Reuters đưa tin, theo một nghiên cứu về dữ liệu vệ tinh toàn quốc công bố ngày 19.4, gần một nửa số thành phố lớn của Trung Quốc đang bị sụt lún ở mức độ “từ trung bình đến nghiêm trọng”, khiến hàng triệu người có nguy cơ bị lũ lụt, đặc biệt là khi mực nước biển dâng cao.
Các tác giả của nghiên cứu đăng trên tạp chí Khoa học nhận thấy 45% đất đô thị của Trung Quốc đang chìm hơn 3mm mỗi năm, với 16% ở mức hơn 10mm mỗi năm, không chỉ do mực nước ngầm giảm mà còn do hoạt động xây dựng.
Với dân số đô thị của Trung Quốc đã vượt trên 900 triệu người, "ngay cả một phần nhỏ đất sụt lún ở Trung Quốc cũng có thể trở thành mối đe dọa đáng kể đối với cuộc sống đô thị" - nhóm nghiên cứu do Ao Zurui thuộc Đại học Sư phạm Nam Trung Quốc dẫn đầu cho biết.
Sụt lún đã khiến Trung Quốc thiệt hại hơn 7,5 tỉ nhân dân tệ (1,04 tỉ USD) hàng năm và trong thế kỷ tới, gần một phần tư đất ven biển có thể thực sự thấp hơn mực nước biển, khiến hàng trăm triệu người có nguy cơ bị ngập lụt.
Robert Nicholls tại Trung tâm Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu Tyndall, Đại học East Anglia cho biết: “Đây thực sự là một vấn đề quốc gia đối với Trung Quốc chứ không phải là vấn đề chỉ ở một hoặc hai nơi. Và đó cũng là mô hình thu nhỏ của những gì đang xảy ra trên khắp thế giới”.
Thành phố Thiên Tân ở phía bắc, nơi sinh sống của hơn 15 triệu người, được xác định là một trong những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Năm ngoái, 3.000 cư dân đã phải sơ tán sau một "thảm họa địa chất bất ngờ" mà các nhà điều tra đổ lỗi là do cạn kiệt nguồn nước cũng như việc xây dựng các giếng địa nhiệt.
Nhiều địa điểm khai thác than cũ của Trung Quốc cũng phải chịu hậu quả của việc khai thác quá mức, chính quyền thường phải bơm bê tông vào các hầm đổ nát để gia cố đất.
Vấn đề không chỉ giới hạn ở Trung Quốc. Một nghiên cứu riêng biệt được công bố vào tháng 2 cho biết khoảng 6,3 triệu km2 đất trên toàn cầu đang gặp nguy cơ sụt lún. Trong số những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Indonesia, với phần lớn thủ đô Jakarta hiện ở dưới mực nước biển.
Nicholls cho biết các thành phố dễ bị tổn thương có thể nghiên cứu bài học từ Tokyo, nơi bị chìm khoảng 5m cho đến khi cấm khai thác nước ngầm vào những năm 1970.
Ông nói thêm: “Việc giảm thiểu sụt lún cần được xem xét rất nghiêm túc. Do không thể dừng hoàn toàn sụt lún, nên cần tìm giải pháp thích ứng và xây dựng đê điều”.
Theo một nghiên cứu năm 2022 của Singapore, trong số 44 thành phố lớn ven biển gặp phải vấn đề này, có 30 thành phố ở châu Á.
Matt Wei, chuyên gia địa vật lý tại Đại học Rhode Island, cho hay: “Đó là vấn đề về đô thị hóa và tăng trưởng dân số - mật độ dân số lớn hơn, khai thác nhiều nước hơn và sụt lún nhiều hơn”.
