Người làm báo hôm nay tác nghiệp trong điều kiện tiếp cận được nhiều sự kiện, nhiều nguồn thông tin nhanh và dày đặc. Đây là lợi thế cho một nhà báo nhưng cũng là thử thách đối với người cầm bút trong việc phát hiện và nói đúng sự thật.
Trước một vụ việc xảy ra, cần phải cân nhắc kĩ lưỡng khi đưa tin, xem xét có ảnh hưởng tiêu cực đến cộng đồng. Báo chí đã từng có những bài học về việc đưa tin sai sự thật liên quan đến chất gây ung thư trong nước mắm, sầu riêng.
Mạng xã hội đang là những kênh thu hút đông đảo người tham gia, lượng thông tin trên các nền tảng xuyên biên giới chi phối “bộ não” và tâm lí của cộng đồng. Chỉ cần một tin tức giật gân xuất hiện, ngay lập tức lan rộng, có những tin tức dữ dội như cơn bão, có thể cuốn đi tất cả các thông tin khác.
Trong rất nhiều thông tin thuộc dòng chủ lưu thời sự, nhiều tin báo chí chính thống phải chấp nhận “là người đến sau”. Nhưng chỉ đến sau với điều kiện, đó là bình tĩnh quan sát, thu thập đầy đủ thông tin từ nhiều nguồn, thẩm định các nguồn tin và chứng cứ. Đưa tin chậm hơn nhưng đảm bảo tính chính xác, nói lên đúng sự thật, bảo vệ được sự thật.
Một thông tin trên mạng xã hội có thể chính xác hay không, người tung tin vì mục đích câu view, câu like và “sống chết mặc bay”, có thể làm tổn thương, thiệt hại đến cá nhân, tổ chức. Nhưng người làm báo thì phải kiên định rằng, một bản tin hay, một bài báo hay, trước hết là một bài báo viết chính xác, nói lên tiếng nói của sự thật.
Một doanh nghiệp bị mạng xã hội tấn công thương hiệu, sản phẩm, chịu thiệt hại nặng nề, báo chí có trách nhiệm tìm ra sự thật, lên tiếng bảo vệ cho doanh nghiệp. Đó không chỉ là bảo vệ cộng đồng doanh nghiệp, mà góp phần xây dựng môi trường thông tin văn minh, nhân văn.
Một công dân bị hàm oan, thậm chí rơi vào hoàn cảnh oan sai hoặc bản án chưa phù hợp với sự thật khách quan, báo chí tham gia phân tích, nêu chứng cứ, đó là bảo vệ công dân và bảo vệ công lí.
Nói đúng sự thật để cộng đồng xã hội hướng đến các giá trị thật, đó chính là thúc đẩy sự tiến bộ.
Bảo vệ sự thật, để người dân, doanh nghiệp có niềm tin, sống trong môi trường văn minh thông tin, đó chính là thúc đẩy sự tiến bộ.
Tiếng nói sự thật của báo chí góp phần thúc đẩy tiến bộ xã hội
Lê Thanh Phong |
Trong một “rừng” thông tin và sự kiện, tìm kiếm, lựa chọn để đưa nhanh và chính xác một bản tin đòi hỏi kĩ năng, trí tuệ và cả đạo đức của người làm báo.