Chuyến thăm đầu tiên của ông Marcos tới Nhật Bản kể từ khi nhậm chức vào tháng 7.2022 diễn ra sau khi ông ký một thỏa thuận vào tuần trước cho phép Mỹ tiếp cận nhiều hơn với các căn cứ quân sự ở nước này. Chuyến thăm Tokyo cũng diễn ra sau chuyến đi Bắc Kinh vào tháng trước, trong đó ông Marcos nói với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình rằng, Philippines sẽ theo đuổi chính sách đối ngoại độc lập.
“Chuyến thăm song phương của tôi tới Nhật Bản là cần thiết. Đây là một phần trong chương trình nghị sự chính sách đối ngoại lớn hơn nhằm củng cố quan hệ chính trị chặt chẽ hơn, hợp tác quốc phòng và an ninh mạnh mẽ hơn, cũng như quan hệ đối tác kinh tế lâu dài với các nước lớn trong khu vực trong bối cảnh môi trường toàn cầu đầy thách thức" - ông Marcos nói khi rời Manila.
Tổng thống Philippines cho biết, sẽ xây dựng hợp tác trong các lĩnh vực ưu tiên như nông nghiệp, năng lượng tái tạo, chuyển đổi kỹ thuật số, cơ sở hạ tầng, quốc phòng và an ninh. Đây cũng là mong muốn của Tokyo, theo Reuters.
Hai bên dự kiến ký thỏa thuận về cứu trợ thảm họa nhằm tạo điều kiện cho các cuộc tập trận chung về cung cấp hỗ trợ nhân đạo. Thỏa thuận này được coi là bước đầu tiên hướng tới thiết lập khuôn khổ pháp lý rộng lớn hơn cho phép các lực lượng Nhật Bản triển khai tới Philippines dễ dàng hơn theo thỏa thuận tiếp cận đối ứng, trong đó đặt ra tình trạng pháp lý cho các binh sĩ viếng thăm, theo The Japan Times.
Theo ông Narushige Michishita, giáo sư tại Viện Nghiên cứu Chính sách Quốc gia (GRIPS) Tokyo, Philippines là đối tác an ninh quan trọng với Nhật Bản.
Sự hiện diện quân sự của Nhật Bản ở Philippines cũng được xem là có tác động tới tình hình ở Biển Đông. Ông Marcos đã cam kết sẽ không để mất một tấc lãnh thổ nào trong tuyến đường thủy chiến lược này, nơi có 3 tỉ USD thương mại bằng tàu biển đi qua hằng năm. Theo Ken Jinbo, giáo sư tại Đại học Keio ở Nhật Bản, bằng cách tiếp cận các căn cứ ở Philippines, Nhật Bản sẽ mở rộng phạm vi hoạt động của lực lượng phòng thủ, bao gồm cả máy bay giám sát có thể tuần tra Biển Đông. Điều được theo dõi trong chuyến thăm của Tổng thống Marcos là liệu Nhật Bản có đồng ý cung cấp hỗ trợ cơ sở hạ tầng hay không khi Mỹ hiện đã được tiếp cận 9 căn cứ ở Philippines.
Ngoài an ninh, theo Japan Times, Tokyo và Manila cũng dự kiến mở rộng hợp tác kinh tế, bao gồm các thỏa thuận cho vay từ Nhật Bản trị giá khoảng 400 tỉ yen (3 tỉ USD) để hỗ trợ hệ thống đường sắt của Philippines. Ngoài ra, còn có các thỏa thuận trong lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông và bản ghi nhớ về hợp tác nông nghiệp khi Philippines mong muốn xuất khẩu nhiều sản phẩm sang Nhật Bản, đặc biệt là chuối và bơ Hass.
