18.600 đồng thù lao cho một đêm trực là con số từ Đại biểu quốc hội, GS Nguyễn Anh Trí. Mà đó là trực chống dịch. Giữa gian nan cấp bách nhất. Giữa sinh/tử.
PGS.TS.BS Vũ Minh Phúc, nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Nhi Đại học Y Dược TPHCM cũng vừa nhắc tới khoản tiền công 140.000 đồng - thù lao cho một ca đứng mổ tim từ 7h sáng đến 16h chiều.
140.000 đồng cho 9 tiếng. Với một ca phẫu thuật khó bậc nhất. Tính ra, chỉ hơn 15.000 đồng cho mỗi tiếng. Còn thấp hơn cả mức thấp nhất tiền lương tối thiểu theo giờ mới được ban hành.
Nếu có gì rẻ nhất, bạc nhất thì đó chính là tiền lương và thù lao nhân viên y tế. Những người sau 6 năm ngồi ghế trường đại học còn cần ít nhất 18 tháng lấy chứng chỉ để có thể hành nghề, để hưởng mức lương khởi điểm chỉ 4-5 triệu đồng.
Nhưng chi phí cho y tế không hề nhỏ.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính: Giai đoạn 2016-2020, chi thường xuyên ngân sách nhà nước cho lĩnh vực y tế, dân số và gia đình vào khoảng 310.557 tỉ đồng, chiếm khoảng 7% tổng chi thường xuyên.
Riêng năm 2021, tổng chi thường xuyên cho lĩnh vực y tế - dân số, chiếm 9,6% tổng chi thường xuyên ngân sách nhà nước.
Và 2022, tổng chi thường xuyên cho y tế lên tới 120.112 tỉ đồng.
Chúng ta còn có một con số “chi phí y tế thảm hoạ” từ người dân nữa.
Theo bà Nguyễn Kim Phương, chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới (WHO): Khi 50% dân số tham gia bảo hiểm y tế thì tỉ lệ chi trả chi phí y tế từ tiền túi của dân vào khoảng 49%. Nhưng khi tỉ lệ phủ bảo hiểm y tế lên 90% tỉ lệ chi trả từ tiền túi hộ gia đình vẫn ở mức rất cao, từ 43-45%.
Bằng hoặc lớn hơn 40% khả năng chi trả của hộ gia đình thì theo WHO, đó là "chi phí y tế mang tính thảm họa".
Năm 2019, giá 1.900 dịch vụ y tế đã đồng loạt tăng với mức từ 10-20%. Và kể cả bây giờ bị cho là chưa tính đúng tính đủ, nhưng trong giá đó đã tính đến lương, phụ cấp của nhân viên y tế.
Giá chỉ vừa tăng. Đầu tư công được ưu tiên phân bổ với 24.135 tỉ đồng vốn trung hạn. Ngân sách chi cho y tế năm sau cao hơn năm trước, chiếm không nhỏ trong tổng chi ngân sách nhà nước. Chi phí y tế hộ gia đình của người dân cao đến mức... thảm hoạ. Vậy tiền đã đi đâu?! Mà lương, phụ cấp của nhân viên y tế cũng... thảm hoạ như thế này?!