Bất chấp thời tiết khắc nghiệt, tại sa mạc Sahara, một đế chế có quy mô bằng nước Đức đã từng phát triển rực rỡ giữa những cồn cát lộng gió. Sự tồn tại của đế chế này có thể là nhờ một công nghệ mới: Hệ thống đường hầm dưới lòng đất.
Theo nghiên cứu mới được trình bày với Hiệp hội Địa chất Mỹ, nền văn minh phát triển vượt bậc diễn ra ở khu vực sa mạc Sahara của Libya ngày nay và được gọi là Đế chế Garamantian.
Người Garamantian đã sinh sống ở vùng phía nam của Libya và Algeria ngày nay trong khoảng thời gian từ 400 trước Công nguyên đến 400 sau Công nguyên.
Frank Schwartz - giáo sư tại Đại học Bang Ohio, Mỹ - chia sẻ với McClatchy News: “Đế chế tập trung vào thành phố chính Germa ở chân một vách đá lớn". Cách xa Germa là những tiền đồn nhỏ - chính là những điểm dừng chân có nước - dọc theo các tuyến đường buôn bán qua sa mạc. Diện tích đất liền của đế chế được cho là khoảng 350.000 km 2 với dân số khoảng 10.000 người.
Garamantian - xã hội đô thị đầu tiên xuất hiện ở sa mạc không có sông ngòi - đã sống sót nhờ sử dụng những đường hầm được gọi là foggaras. Đây chính là những kênh ngầm tương tự như hệ thống dẫn nước, dùng trọng lực để đưa nước từ các tầng ngậm nước đến những khu vực nông nghiệp.
Dùng lao động nô lệ, người Garamantian đã xây dựng hệ thống foggaras có chiều dài khoảng 800 km.
“Kiến thức về foggaras đến từ các tuyến đường thương mại nối từ Ba Tư tới phía đông. Cuối cùng, những hệ thống này đã được triển khai trên khắp Tây Bắc châu Phi, Trung Đông và Tây Ban Nha” - giáo sư Schwartz nói.
Nhà nghiên cứu Schwartz chỉ ra, người Garamantian sinh sống gần một tầng ngậm nước sa thạch lớn, còn sót lại từ thời kỳ sa mạc Sahara ít khô cằn hơn. Sa mạc Sahara là môi trường ẩm ướt, tươi tốt khoảng 5.000 năm trước, theo nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature.
Theo giáo sư Schwartz, không có nguồn bổ sung nước thêm nhưng tầng ngậm nước này quá lớn, đủ để cung cấp nước trong ít nhất 800 hoặc 1.000 năm trong thời kỳ Garamantian.
Tuy nhiên, mực nước của tầng ngậm nước này cuối cùng đã giảm xuống dưới mức có thể đưa vào hệ thống foggaras. Khi nguồn cung cấp nước cạn kiệt và điều kiện địa chính trị thay đổi, vận may của người Garamantian đã chấm hết vào khoảng năm 400 sau Công Nguyên.
