Báo động những con số từ bệnh viện...
BS Nguyễn Trung Nguyên - Phụ trách Trung tâm chống độc - cho biết, đã có 2 trường hợp tử vong tại trung tâm do sử dụng ma túy đá do biến chứng tim mạch, thần kinh. Ngoài 2 trường hợp trên, còn nhiều trường hợp khác nhập viện vì ma túy đá. Hiện tại đang có 2 bệnh nhân điều trị tại trung tâm.
Nhận được bất cứ câu hỏi nào từ những người xung quanh, cô gái trẻ mới 16 tuổi đầu, tên T (quê ở Kiên Giang, làm việc ở Hòa Bình, một trong 2 bệnh nhân đang nằm tại Trung tâm chống độc- BV Bạch Mai) đều có chung một câu trả lời: “Không biết! Không nhớ gì”. Cô lúc nhớ lúc quên, ngay cả đến bố mình, lúc này đang là người thân duy nhất ở bên cạnh cô, cô cũng không nhận ra. Ông Trần Thanh Minh (sinh năm 1966 - bố của T) nghe tin con gái hôn mê, ông đã lặn lội hơn 2.000km từ tỉnh miền Tây xa xôi ở đầu kia đất nước ra thủ đô tìm và chăm sóc con gái. Nói về con gái, rơm rớm nước mắt nói: “Đó là điều ân hận nhất đời tôi”.
Ông cho biết 5 tháng trước, T xin ra ngoài miền Bắc bán mỹ phẩm. Mỗi tháng, cô gửi cho mẹ 2,5 triệu đồng. “Thấy con còn nhỏ, đi làm có tiền gửi về cho gia đình, tôi ở nhà cũng yên tâm lắm. Cho đến khi nhận được thông báo con nhập viện bất tỉnh tôi bủn rủn chân tay, bắt xe không kể ngày đêm ra Hà Nội với con. Sau 3 ngày 3 đêm vượt hàng nghìn cây số, ra đến nơi con vẫn nằm hôn mê bất tỉnh. Đến ngày thứ 6 con tỉnh dậy thì không biết cha là ai nữa. Tôi thật sự rất buồn” - ông Minh nói.
Người cha tâm sự không biết con gái chơi ma túy đá từ lúc nào. Đến bây giờ, hỏi con vẫn nói không biết. Ông vô cùng bất ngờ khi biết tin con gái mình dính dáng vào ma túy. Đó cũng là cơn “sốc” rất lớn của nhiều bậc cha mẹ khi hay tin con cái mình nghiện, đập đá, phê...
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên - Phụ trách Trung tâm chống độc - cho biết, bệnh nhân T nhập viện được hơn 2 tuần. Khi tiếp nhận từ tuyến dưới chuyển lên, thiếu nữ này hôn mê, bất tỉnh hoàn toàn, kèm theo tình trạng ảnh hưởng đến thần kinh, tim mạch. Sau một thời gian điều trị, T đã tỉnh nhưng nhận thức vẫn chưa rõ ràng. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là T bị sốc khi chơi ma túy đá.
Ngày 6.1, Trung tâm tiếp nhận cấp cứu cho một người đàn ông 41 tuổi, ở Hải Dương, bị sốc do sử dụng ma túy đá. Hiện, người đàn ông này bị biến chứng tim, kèm theo tình trạng tổn thương não, thận. “Đây là trường hợp rất nặng do bị sốc ma túy đá, thậm chí đã có lúc tim bệnh nhân ngừng đập. Chúng tôi rất khó để tiên lượng đối với trường hợp này, chỉ biết cố gắng còn nước, còn tát” - bác sĩ Nguyên nói.
“Người sử dụng ma túy đá bị hoang tưởng sẽ rất nguy hiểm cho bản thân và cộng đồng, họ sẵn sàng giết người nếu có vũ khí trong tay. Thực tế, ngay cả các bác sĩ cũng đã bị những kẻ ngáo đá tấn công khi đang cấp cứu” - BS Nguyên cảnh báo. Về ảnh hưởng tim mạch, các chất độc trong ma túy đá (amphetamin) sẽ tấn công trực tiếp vào tim mạch, gây tổn thương tim, suy thận… mà trường hợp điển hình nhất là nam bệnh nhân 41 tuổi đang được điều trị tại trung tâm.
Theo BS Nguyên, những người nghiện ma túy đá dù ở mức độ cấp tính hay mãn tính thì đều nguy hiểm. “Nếu bệnh nghiện ma túy đá ở dạng cấp tính, khi cứu được cũng sẽ để lại những di chứng thần kinh, còn nếu ở dạng mãn tính nguy cơ đối với tim mạch rất cao, bệnh nhân sẽ khó được cứu chữa hơn” - BS Nguyên nhấn mạnh.
