Sức nóng của lạm phát vẫn còn
Đúng như dự đoán của thị trường tài chính, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã quyết định tăng lãi suất quỹ liên bang thêm 0,25 điểm phần trăm, đạt phạm vi mục tiêu là 5,25 - 5,5%. Đây cũng là đợt nâng lãi suất thứ 11 của FED kể từ tháng 3.2022
Tại họp báo, Chủ tịch FED Jerome Powell cho biết: "Chúng tôi dự định sẽ tiếp tục chính sách hạn chế cho đến khi tin rằng, lạm phát đang giảm bền vững hướng tới mục tiêu 2% đã đề ra. Chúng tôi sẵn sàng thắt chặt hơn nữa nếu điều đó phù hợp”.
Ngay sau đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cũng nâng lãi suất chính sách 0,25 điểm phần trăm lên mức 3,75%, bằng mức kỷ lục thiết lập vào năm 2001. Chủ tịch ECB Christine Lagarde bày tỏ lo ngại lạm phát sẽ duy trì ở mức “quá cao trong thời gian quá dài”, đồng nghĩa việc cắt giảm lãi suất có thể sẽ không sớm diễn ra.
Có thể thấy, cuộc đua tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới vẫn chưa đến hồi kết khi sức nóng của lạm phát vẫn còn. Nhận định về bối cảnh này, ông Phạm Chí Quang - Vụ trưởng Vụ chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước - cho rằng, lạm phát lõi tại Mỹ vẫn cao, tạo áp lực tiếp tục tăng lãi suất chứ không phải như thị trường dự báo.
"Rõ ràng thị trường việc làm của Mỹ phục hồi tốt chứng tỏ tăng trưởng kinh tế Mỹ còn nóng, tổng cầu còn tốt, lạm phát cầu kéo còn áp lực nên lạm phát lõi chưa nguội nhanh được. Nhìn sang châu Âu, lạm phát vẫn cao 6 - 7%, ngân hàng Trung ương Anh vẫn tiếp tục tăng lãi suất. Chu kỳ tăng lãi suất chưa chấm dứt ngay" - ông Quang bình luận.
Thanh khoản dồi dào nhưng tiền chưa ngấm vào nền kinh tế
Trong bối cảnh đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã giảm 4 lần lãi suất, đánh dấu quyết định táo bạo. Bởi lẽ, lạm phát Việt Nam giảm nhưng lạm phát cơ bản 6 tháng vẫn neo cao 4,74%. Tốc độ giảm lạm phát cơ bản chậm chứng tỏ độ dính của lạm phát rất cao. Lo lắng về lạm phát tiếp tục kéo dài sang năm 2024, dẫn đến hoạt động điều hành phải cân nhắc dài hơi.
Đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết: "Với bối cảnh tăng trưởng kinh tế đặc biệt khó khăn nên phải giảm lãi suất, kết hợp đồng bộ nhiều công cụ, tạo nên sự dồi dào thanh khoản hệ thống và dự trữ bắt buộc của các tổ chức tín dụng.
Hiện nay, thanh khoản thị trường liên ngân hàng rất dồi dào. Dự trữ bắt buộc của các ngân hàng thương mại và tổ chức tín dụng luôn dư thừa. Đây là chỉ báo cho thấy, sự dư thừa thanh khoản".
Tuy nhiên, với tình hình lạm phát, thanh khoản dư thừa, lãi suất giảm như vậy, ông Phạm Chí Quang đặt câu hỏi về độ ngấm của vốn vào nền kinh tế thế nào? Bởi lãi suất liên ngân hàng qua đêm đang khoảng 0,2%, lãi suất 1 tháng 0,6%. Các ngân hàng sẵn sàng cho vay nhưng vấn đề là tìm cách để vốn ngấm được vào nền kinh tế hay không mới là câu chuyện quan trọng.
"Một vấn đề đáng quan tâm hiện nay là chất lượng doanh nghiệp suy giảm, năng lực tài chính đi xuống nên cung cầu tín dụng khó gặp nhau. Trong khi đó, muốn cho cung cầu gặp nhau thì phải nâng chuẩn bên vay nợ. Song song với đó, các chính sách tài khóa cần phát huy hết tác dụng, qua đó, góp phần nâng cao khả năng hấp thụ các nguồn vốn đi vào thị trường" - ông Phạm Chí Quang phân tích thêm.
