây xanh che phủ.
"Chúng ta đã biết rằng nhiệt độ cao ở môi trường đô thị có liên quan đến các kết quả tiêu cực về sức khỏe như suy tim, hô hấp, nhập viện và tử vong sớm. Mục tiêu của chúng tôi là thông báo cho các nhà hoạch định chính sách và những người ra quyết định ở các địa phương về lợi ích của việc tích hợp chiến lược cơ sở hạ tầng xanh vào quy hoạch đô thị nhằm thúc đẩy môi trường đô thị bền vững, linh hoạt và lành mạnh hơn" - bà nói.
Các thành phố ghi nhận nhiệt độ cao hơn so với các vùng ngoại ô xung quanh hoặc các vùng nông thôn do hiện tượng gọi là hiệu ứng đảo nhiệt đô thị.
Lượng nhiệt tăng thêm này chủ yếu là do thiếu thảm thực vật cùng với đó là khí thải từ hệ thống điều hòa nhiệt độ cũng như nhựa đường sẫm màu và các vật liệu xây dựng hấp thụ và giữ nhiệt.
Biến đổi khí hậu càng khiến vấn đề trở nên trầm trọng hơn. Năm 2022, Châu Âu chứng kiến mùa hè nóng kỷ lục đồng thời là năm nóng nhất thứ hai trong lịch sử.
Theo nghiên cứu của nhà khoa học Tamara Iungman, đảo nhiệt của London khiến nhiều người chết hơn bất kỳ thành phố Châu Âu nào khác. Nhiệt độ mùa hè khiến 644 người chết ở thủ đô của Anh, tương đương gần 10% trong tổng số người chết do nhiệt ở khắp 93 thành phố của Châu Âu. Vương quốc Anh lần đầu vượt ngưỡng 40 độ C vào năm 2022 và Văn phòng Thống kê Quốc gia ước tính có 2.227 ca tử vong do nắng nóng kỷ lục ở nước này.
Các đợt nắng nóng trên khắp thế giới đang đạt đỉnh kỷ lục và tăng trong những thập kỷ gần đây.
Hiện nay, thời tiết giá lạnh vẫn dẫn tới nhiều ca tử vong ở Châu Âu hơn thời tiết nóng bức. Tuy nhiên, các mô hình khí hậu dự đoán, bệnh tật và những ca tử vong liên quan tới nhiệt sẽ sớm gây ra gánh nặng lớn cho các dịch vụ y tế trong vòng một thập kỷ.
“Điều này ngày càng trở nên cấp bách khi Châu Âu trải qua những biến động nhiệt độ khắc nghiệt hơn do biến đổi khí hậu gây ra" - bà Iungman lưu ý.
Trong nghiên cứu, các nhà khoa học ước tính tỉ lệ tử vong của những người trên 20 tuổi trong giai đoạn từ tháng 7-8.2015. Nhóm đối tượng nghiên cứu này là khoảng 57 triệu cư dân.
Các nhà phân tích đưa ra 2 kịch bản lập mô hình, trong đó lần 1 tập trung vào kịch bản thành phố có và không có đảo nhiệt đô thị. Trong kịch bản mô hình thứ 2, độ che phủ cây của thành phố được tăng lên 30%.
Trung bình, nhiệt độ ở các thành phố trong mùa hè năm 2015 ấm hơn 1,5 độ C so với vùng nông thôn xung quanh. Thành phố có mức chênh lệch cao nhất, 4,1 độ C, là Cluj-Napoca ở Romania.
Khắp tất cả các thành phố, có 75% tổng dân số sống ở những khu vực ấm hơn ít nhất 1 độ C, trong khi 20% dân cư ở những nơi có nhiệt độ cao hơn ít nhất 2 độ C.
Nhìn chung, các thành phố có tỉ lệ tử vong liên quan đến nhiệt độ cao nhất là ở Nam Âu và Đông Âu.
Tiến sĩ Laurence Wainwright, giảng viên tại Trường Doanh nghiệp và Môi trường Smith thuộc Đại học Oxford, nhận định: “Đây là một phần quan trọng của nghiên cứu. Trồng cây đô thị – đúng quy mô, đúng địa điểm và trong một số điều kiện nhất định – có thể dẫn đến giảm tử vong do nhiệt ở nhiều đô thị ở mức khiêm tốn nhưng thực chất".
Nhiều nghiên cứu trước đó từng chỉ ra rằng không gian xanh có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như giảm bệnh tim mạch, chứng mất trí nhớ và sức khỏe tâm thần kém, cũng như cải thiện chức năng nhận thức ở trẻ em và người già.
