Tuy nhiên trong quý III/2022, báo cáo tài chính cũng như công bố của các ngân hàng cho thấy dấu hiệu dịch chuyển đáng kể từ tín dụng trái phiếu tiếp tục chảy sang lĩnh vực cho vay mua nhà. Báo cáo tái chính được Techcombank công bố cho thấy trong quý III/2022, cho vay khách hàng của Techcombank đạt mức tăng 12,8%, tương ứng với mức tăng so với cuối quý II là 4,8%.
Đáng chú ý trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước cấp hạn mức tín dụng hạn chế, Techcombank đã tích cực giảm mạnh giá trị nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp từ 76.800 tỉ đồng cuối quý I/2022 xuống còn 49.300 tỉ đồng cuối quý II/2022 và tiếp tục giảm xuống còn 43.500 tỉ đồng cuối quý III/2022 để có hạn mức tín dụng cho vay khách hàng. Tính gộp cho vay khách hàng và trái phiếu doanh nghiệp thì tín dụng Techcombank tăng 10,7% so với năm trước.
Một ngân hàng khác cũng nằm trong danh sách các ngân hàng nắm giữ số lượng lớn trái phiếu là HDBank. Song tại hội nghị trực tuyến với các nhà đầu tư tổ chức cá nhân quốc tế và trong nước vừa tổ chức, HDBank cũng công bố kết quả hoạt động 9 tháng đầu năm 2022 với nhiều biến động rõ nét trong việc giảm nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp.
Theo đó về vấn đề tỉ trọng trái phiếu doanh nghiệp/tổng tài sản, HDBank cho hay tính đến ngày 30.9.2022, số dư trái phiếu doanh nghiệp HDBank đang nắm giữ trong danh mục đầu tư là 5.400 tỉ đồng, chỉ chiếm hơn 1% tổng tài sản. Hiện các tổ chức phát hành trái phiếu đều trả nợ đúng hạn và hoạt động tốt.
Theo báo cáo họp chuyên gia phân tích mới đây, HDBank cho biết, tới cuối quý III/2022, giá trị danh mục trái phiếu doanh nghiệp sở hữu giảm 46,6% kể từ đầu năm trong khi cho vay khách vẫn ghi nhận tăng trưởng 28,7%. Tỉ trọng cho vay bán lẻ (cá nhân và doanh nghiệp nhỏ) chiếm 97% dư nợ cho vay.
Việc kiểm soát chặt chẽ thị trường trái phiếu và tâm lý thận trọng của các nhà đầu tư thời gian qua thực tế cũng ảnh hưởng đến nguồn thu của các ngân hàng tham gia mạnh vào lĩnh vực này.
Như tại Techcombank, theo phân tích của Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), thu nhập từ phí dịch vụ ngân hàng đầu tư (IB) tiếp tục sụt giảm về mức 566 tỉ đồng, giảm 19,5% so với quý liền kề và 39,2% so với cùng kỳ do thị trường trái phiếu gặp nhiều khó khăn khi tốc độ phát hành mới giảm, cơ quan quản lý giám sát chặt chẽ thị trường trái phiếu, tâm lý lo ngại của nhà đầu tư trái phiếu từ một số sự kiện trên thị trường trái phiếu trong thời gian gần đây cũng như lãi suất huy động ngân hàng tăng cao.
Các phân tích của BVSC cũng chỉ ra rằng, Nghị định 65/2022/NĐ-CP vừa được Chính phủ ban hành có những quy định chặt chẽ hơn ở nhà đầu tư trái phiếu, doanh nghiệp phát hành trái phiếu cũng như các bên liên quan khác. Cùng với đó, lãi suất huy động của ngân hàng cũng tăng lên cạnh tranh với sản phẩm trái phiếu doanh nghiệp và tâm lý lo ngại của nhà đầu tư trái phiếu trước một số sự kiện trên thị trường trái phiếu trong thời gian gần đây.
Điều này có thể làm cho các doanh nghiệp gặp khó khăn để tái cơ cấu trái phiếu đến hạn. Cùng với đó Ngân hàng Nhà nước đang thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt hơn, lãi suất tăng cao và thị trường bất động sản cũng đang gặp khó khăn có thể sẽ có tác động làm suy giảm chất lượng tài sản của các ngân hàng.
Thực tế tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong cả quý III/2022 chỉ đạt mức 60.635 tỉ đồng, giảm tới 50,5% so với quý trước và giảm mạnh 70,9% so với cùng kỳ. Tỉ lệ phát hành thành công đạt 98,9%, trong đó tỉ lệ trái phiếu phát hành riêng lẻ và công chúng lần lượt là 97,4% và 2,6%. Sau thời gian dài sôi động, trái phiếu doanh nghiệp dường như không còn nhiều hấp dẫn với các nhà đầu tư.
