Bên trong thủ phủ rèn nghìn tuổi lớn nhất miền núi phía Bắc

Cách trung tâm TP.Cao Bằng chừng 35 km dọc theo Quốc lộ 3, xã Phúc Sen được mệnh danh là thủ phủ của làng rèn miền Bắc. Hiện tại nơi đây có khoảng 200 hộ dân làm nghề với 150 lò rèn hoạt động. Ảnh: Lam Thanh

Tương truyền nghề rèn nơi đây có từ thế kỉ thứ XI, ban đầu là nơi sản xuất vũ khí cho đội quân chống lại quân Tống xâm lược. Sau chiến tranh, người dân dần chuyển sang rèn công cụ phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt. Ảnh: Lam Thanh

Có bốn công đoạn chính là cắt thép và dùng búa tạo hình, tôi thép, ram thép và mài thành phẩm. Trong đó, tôi thép và ram thép chính là công đoạn tạo nên thương hiệu rèn Phúc Sen. Ảnh: Lam Thanh

Nghề rèn tại Phúc Sen thường lưu truyền qua nhiều thế hệ. Ngoài phát triển kinh tế còn là nơi lưu giữ bản sắc văn hóa người Nùng. Ảnh: Lam Thanh Lam

Nghệ nhân Nông Văn Tuấn cho biết, bản thân học rèn từ năm lên 13 tuổi, đến nay đã được hơn 30 năm. Nghề rèn gắn bó mật thiết với người dân tại Phúc Sen. Ảnh: Lam Thanh

"Về hình thức, dao Phúc Sen có thể không được đẹp và bóng bảy. Nhưng về chất lượng lại luôn vượt trội về độ sắc bén và bền chắc. Ngoài ra, nước để tôi dao bao gồm rất nhiều thành phần và đó chính là bí quyết thành công của làng nghề", ông Tuấn cho hay.

Để giảm sức lao động, người dân tại làng nghề Phúc Sen đã cải tiến một số khâu sản xuất như sử dụng máy dập thay cho quai búa, máy mài, máy tạo khuôn... Ảnh: Lam Thanh

Sản phẩm chủ lực tại làng rèn Phúc Sen là dao. Điều đặc biệt là các loại dao ở đây chủ yếu được làm bằng nhíp ôtô nên rất chất lượng. Ảnh: Lam Thanh

Tôi thép là công đoạn khó nhất tại làng rèn Phúc Sen, quyết định đến chất lượng sản phẩm. Công đoạn này thường do các thợ cả giàu kinh nghiệm thực hiện. Ảnh: Lam Thanh

Những công đoạn quan trọng nhất đều được người thợ làm thủ công. Ảnh: Lam Thanh

Nghề rèn của người Nùng An, xã Phúc Sen được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia từ năm 2019. Ảnh: Lam Thanh

Ngày 3.8, trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Lương Văn Huấn - Chủ tịch UBND xã Phúc Sen cho biết, nghề rèn có ý nghĩa vô cùng quan trọng tại địa phương. Ngoài phát triển kinh tế xã hội, tạo công ăn việc làm còn là cơ hội để bảo tồn, gìn giữ những giá trị văn hóa từ lâu đời nay. Ảnh: Lam Thanh