Lần đầu tiên kể từ khi đại dịch bùng phát, người dân Trung Quốc được tự do đi lại trong dịp Tết Nguyên đán. Việc di chuyển bằng phương tiện đã bị cắt giảm mạnh trong ba năm qua khi chính phủ kêu gọi mọi người “tự tổ chức ngay nơi ở” để tránh lây lan dịch bệnh. Việc Trung Quốc đột ngột dỡ bỏ chính sách nghiêm ngặt vào cuối năm 2022 đã dẫn đến một làn sóng lây nhiễm mới khổng lồ.
Vấn đề được đặt ra hiện tại, là tác động của một cuộc di cư lớn với nền kinh tế vốn đã mong manh sẽ như thế nào.
Cuộc di cư khổng lồ
Ước tính, số lượng chuyến đi trong kì nghỉ Tết sẽ đạt 2,1 tỉ - gấp đôi so với năm ngoái, nhưng vẫn chỉ bằng 70% so với năm 2019. Con số tăng cao như vậy là do mọi người đều rất muốn về thăm quê sau nhiều năm dịch bệnh.
Năm nay dự kiến sẽ chứng kiến không chỉ những người từ Bắc Kinh, Thượng Hải và Thâm Quyến di chuyển vào các vùng nội địa, mà cả cộng đồng người Hoa ở hải ngoại từ Hồng Kông, Singapore, Los Angeles và London.
Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Trung Quốc Xu Chengguang thẳng thắn cho biết, đây sẽ là một đợt cao điểm du lịch với tính chất cực kì phức tạp. Việc Trung Quốc đột ngột bỏ qua các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt đối với COVID-19 vào tháng 12 vừa qua đã thúc đẩy sự gia tăng các ca nhiễm bệnh ở các thành phố lớn, khiến mọi người phải ở nhà khi bị ốm hoặc sợ bị nhiễm bệnh.
Việc di chuyển với tần suất quá lớn sẽ càng làm tăng nguy cơ lây nhiễm từ biến thể Omicron trên đất nước tỉ dân. Vùng nông thôn Trung Quốc đang chuẩn bị cho một “cơn sóng thần” lây nhiễm khi tại các bệnh viện và phòng khám địa phương còn nhiều hạn chế về nhân lực và nguồn lực.
Đối sách của Bắc Kinh
Ngành giao thông vận tải của Trung Quốc đang bổ sung thêm nhiều chuyến bay và có tùy chọn vận chuyển thêm cả vật tư y tế, ngũ cốc và nhiên liệu để đáp ứng nhu cầu dự kiến cao hơn trong thời gian tới. Mạng lưới đường sắt rộng lớn đã tăng công suất hành khách lên 11% so với năm 2019.
Chính phủ Trung Quốc đang kêu gọi những người lao động và sinh viên nhập cư hoãn về nhà nếu bị nhiễm bệnh. Ở nông thôn, người dân cũng được khuyến khích giảm tụ tập, đeo khẩu trang khi thăm người lớn tuổi và thực hành vệ sinh tốt.
Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc cũng đã yêu cầu các bệnh viện lớn ở các thành phố giúp đỡ các phòng khám ở nông thôn và kêu gọi tăng cường cơ chế chuyển bệnh nhân bị bệnh nặng ở nông thôn đến chăm sóc đặc biệt tại các cơ sở y tế tuyến trên. Ngoài ra, phải cam kết chuyển thêm nguồn cung cấp y tế đến các vùng nông thôn và kêu gọi mọi người đi tiêm phòng.
Hướng đi nào cho du lịch và tiêu dùng?
Du lịch là ưu tiên hàng đầu sau thời dịch. Thông thường, Tết Nguyên đán cũng là mùa cao điểm của du lịch nước ngoài, nhưng lượng khách du lịch Trung Quốc sẽ mất vài tháng, nếu không muốn nói là nhiều năm để phục hồi về mức trước đại dịch. Nhiều quốc gia đã thực hiện các yêu cầu xét nghiệm đối với khách du lịch đến từ Trung Quốc sau khi số ca nhiễm tăng cao và các hãng hàng không đã phải thay đổi lịch trình chuyến bay.
Tiêu dùng là lực cản chính đối với nền kinh tế Trung Quốc vào năm ngoái khi các cửa hàng và nhà hàng liên tục phải đóng cửa. Các hộ gia đình Trung Quốc cũng phải cắt giảm chi tiêu để tiết kiệm khi tỉ lệ thất nghiệp tăng cao. Giờ đây, quốc gia này đã đột ngột từ bỏ chiến lược “Zero-covid”, bắt đầu mở cửa trở lại biên giới.
Nhìn chung, các nhà kinh tế kì vọng mức tiêu dùng sẽ phục hồi mạnh mẽ vào cuối năm nay sau khi các ca nhiễm đạt đỉnh. Các quan chức Trung Quốc đã coi việc thúc đẩy nhu cầu trong nước là ưu tiên hàng đầu trong năm nay, khi căng thẳng địa chính trị vẫn còn và lo ngại về nền kinh tế toàn cầu có thể bước vào suy thoái.
Một số chuyên gia đã kêu gọi chính quyền cung cấp tiền mặt cho người tiêu dùng giống như những gì Mỹ và các quốc gia khác đã làm để thúc đẩy chi tiêu. Lại có ý kiến cho rằng, nên trao các chính sách thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp nhỏ và lĩnh vực bất động sản để duy trì việc làm.
