Con người lần đầu tiên đến Bắc Mỹ vào khoảng 15.500 năm trước.
Tuy nhiên, họ di chuyển đến châu Mỹ ra sao vẫn nằm trong những ẩn số mà ngành khảo cổ học luôn tìm kiếm.
Trải qua nhiều thập kỷ, các nhà khoa học cho rằng những người đầu tiên đến châu Mỹ đã đi bộ về phía nam từ cầu đất liền (cầu lục địa) ở Eo biển Bering, từng nối liền Nga với Alaska khi mực nước biển thấp hơn trong thời kỳ băng hà cuối cùng.
Nhưng nhiều bằng chứng mới đây cho thấy họ không phải là những người đầu tiên đặt chân lên lục địa này.
Trong khi khoa học vẫn chưa tìm ra manh mối nào xác đáng, vô số bằng chứng đã có thể chỉ ra những người đầu tiên đặt chân đến Mỹ bằng đường biển hoặc đường bộ dọc theo bờ biển.
Cho tới 20 năm trước đây, bằng chứng khảo cổ thoả đáng nhất cho thấy con người lần đầu tiên đến Bắc Mỹ là khoảng 13.000 năm trước.
Cuộc nổi dậy của người Clovis - những di tích 13.400 năm tuổi của họ được phát hiện ở Clovis, New Mexico vào đầu những năm 1900 - hoàn toàn trùng hợp với sự hình thành của một hành lang không có băng dọc theo dãy núi Rocky.
Các nhà khoa học cho rằng họ đã vượt qua cầu lục địa Bering để đến Alaska, rồi quay về phía nam để tiến tới New Mexico.
Đây vẫn là giả thuyết phổ biến nhất về cách người Clovis đến được châu Mỹ. Todd Braje, Trưởng khoa nhân chủng học tại Đại học Bang San Diego, cho biết: “Có vẻ như họ đã đi từ Đông Bắc Á thông qua hành lang không có băng khi tuyến đường này đi vào hoạt động”.
Nhưng các cuộc khai quật gần đây cho thấy Clovis không phải là những người Mỹ đầu tiên. Một bài báo trên tạp chí Science vào năm 2011 đã đưa ra bằng chứng về các công cụ do con người ở Texas chế tạo từ 15.500 năm trước và một bài báo năm 2021 đã mô tả dấu chân 23.000 năm tuổi ở New Mexico.
Những người “tiền Clovis” này đã di cư đến Mỹ từ lâu trước khi hành lang không có băng mở ra. Michael Waters, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu về bộ tộc người Mỹ tại Đại học Texas A&M, cho biết: “Hành lang nội địa mở cửa sớm nhất là 14.300 năm trước, không thể có người vượt qua hành lang ở Texas và Idaho vào 16.000 năm trước hay ở Florida vào 14.600 năm trước. Họ nhất định đã đi theo một con đường khác”.
Giả thuyết phổ biến là những người tiền Clovis đã đến châu Mỹ bằng tàu thủy. Matthew Des Lauriers, Giám đốc ngành khảo cổ học ứng dụng tại Đại học Bang California, San Bernardino, cho biết: “Lộ trình mà những người di cư đầu tiên lựa chọn gần như là dọc theo bờ biển”.
Des Lauriers mô tả những người tiền Clovis đã rời về phía nam từ cầu lục địa Bering, di chuyển theo hành trình dọc bờ biển Thái Bình Dương.
Cuối cùng, Des Lauriers nói, những người đi biển dũng cảm này đã chia tay nhau. Một số người tiền Clovis đi theo các con sông vào nội địa, trong khi những người khác tiếp tục đi về phía nam đến tận Chile.
Nghiên cứu gần đây của các nhà địa chất đã củng cố cho giả thuyết rằng người Clovis đến Mỹ qua một hành lang nội địa, trong khi những người tiền Clovis đi theo con đường ven biển.
Các nghiên cứu cho thấy, một dải đất không có băng đã tồn tại dọc theo bờ biển Thái Bình Dương của Alaska và British Columbia 16.000 năm trước.
Khi lĩnh vực di truyền học cổ đại phát triển, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra vô số bằng chứng cho thấy những người lần đầu đến châu Mỹ là khoảng 15.000 đến 17.000 năm trước.
“Có rất ít địa điểm dọc theo bờ biển Thái Bình Dương để lại dấu tích của những người tiền Clovis và cần phải hoàn thành nhiều nghiên cứu, khám phá để tìm ra các địa điểm ven biển tiềm năng.
Chúng tôi không có câu trả lời chính thức về thời điểm và cách con người lần đầu tiên đặt chân tới châu Mỹ” - ông Braje nói.
