Đại biểu Lò Thị Luyến (Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên) đưa ra vấn đề: Chính sách về nhà ở xã hội được cử tri cả nước hết sức quan tâm, rất nhiều người có nhu cầu nhưng nguồn cung thiếu. Với các quy định hiện nay, người lao động có thu nhập thấp rất khó đáp ứng để tiếp cận nhà ở xã hội.
Đại biểu đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho biết thời gian tới, Chính phủ có chính sách để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân hay không?
Việc hỗ trợ cho công nhân thuê nhà hay hỗ trợ các doanh nghiệp, hộ kinh doanh đã được nêu trong Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội và Nghị quyết 11 của Chính phủ.
Nhưng thực tế khi triển khai còn nhiều vướng mắc. Thủ tướng lấy ví dụ ngay: Một doanh nghiệp muốn mua nhà cho công nhân thuê lại thì vẫn đang vướng về luật. Do đó, cần rà soát lại về luật pháp để tháo gỡ vấn đề này. Tiếp đó, cần tháo gỡ vấn đề quy hoạch.
Về việc triển khai các Nghị quyết, theo báo cáo của Ngân hàng chính sách xã hội thì đến ngày 31.10.2022 đã giải ngân được 3.017 tỉ đồng trong gói 15.000 tỉ đồng cho 8.379 khách hàng.
Ngoài ra chính sách thứ hai hỗ trợ lãi suất 2%/năm tối đa 40.000 tỉ đồng (thông qua hệ thống ngân hàng thương mại) cho một số ngành, lĩnh vực quan trọng, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có khả năng trả nợ, phục hồi và cho vay để cải tạo chung cư cũ, xây dựng nhà ở xã hội, nhà cho công nhân mua, thuê và thuê mua lại cho con số đáng ngạc nhiên, rằng: 21 dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ đủ điều kiện vay. Tuy nhiên, đến nay chưa có dự án nào vay vốn.
Nghĩa là nhu cầu về nhà ở của công nhân có, chính sách cũng đã được đưa ra, tiền không thiếu nhưng vì sao doanh nghiệp khó tiếp cận?
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị thì lý giải: “Do quy định pháp luật còn nhiều tồn tại vướng mắc phải sửa đổi bổ sung, đặc biệt Luật Nhà ở và các luật khác liên quan về trình tự thủ tục đầu tư, xác định giá chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư”.
Và một lý do nữa cũng được nêu ra là đối với một số gói hỗ trợ, như gói hỗ trợ 15.000 tỉ đồng theo tinh thần Nghị quyết 43 của Quốc hội và 11 của Chính phủ lại chưa đề cập rõ đối tượng tiếp cận nguồn vay.
Cụ thể, đối tượng được vay là hộ kinh doanh trong khi thực tế thì cá nhân, hộ gia đình mới là đối tượng đông đảo cần vốn để xây mới, sửa chữa nhà ở bán hoặc cho công nhân thuê.
Bổ sung thêm đối tượng vay vốn nhà ở xã hội theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 là thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Công nhân, người lao động rất trông chờ có sự thay đổi ngay ở kỳ họp này. Doanh nghiệp, hộ gia đình cũng cần có những thay đổi trong các quy định để tiếp cận nguồn vay.
Bởi chỉ có thế, câu nói “Cố gắng đáp ứng mục tiêu bảo đảm nhà ở cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân và giá nhà ở xã hội phù hợp hơn với thu nhập người dân” không chỉ là lời hứa của bộ trưởng ở nghị trường, ở “thì tương lai” mà có giá trị thực tế, thật sớm đáp ứng nhu cầu của công nhân, người lao động.