Chuyên gia này cho biết thêm thời gian gần đây trung tâm liên tiếp nhận những trường hợp bị sốc do ma túy đá thế hệ mới gây nên. Trong đó, ít nhất hai trường hợp đã tử vong. Trước đây các ca nhập viện vì ma túy đá chủ yếu là bệnh nhân loạn thần, ảo giác, kích thích không ghi nhận tử vong. Hiện tại, các bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nặng hơn, hôn mê, co giật, loạn nhịp tim, huyết áp, đe dọa tính mạng, thậm chí tử vong.
“Việc xuất hiện nhiều ca ngộ độc cấp tính loại ma túy đá là một sự cảnh báo rất lớn cho những người sử dụng. Bởi chất độc này tấn công trực tiếp vào tim mạch gây tổn thương tim, tấn công thận gây suy thận, tấn công hệ thần kinh… Để tránh những hệ lụy đáng tiếc xảy ra tôi khuyên mọi người, nhất là các bạn trẻ nên tránh xa ma túy nói chung và ma túy đá nói riêng” - bác sĩ Nguyên nhấn mạnh. Để hạn chế việc sử dụng ma túy đá, đặc biệt là giới trẻ, BS Nguyên cho rằng các bậc phụ huynh cần phải để mắt tới con trẻ, kịp thời phát hiện những bất thường, phòng nguy cơ con bị lừa, bị dụ dỗ dùng các chất gây nghiện nguy hiểm.
Ma túy tổng hợp không có thuốc chữa
Một báo cáo năm 2017 của Bộ Y tế gửi Thủ tướng Chính phủ về tình hình sử dụng chất kích thích dạng amphetamin (viết tắt là ATS) cho thấy mức độ nguy hiểm và ngày càng gia tăng của tình trạng sử dụng ma túy tổng hợp trong những năm gần đây và phương pháp điều trị thay thế methadone không có tác dụng đối với những người nghiện ma túy tổng hợp. Trong hàng trăm nghìn người nghiện ma túy, khoảng 70% số người nghiện vẫn sử dụng heroin thì ở nhiều địa phương 85-90% số người mới nghiện chỉ sử dụng các loại ma túy tổng hợp nhóm ATS như Đồng Nai 87%, Đà Nẵng 85%...
Các nghiên cứu về sử dụng ATS trong nhóm nguy cơ cao (người sử dụng ma túy, phụ nữ bán dâm, nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) cũng cho thấy chiều hướng gia tăng sử dụng ATS và các hành vi quan hệ tình dục không an toàn: 40,2% nhóm tiêm chích heroin tại Hải Phòng sử dụng ATS; 90,5% nhóm MSM tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh sử dụng ATS ở mức nguy cơ trung bình và cao; từ 21% đến 58% phụ nữ bán dâm tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP.Hồ Chí Minh sử dụng ATS. Các đối tượng sử dụng ATS cũng như các chất ma túy khác đều có tỉ lệ thất nghiệp cao và nghề nghiệp không ổn định.
Một nghiên cứu khác trong nhóm thanh niên sử dụng ma túy tại Hà Nội, Hải Phòng và thành phố Hồ Chí Minh do Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến Phát triển cộng đồng thực hiện năm 2016 cho thấy: Thanh niên sử dụng nhiều loại ma túy khác nhau, 71% có sử dụng methamphetamine, 43% có sử dụng cần sa, 18% có sử dụng heroin; 80% những người đã có quan hệ tình dục, có ít nhất một hành vi tình dục không an toàn, dưới tác dụng của Meth, đối tượng dễ bị ép buộc, hoặc ép buộc người khác quan hệ tình dục (QHTD), QHTD tập thể, các hành vi QHTD bất thường dẫn đến nguy cơ lây nhiễm HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Kết quả từ một nghiên cứu ở Hải Phòng trong những người đang tiêm chích heroin cho thấy: Tình trạng sử dụng methamphetamine đang tăng dần từ 24,4% năm 2014 đến 40,2% năm 2015 và 47% năm 2016; Việc sử dụng methamphetamine có liên quan chặt chẽ đến tình trạng sức khoẻ tâm thần (so với người tiêm chích ma túy không sử dụng methamphetamine, người tiêm chích ma túy có sử dụng methamphetamine có xác suất: Có rối loạn lo âu cao gấp 2,9 lần và đã từng có hội chứng loạn thần cao gấp 9,7 lần); Nghiên cứu cũng cho thấy người tiêm chích ma túy có sử dụng methamphetamine cũng có xác suất không tham gia chương trình methadone cao gấp 3,21 lần so với người tiêm chích ma túy không sử dụng methamphetamine.
