Trực thăng di chuyển liên tục
Lúc 1h trưa ngày 25.7, PV Báo Lao Động mới tiếp cận được trụ sở tỉnh lỵ Attapeu, Lào. Tại đây, các đoàn cứu trợ đang làm thủ tục để hỗ trợ người dân vùng lũ, do thủy điện Xe Pian - Xe Namnoy gây ra.
Lúc 14 giờ cùng ngày, ông Sulivong Aphayvong - Giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Attapeu đã trả lời phóng viên báo Lao Động, rằng xác định được 95 người dân mất tích trong sự cố vỡ đập, trong đó lực lượng chức năng đã vớt được 26 thi thể. Công tác cứu hộ cứu nạn vẫn đang xúc tiến khẩn cấp.
Ông nói: “ Thống kê ban đầu hiện vẫn còn 1.372 nhà bị ngập trong nước lũ, 7.424 người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng”. Sáng nay, tỉnh Attapeu đã chuyển 3 chuyến hàng đến các làng bản ở huyện Sanamxay.
Vì là phóng viên của Việt Nam được tiếp cận được Attapeu khá nhanh, chúng tôi được ông Sulivong Aphayvong cho người dẫn đến trụ sở tỉnh đội Attapeu. Tại đây hàng hóa (chủ yếu gồm nhu yếu phẩm, gạo, rau quả, áo quần, chăn màn, than, bánh kẹo, thức ăn nhanh, nước uống...) được tập kết sẵn sàng. Chỉ chờ trực thăng đến là bốc ngày vào khoang, trực chỉ Sanamxay. Trong khi chờ máy bay, Trung tá Kha Nhyal - Phó phòng Tham mưu tỉnh đội Attapeu cho biết, tất cả các chuyến hàng đưa vào vùng lũ sẽ rải xuống từ trực thăng và dùng cano đưa vào các bản đang chìm trong nước.
Ông thông tin hiện có 4 bản nặng nhất là May; Tha Seng Chăn; Hỉn Lạt; Thạ Hỉn thuộc huyện Sanamxay (Bản là đơn vị hành chính tương đương xã của Việt Nam). Trong đó Bản May có 15 người thiệt mạng, 80 người còn lại ở các địa phương khác. Đây là con số ban đầu, vẫn còn được tiếp tục thống kê tiếp. Công tác cứu hộ, cứu trợ đang diễn ra khẩn trương. Quân đội được huy động tốc lực.
Đúng 15h30, trực thăng đáp xuống trụ sở tỉnh đội. Các đội cứu trợ nhanh chóng đưa hàng lên máy bay. PV Lao Động theo chân trực thăng, đến cứu tại Sanamxay - nơi chịu thiệt hại nặng nề nhất sau sự cố vỡ đập thủy điện Xa Pian - Xe Namnoy, tỉnh Attapeu, Lào.
Chiếc trực thăng cất cánh tại thị trấn tỉnh lỵ Attapeu rất hạn chế người đi theo. Ngoài lực lượng cứu hộ của quân đội, kíp y bác sĩ, một số nhà báo Việt Nam, phần lớn không gian máy bay dành để chở hàng cứu trợ.
Các hộp cơm nấu sẵn, thức ăn nhanh, nước uống và thuốc men y tế được ưu tiên vận chuyển trước. Khi máy bay hạ cánh xuống huyện Sanamxay, đã có rất đông người dân đứng chờ sẵn. Đây là trường THPT Sanamxay (huyện Sanamxay) - được kê dọn bàn ghế - làm nơi trú ẩn cho hàng trăm con người vùng ngập lụt. Các nạn nhân của trận lũ do vỡ thủy điện sau khi được cứu vớt được đã chuyển tất cả về trụ sở UBND huyện, sau đó chuyển đến các địa điểm như trường học, khu cộng đồng.
Họ vui mừng khi có đoàn cứu hộ tới. 4 người bị thương nặng nhất được cấp cứu sẵn trên xe cứu thương, khi trực thăng đến, họ được khẩn trương đưa lên khoang, đội ngũ y tế phải sát cánh bên họ, chở ngược về cơ sở y tế tuyến trên tại Attapeu.
