Trong suốt những năm tháng tuổi trẻ đầy nhiệt huyết khao khát cống hiến nhưng cũng đầy băn khoăn, nhà văn Nguyễn Huy Tưởng chọn nhật ký là nơi vừa giãi bày vừa luyện viết.
Những trang nhật ký được ông viết trong suốt những năm 1938 đến 1945 thời điểm trước Cách mạng tháng Tám là những trang tư liệu chân thực để tìm hiểu về con đường lập thân lập nghiệp của người thanh niên - công chức sở Thuế quan để trở thành nhà văn, nhà hoạt động xã hội, nhà cách mạng trẻ tuổi Nguyễn Huy Tưởng.
Đồng thời là những nét phác họa chân thực một thế hệ nhà văn tiền chiến, những trang sử quý giá về các hoạt động cách mạng và yêu nước trước Cách mạng tháng Tám của trí thức tiểu tư sản thành thị.
Cuốn sách “Con đường Văn sĩ” gồm 3 phần, phần 1 là những trang nhật ký từ năm 1938 - 1939 với các nội dung chính: “Đời công chức”, “Mộng văn chương”, “Em bé Hàng Vôi”, “Truyền bá quốc ngữ và hôn nhân”. Phần 2, nhật ký những năm 1940 - 1943 bao gồm: “Đổi xuống Hải Phòng”, “Hướng đạo”, “Tri tân”, “Đêm hội Long Trì” và “Mẹ mất”.
Phần 3 là những trang nhật ký từ năm 1943 đến trước Cách mạng tháng Tám 1945 bùng nổ: “Vũ Như Tô”, “An Tư”, “Văn hóa Cứu quốc”, “Tiên Phong”. Theo đó, giữa phần 1 và phần 2 là “Một thiên ký sự” những trang nhật ký về một tháng tân hôn cũng rất đặc sắc của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng.
Bố cục cuốn sách đã bước đầu cho bạn đọc thấy “con đường văn sĩ” của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng với mộng văn chương ở phần 1 khi chàng trai Nguyễn Huy Tưởng luôn bị “con ma văn chương ám ảnh”, cho đến phần 2 là khi ông có tác phẩm đầu tay “Đêm hội Long Trì” được in thành sách và phần 3 khi ông cho ra đời tác phẩm lớn trong sự nghiệp của mình - “Vũ Như Tô”.
Bên cạnh “con đường văn sĩ”, với bố cục 3 phần này, độc giả cũng có thể biết được hành trình tham gia các hoạt động xã hội, các hoạt động yêu nước trước cách mạng của ông với phong trào Truyền bá quốc ngữ đến Hướng đạo rồi Văn hóa cứu quốc.
Những trang nhật ký riêng tư của Nguyễn Huy Tưởng là những tư liệu quý giá, về đời sống xã hội, đời sống công chức và phần nào phác họa bức tranh văn học Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám.
“Con đường Văn sĩ” không chỉ dành cho những ai yêu văn chương nói chung, yêu nhà văn Nguyễn Huy Tưởng nói riêng, đó còn là kho tư liệu quý giá để hiểu về tác giả Nguyễn Huy Tưởng và rộng hơn là thế hệ nhà văn tiền chiến.
Sách ra mắt đúng vào dịp hướng tới kỷ niệm 112 ngày sinh nhà văn Nguyễn Huy Tưởng cho thấy sức sống ngòi bút của ông. Những trải nghiệm tư tưởng của ông trên bước đường lập thân lập nghiệp cũng là nguồn cổ vũ cho thế hệ trẻ hôm nay.
Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng được biết đến là một nhà văn, nhà viết kịch Việt Nam nổi tiếng. Ông là tác giả của nhiều cuốn tiểu thuyết lịch sử, vở kịch lớn như: “Vũ Như Tô”, “Đêm hội Long Trì”, “Bắc Sơn”, “Sống mãi với thủ đô”.
Còn với độc giả nhỏ tuổi nhiều thế hệ lại dành sự yêu quý cho nhà văn qua các tác phẩm thiếu nhi đặc sắc gồm: “Lá cờ thêu sáu chữ vàng”,“Tìm mẹ”, “An Tư công chúa”, “Cô bé gan dạ”…
Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng còn là một trong những người sáng lập và là giám đốc đầu tiên của nhà xuất bản Kim Đồng.
Nguyễn Huy Tưởng đến với công việc viết văn khá muộn. Những năm tháng tuổi trẻ, không cam chịu đời viên chức cạo giấy, ông tham gia các phong trào yêu nước của thanh niên, học sinh ở Hải Phòng; hoạt động Truyền bá quốc ngữ, Hướng đạo sinh.
Năm 1943, ông gia nhập nhóm Văn hóa cứu quốc bí mật. Tháng 8.1945, Nguyễn Huy Tưởng được cử tham dự Đại hội quốc dân ở Tân Trào. Cách mạng tháng Tám thành công, ông trở thành người lãnh đạo chủ chốt của hội Văn hóa cứu quốc và là đại biểu Quốc hội khóa 1 năm 1946.
Sau năm 1954, ông là thành viên sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam, Ủy viên Ban chấp hành. Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng đã đoạt nhiều giải thưởng, trong đó có Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật, đợt I, năm 1996.
