Gỡ thẻ vàng thủy sản mà không bền vững thì sẽ bị áp đặt thẻ vàng khác

Chiều 15.8, tại phiên họp thứ 25 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chất vấn Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh (Đoàn Ninh Bình) nêu rõ, thẻ vàng IUU không chỉ gây thiệt hại lớn về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến uy tín, vị thế quan hệ ngoại giao của nước ta.

Đến nay đã gần 6 năm, nước ta vẫn chưa gỡ được thẻ vàng. Dự kiến, Ủy ban Châu Âu sẽ tiến hành đánh giá lần 4 trong tháng 10 tới và nước ta đặt mục tiêu gỡ thẻ vàng trong lần đánh giá này.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết 5 giải pháp mà bộ đề ra đã đồng bộ, đầy đủ và triệt để chưa? Và Việt Nam có thể đạt mục tiêu gỡ thẻ vàng IUU trong lần đánh giá thứ 4 của Ủy ban Châu Âu vào tháng 10.2023 tới không?

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan dẫn lại phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính về việc “gỡ bỏ thẻ vàng không phải mục tiêu duy nhất của chúng ta”, mà mục tiêu cuối cùng là chúng ta giữ gìn trữ lượng và tính đa dạng sinh học trên vùng biển Việt Nam.

Theo Bộ trưởng, nếu sau khi gỡ thẻ vàng mà tính bền vững không có thì gỡ xong người ta sẽ áp đặt thẻ vàng khác.

Ông Lê Minh Hoan kể lại đại diện quỹ EU từng hỏi ông 2 câu: “Nếu chúng tôi không áp đặt thẻ vàng mà các ông khai thác kiệt quệ tài nguyên thì ai là người thiệt thòi, Việt Nam hay EU? Các ông có công bằng không khi người vi phạm và không vi phạm lại như nhau?”.

Về việc so sánh với Philippines và Thái Lan, Bộ trưởng cho biết, hai nước này có cấu trúc ngành hàng bền chặt hơn Việt Nam vì họ xây dựng hệ sinh thái ngành hàng bằng cách ngăn chặn luôn các tàu vi phạm giữa biển khơi chứ không phạt như nước ta.

Theo ông, EU không tin tưởng vào việc thực thi ở địa phương của Việt Nam. Thực tế cho thấy, có những người không thuộc chuyên ngành thủy sản nhưng cũng ra ngồi ở cảng cá. Chỉ 20% tàu cá thuộc hiệp hội đoàn nghề cá, còn 80% trôi nổi. Trong khi đó, chế tài chưa đủ mạnh với lý do “người ta nghèo, phạt nặng quá tội nghiệp người ta”.

“Nhưng chúng ta không biện minh cái nghèo với EC được nữa. Họ cần chúng ta hành động để chứng minh chúng ta có hành động kiên quyết hơn, vì hiện 60% trường hợp vi phạm vẫn chưa bị các địa phương xử lý. Sắp tới, chúng tôi sẽ chuyển cho Thủ tướng danh sách những địa phương thường xuyên có những đội tàu cá vi phạm”, Bộ trưởng Hoan nói.

Phát biểu ý kiến, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (Đoàn Quảng Ninh) cho biết, giải pháp tích cực để tháo gỡ thẻ vàng là nuôi biển. Tuy nhiên, việc giao diện tích mặt nước để nuôi trồng còn bất cập tại nhiều địa phương?

Về vấn đề bất cập trong nuôi biển, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cam kết sẽ xem lại vấn đề này để đơn giản hóa, đảm bảo để linh hoạt cho các địa phương, giúp địa phương thỏa mãn các điều kiện. Bên cạnh đó, vẫn kiểm soát được an ninh quốc phòng, môi trường biển, như Vịnh Hạ Long…

“Nuôi biển là cách để phát triển kinh tế và giảm khai thác, nên đối tượng ưu tiên là những ngư dân mà chúng ta muốn giảm đội tàu khai thác, sau đó đến doanh nghiệp”, Bộ trưởng Hoan chia sẻ.