Đoàn cứu trợ trên máy bay nhanh chóng bốc hàng xuống. Đoàn y bác sĩ ngay lập tức tiến hành thăm khám, chữa bệnh cho các nạn nhân. Tại trường THPT Sanamxay, anh Say Thi Đet - cán bộ Sở Y tế tỉnh Attapeu cho biết, có đến 107 người hiện vẫn trong tình trạng mất tích.
Hàng nghìn người khác trong tình trạng mất nhà cửa. Cơ quan chức năng vẫn đang tiếp tục thống kê kiểm đếm người trên cơ sở những người thoát nạn, sống sót. Hiện, tại huyện Sanamsay đang được Chính phủ ban bố tình trạng khẩn cấp. Các nẻo đường vào vùng vỡ đập bị phong tỏa vì cho rằng còn nguy hiểm. Nước lũ đang rút rất nhanh, cả trực thăng quân đội và xe cấp cứu tiếp tục vào sâu hiện trường để cứu người và vận chuyển thi thể các nạn nhân ra. Người bên ngoài không được vào.
Người Việt Nam an toàn
Tại bản Mịt Sắm Phăn (huyện Sanamxay) - cách bản May, Thạ Hỉn 12km và Tha Seng Chăn, Hi Lạt 15km - dù rất cách xa rốn lũ nhưng nước vẫn ngập, tràn về, nhiều nhà dân bị nhấn chìm. Điều đó chứng tỏ, trung tâm bị ngập rất nặng. Số người mất tích chắc chắn sẽ không thể dừng lại. Đường vào có nhiều đoạn đường bị ngập, lúc di chuyển bộ, lúc di chuyển bằng canô.
Anh Bùi Văn Lương - một cư dân Việt Nam - qua bản Mịt Sắm Phăn (huyện Samasay) làm dịch vụ sửa chữa xe máy nói: Hôm 24.7, hàng nghìn người của các bản bị ngập tháo chạy từng đoàn đi lánh nạn. Nước giật sập hàng trăm căn nhà, nhiều người phải leo lên nóc nhà. Chỉ có trực thăng mới cứu được họ.
Anh nói người Việt Nam trong 4 bản đấy chỉ độ khoảng 20 người, chủ yếu là sửa chữa xe máy và làm gỗ. “Người Việt Nam chủ yếu ở các bản Hinlad, Mai, nhưng họ đã chạy tháo nên cơ bản an toàn khá cao” - anh Lương trao đổi.
Trước đó, khi PV Báo Lao Động xuất phát từ tỉnh Gia Lai, sang Kon Tum rồi từ cửa khẩu Bờ Y để qua tỉnh lỵ Attapeu của Lào vào sáng 25.7, bằng xe khách.
Khi làm thủ tục nhập cảnh, ông Trần Xuân Tiến (trú tỉnh Hưng Yên, Việt Nam) - một công nhân chuyên thi công thủy điện tại Lào nói: Khu vực huyện Sanamxay, có người Việt sinh sống tại đây. “Tôi đang theo dõi thông tin về người Việt mình, chỉ số ít sống gần nơi vỡ đập. Phần lớn họ sống xa khu vực đấy, nên có thể không bị ảnh hưởng nhiều”. Chị An (trú Bình Đình) hiện đang kinh doanh tạp hóa tại Attapeu, cũng cho hay: “Khu vực đó (vỡ đập thủy điện Xe Pian - Xe Namnoy, có người Việt của mình”.
Khi PV Lao Động qua địa phận Lào, trời bắt đầu chuyển mưa. Cơn mưa nhẹ nhưng sương mù. Con đường từ Kon Tum (Việt Nam) - qua Attapeu (Lào) ngoằn ngoèo đồi dốc, nhiều lúc tôi không thể nhận tín hiệu từ cơ quan. Tuy vậy, thông tin người Việt sinh sống tại Attapeu, tôi cố gắng bằng mọi cách tiếp cận để chuyển tải thông tin (sự an toàn nếu có) về Việt Nam.
Tại Attapeu, Lào, Cty Hoàng Anh Gia Lai cũng cho biết những thiệt hại của Tập đoàn này tại Attapeu là không đáng kể. