Nobel Vật lý 2023 được Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố lúc 11h45 ngày 3.10, giờ địa phương (tức 16h45 cùng ngày, giờ Hà Nội) tại Stockholm, Thụy Điển.
Ủy ban trao giải Nobel cho hay, những nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý 2023 được công nhận nhờ những thí nghiệm mang lại cho nhân loại những công cụ mới để khám phá thế giới của electron bên trong nguyên tử và phân tử.
Ba nhà khoa học Pierre Agostini, Ferenc Krausz và Anne L’Huillier đã chứng minh được một phương pháp tạo ra những xung ánh sáng cực ngắn có thể dùng để đo quá trình các electron chuyển động hoặc biến đổi năng lượng.
Công trình của 3 nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý cho phép nghiên cứu những quá trình diễn ra nhanh chóng mà trước đây không thể theo dõi được.
Nhà khoa học Pierre Agostini đang là giáo sư Đại học bang Ohio, Columbus, Mỹ. Nhà khoa học Ferenc Krausz, sinh năm 1962 tại Mor, Hungary, hiện làm việc tại Viện Quang học Lượng tử Max Planck, Đại học Ludwig Maximilian München, Đức. Nhà khoa học Anne L'Huillier sinh năm 1958 tại Paris, Pháp, hiện công tác tại Đại học Lund, Thụy Điển.
Năm 2022, giải Nobel Vật lý được trao cho 3 nhà khoa học Alain Aspect, John F. Clauser và Anton Zeilinger cho "những thí nghiệm với các photon vướng víu, thiết lập sự vi phạm các bất đẳng thức Bell và tiên phong trong khoa học thông tin lượng tử".
Giải thưởng Nobel Vật lý đã được trao 116 lần cho 222 người đoạt giải từ năm 1901 đến năm 2022. John Bardeen là người duy nhất được trao giải Nobel Vật lý 2 lần, vào năm 1956 và 1972. Điều này có nghĩa là có tổng số 221 cá nhân nhận giải Nobel Vật lý.
Trong số 221 cá nhân được trao giải Nobel Vật lý, có 4 phụ nữ là: Marie Curie (1903), Maria Goeppert-Mayer (1963), Donna Strickland (2018), Andrea Ghez (2020).
