Sống lại một mô hình
Anh hùng Lao động, kỹ sư Hồ Quang Cua - cha đẻ của các dòng lúa thơm ST, trong đó có ST25 cho biết, gạo ST25 2 lần được vinh danh gạo ngon nhất thế giới (năm 2019, 2023) đã khẳng định công trình nghiên cứu, lai tạo giống, định hướng phát triển ngành lúa gạo theo hướng hữu cơ mà ông và nhóm nghiên cứu đặt ra gần 30 năm trước là đúng.
Không chỉ nghiên cứu lai tạo, nhân giống và quảng bá thương hiệu, kỹ sư Hồ Quang Cua còn tiên phong trong việc đưa chế phẩm sinh học vào quy trình sản xuất lúa thơm ST để sản phẩm không chỉ ngon mà còn an toàn cho người tiêu dùng và thân thiện với môi trường.
Nhiều nông dân ở huyện Mỹ Xuyên (tỉnh Sóc Trăng) nói rằng, cũng nhờ giống lúa ông Cua đã làm sống lại mô hình “con tôm ôm cây lúa” trên những vùng đất nuôi tôm kém hiệu quả tại địa phương này và cho ra đời sản phẩm “gạo ngon - tôm sạch”.
Tại xã Đại Tâm (huyện Mỹ Xuyên), hơn 30 thành viên của Tổ hợp tác nông nghiệp Đại Ân cũng chia sẻ phấn khởi vì đời sống khấm khá nhờ liên kết sản xuất lúa giống các dòng ST cấp xác nhận cho doanh nghiệp của ông Cua.
Năm 2023 kim ngạch xuất khẩu gạo ước đạt 450 triệu USD, tăng gần 34% so với năm 2022, chiếm 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh.
Theo ngành nông nghiệp tỉnh Sóc Trăng, tỉnh đã và đang thực hiện dự án Phát triển sản xuất lúa đặc sản giai đoạn 2022 - 2025 duy trì và phát triển diện tích sản xuất lúa đặc sản đến năm 2025 đạt 195.000ha.
Ông Huỳnh Ngọc Nhã - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng - cho biết, lúa ST24, ST25 liên tiếp đứng tốp đầu cuộc thi Gạo ngon nhất thế giới cho thấy quá trình nghiên cứu đầy tâm huyết của kỹ sư Cua và các cộng sự. Thành quả này đóng góp rất lớn cho việc xây dựng thương hiệu gạo của Sóc Trăng và gạo Việt Nam trên thương trường quốc tế.
Gia tăng giá trị hạt gạo
Trao đối với Lao Động, kỹ sư Hồ Quang Cua cho biết: Nhằm gia tăng tính bền vững thành quả chọn tạo giống lúa ST, nhiều năm qua các hoạt động nghiên cứu vẫn tiếp tục duy trì, liên tục thanh lọc giống để nâng cao các tính trạng tốt của hạt giống về ngoại hình cũng như về phẩm chất, khả năng kháng sâu bệnh.
Ngoài ra, doanh nghiệp của ông cũng là một trong những đơn vị tiên phong tham gia Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phát động.
"Thay đổi cơ cấu giống theo hướng gia tăng giá trị hạt gạo, kết hợp tổ chức cánh đồng lớn, áp dụng các chế phẩm vi sinh vào canh tác để tạo ra hạt gạo ngon và lành sẽ là hướng đi phù hợp trong xu thế hiện nay", ông Cua nhận định.
Theo Giáo sư, tiến sĩ Võ Tòng Xuân, Việt Nam hiện đã có bộ giống lúa thơm ngắn ngày, mỗi năm có thể sản xuất 2-3 vụ, năng suất cao và gạo dẻo thơm. Đây là bộ giống mà các nước sản xuất, xuất khẩu lớn như Ấn Độ, Thái Lan… không có được. Quan trọng hơn, bộ giống này đã giúp Việt Nam định vị một phân khúc gạo mới trên thị trường thế giới.
Còn theo ông Nguyễn Ngọc Nam - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam - vùng ĐBSCL nên tiếp tục ưu tiên sản xuất các giống lúa chất lượng cao, lúa thơm chủ lực như các bộ giống OM, Đài Thơm 8, Jasmine 85, các loại giống đặc sản như ST24, ST25... để đáp ứng nhu cầu đa dạng của các thị trường.
