Có nhiều ý kiến tranh luận về đề thi Ngữ văn này, chứng tỏ bản thân nó đã là một sự mới mẻ, một sự khác biệt, cái mà chúng ta đang rất cần trong giáo dục. Không áp đặt một chiều, mà gợi mở, tự do sáng tạo, tự do cảm nhận và tự do trình bày suy nghĩ của mình.
Học sinh học môn Văn cần thoát ra khỏi “khuôn vàng thước ngọc” của giáo khoa, bởi vì đã quá lâu các em bị bắt phải nhớ và ghi theo cảm xúc của sách vở, của thầy cô, không phải là của chính mình. Một thời văn mẫu chiếm hết trí não của học sinh, các em học văn như máy, nói thơ như đài. Và may thay, đề thi năm nay đã giúp các em bước ra khỏi khuôn thước máy móc đó.
Các em đọc đoạn thơ “Đánh thức tiềm lực” và sẽ tiếp cận theo cách riêng của mình, đó là yêu cầu của một đề thi mở. Có thể em nào đó viết rằng, bài thơ kêu gọi đánh thức tiềm lực cách đây hơn 30 năm, nhưng ngày nay tài nguyên bị khai thác phung phí, còn gì nữa để đánh thức?
Nói được như vậy quả rất hay, bởi vì chính em đó đã nhìn thấy được sự mất mát khi việc quản lý, khai thác tài nguyên của quốc gia không tốt, và các em đòi hỏi có một sự thay đổi. Đó là sự trưởng thành về nhận thức của một công dân, như nhà thơ Nguyễn Duy trả lời trên Lao Động: “Tôi nghĩ bức xúc, đòi hỏi cho đất nước giàu mạnh là đòi hỏi muôn đời của bất cứ quốc gia nào, dân tộc nào chứ không phải là đòi hỏi nhất thời. Đây là đòi hỏi mang tính chất vĩnh cửu của một quốc gia, dân tộc. Với thế hệ trẻ, tôi tin họ cảm nhận được điều này”.
Có thể học sinh khác tiếp cận ở khía cạnh tích cực hơn, đất nước còn nhiều nguồn lực cần đánh thức, trong đó quý giá nhất là tài nguyên con người. Chính các em, thế hệ chủ nhân tương lai nhìn thấy nước còn nghèo, dân còn khổ, và các em sẽ cố gắng học tập, để dùng sức lực của mình thay đổi đất nước. Quốc gia nào cũng có thể cạn kiệt mọi thứ tài nguyên, nhưng con người vẫn còn đó, chính trí tuệ và tài năng của con người tạo ra những nguồn tài nguyên mới.
Chúng ta đã đánh thức hết tiềm lực chưa, chắc chắn là chưa. Hãy để cho các em nuôi ý chí và hoài bão của mình trong việc đánh thức tiềm lực của chính thế hệ các em.
Các em sẽ kế thừa cái tốt đẹp, đồng thời quyết toán sòng phẳng với sai lầm của hôm nay bằng kết quả do chính mình tạo ra ngày mai.
