Ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam
Quá trình hội nhập và tham gia của Việt Nam trong ASEAN gắn liền với quá trình Đổi mới, hội nhập quốc tế của đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo.
Điều này được nhấn mạnh trong các văn kiện, nghị quyết của Đảng về đối ngoại, nhất là Chỉ thị 25-CT/TW ngày 8.8.2018 của Ban Bí thư về “đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030”. Trong đó, nội dung được nhấn mạnh là cần “tiếp tục phát huy và khai thác có hiệu quả vai trò thành viên của Cộng đồng Kinh tế ASEAN”, “phát huy vị thế của Việt Nam trong xây dựng Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN 2025, tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực và nâng cao vị thế, sự hiện diện của Cộng đồng trên trường quốc tế”.
Điểm lại các mốc nổi bật trong 28 năm Việt Nam tham gia ASEAN cho thấy một Việt Nam tích cực, chủ động và đầy trách nhiệm với quá trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, ở đó người dân là trung tâm.
Việt Nam đã tích cực tham gia và đóng góp vào xây dựng định hướng phát triển và các quyết sách lớn của ASEAN, như Hiến chương ASEAN, Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và các Kế hoạch Tổng thể kèm theo, Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN, Sáng kiến Hội nhập ASEAN… quyết định mở rộng Cấp cao Đông Á để kết nạp thêm Mỹ và Nga, lần đầu tiên tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+)...
Việt Nam luôn thể hiện trách nhiệm thành viên, đóng góp vào các thành tựu chung của Hiệp hội. Chỉ 3 năm sau khi gia nhập ASEAN, Việt Nam đã tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 6 tại Hà Nội; tiếp đó, đã hoàn thành xuất sắc vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2010 và 2020; tổ chức thành công Hội nghị Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN năm 2018, Đại hội đồng Liên nghị viện ASEAN lần thứ 41 (AIPA 41) năm 2020...
Cùng với đó, Việt Nam cũng đảm nhiệm vai trò điều phối viên quan hệ ASEAN với EU; là Chủ tịch luân phiên Ủy ban các nước ASEAN tại Buenos Aires từ tháng 7.2022.
Nâng cao vai trò, vị thế của Việt Nam
TTXVN dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Lào Thongphan Savanphet nhận định, Việt Nam là một thành viên ASEAN tích cực, chủ động và có trách nhiệm. Sự tham gia của Việt Nam vào các hoạt động của ASEAN không chỉ giúp thu hút nguồn ngoại lực, kết hợp với nội lực vào việc thúc đẩy sự nghiệp bảo vệ và phát triển Việt Nam, mà còn góp phần to lớn vào sứ mệnh chung là bảo vệ và thúc đẩy hòa bình, ổn định và hợp tác vì sự phát triển của ASEAN.
Ông Collins Chong Yew Keat - chuyên gia về chính sách và đối ngoại thuộc Đại học Malaya của Malaysia - chỉ ra, từ khi gia nhập ASEAN đến nay, Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ASEAN trên mọi lĩnh vực, từ kinh tế, xã hội đến giao lưu nhân dân, thúc đẩy các nỗ lực hội nhập nội khối và sức mạnh tổng hợp của nhiều nước, trên nhiều lĩnh vực khác nhau.
Bên cạnh đó, nhìn ở khía cạnh quan trọng hơn, vai trò của Việt Nam được thể hiện trong mục tiêu đảm bảo sự ổn định, hòa bình ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có khu vực Biển Đông. Việt Nam đã thể hiện sự ủng hộ các quy định trong Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) được ký kết năm 2002 nhằm ngăn chặn xung đột, xây dựng lòng tin đối với các bên liên quan.
Hiện nay, Việt Nam luôn là một trong những nước đi đầu trong việc thúc đẩy hợp tác, giải quyết các thách thức mà ASEAN đang phải đối mặt...
