Đây là dự án được Tổ chức Phát triển Nông nghiệp Quốc tế của Mỹ tài trợ và được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phê duyệt. Theo dự án này, người dân sẽ được tập huấn về kỹ thuật trồng, chăm sóc, chế biến ca cao và được cấp giống, phân bón, thuốc giai đoạn đầu. Thế nhưng, sau 2-3 năm, khi một số cây bắt đầu có thu hoạch, nhiều người dân đã phải phá bỏ hàng loạt diện tích ca cao vì giá thu mua rẻ mạt 2.000 - 5.000 đồng/kg.
Vào thời điểm nhiều nông dân chặt bỏ ca cao, ông Nguyễn Văn Đoài (ở thôn 4, xã Hà Lâm, huyện Đạ Huoai, tỉnh Lâm Đồng) vẫn quyết tâm giữ lại cây trồng này. Ông Đoài đi khắp nơi học kỹ thuật chế biến rượu và lên men hạt ca cao. Sau một thời gian kiên trì, ông Đoài trở thành người nông dân thành công với mô hình chế biến ca cao. Một số doanh nghiệp làm socola đến từ Đức, Pháp, Nhật đã tới thăm và đặt vấn đề thu mua hạt ca cao lên men do gia đình ông chế biến với giá trung bình 85.000 đồng/kg.
Hiện, mỗi năm, gia đình ông chế biến được khoảng 1.000 lít rượu ca cao và 20-30 tấn hạt ca cao lên men với thu nhập 500-700 triệu đồng/năm.Tuy vậy ông Đoài cho biết, vẫn không dám ký kết với các doanh nghiệp để sản xuất theo hướng công nghiệp hóa vì không đảm bảo được sản lượng nhất định. Nguyên nhân là do không đủ ca cao tươi để chế biến dù ông đã đứng ra thu mua ca cao tươi của người dân.
Theo Phạm Doãn Thành - Chủ tịch UBND xã Hà Lâm, huyện Đạ Huoai thì trong xã chỉ còn chưa dưới 10 gia đình trồng ca cao do những năm đầu không có ai thu mua. Trường hợp ông Nguyễn Văn Đoài là hiếm hoi thành công với cây ca cao.
Chuyện của cây ca cao ở Lâm Đồng là điển hình cho sự thụ động của người nông dân và thói quen chạy theo lợi nhuận trước mắt. Mặt khác, khi phát triển một cây trồng mới, rõ ràng cần có sự tham gia của nhiều đối tác mà không thể thiếu vai trò của chính quyền địa phương. Nhất là vấn đề chính sách, kỹ thuật và kết nối thị trường. Phổ biến cây trồng mới với vai trò giúp họ thoát nghèo rồi để người nông dân đơn độc thì làm sao mà họ không rơi vòng lẩn quẩn trồng rồi chặt. Người nông dân muốn thành công không có cách nào khác là tự tìm lối ra.
