Đề nghị làm rõ các trường hợp được thu hồi đất
Ngày 13.3, UBND tỉnh Nghệ An cho biết đã có ý kiến đóng góp dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cho Bộ Tài nguyên và Môi trường, đề nghị chỉnh sửa, bổ sung nhiều nội dung quan trọng.
Về thu hồi đất và chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (Chương VI và Chương VII của dự thảo), theo UBND tỉnh Nghệ An, tại Điều 78, khái niệm dự án phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng còn chung chung, chưa gắn với tiêu chí, điều kiện cụ thể. Các điều khoản tại Điều này chưa gắn kết và khó hiểu.
Do đó, đề nghị bổ sung làm rõ trường hợp nào phải được Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua danh mục công trình, khu vực thu hồi đất.
Tại điểm i và điểm h Khoản 2: Nếu viết như dự thảo sẽ có nhiều cách hiểu khác nhau (Trong khu vực đề xuất thực hiện dự án có lẫn lộn một ít đất ở xen dắm của dân thì xử lý như thế nào? Nếu không đưa vào danh mục công trình dự án thu hồi đất thì không thể thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng).
Do đó, quan điểm của tỉnh Nghệ An là các trường hợp thực hiện dự án khu đô thị, khu dân cư nông thôn (không kể nguồn gốc sử dụng đất lấy trên đất gì), đều thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất.
Luật cần quy định cụ thể hơn các dự án lớn, có nhiều mục đích sử dụng (có phần diện tích thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất, có phần diện tích không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất) thì xử lý như thế nào.
Tại Điều 90 quy định điều kiện bồi thường về đất, trong đó có các trường hợp đã được cấp Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận.
Tại địa bàn tỉnh Nghệ An có các trường hợp đất trong hành lang giao thông được cấp đất trái thẩm quyền nay không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận nhưng vẫn đủ điều kiện được bồi thường về đất (tỉnh Nghệ An đã có Văn bản xin ý kiến Bộ Tài nguyên và Môi trường về nội dung này liên quan đến dự án Mở rộng, nâng cấp Quốc lộ 1A).
Nội dung này tỉnh đã nhiều lần có ý kiến với Bộ Tài nguyên và Môi trường. Vì vậy, để tránh trường hợp địa phương xin ý kiến cá biệt, đề nghị bổ sung rõ hơn quy định này.
Bảo đảm quyền lợi người dân
Về đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận và các thủ tục hành chính, dữ liệu, thông tin đất đai (Chương X), nội dung xác định diện tích đất ở đối với các trường hợp sử dụng đất trước ngày 18.12.1980 cơ bản được giữ nguyên như Luật Đất đai năm 2003 và Luật Đất đai năm 2013.
Nội dung bất cập mà tỉnh Nghệ An và tỉnh Hà Tĩnh nhiều lần báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài nguyên và Môi trường nhưng chưa được Ban soạn thảo bổ sung phương án xử lý.
Cụ thể, tại khoản 2 Điều 135 quy định “2. ... hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính trước ngày 15.10.1993” được coi là có giấy tờ về quyền sử dụng đất. Bản chất trường hợp này là người dân không có giấy tờ về quyền sử dụng đất gì trong tay.
Trường hợp hiện nay Nhà nước còn lưu trữ được sổ đăng ký ruộng đất, sổ địa chính trước ngày 15.10.1993 thì họ được coi như có giấy tờ về quyền sử dụng đất; trường hợp hiện nay Nhà nước không còn lưu trữ được sổ đăng ký ruộng đất, sổ địa chính trước ngày 15.10.1993 thì họ được coi là không có giấy tờ về quyền sử dụng đất.
Việc người dân không có tên trong sổ đăng ký ruộng đất, sổ địa chính trước ngày 15.10.1993 về cơ bản thuộc trách nhiệm của Nhà nước, không có lỗi của người dân.
Vì vậy đề nghị Ban soạn thảo biên tập lại khoản 5 Điều 139 để tách các trường sử dụng đất trước ngày 18.12.1980 ra thành khoản riêng và bổ sung trường hợp Nhà nước không còn lưu trữ được sổ đăng ký ruộng đất, sổ địa chính thì diện tích đất ở được xác định bằng không quá 5 lần hạn mức giao đất.
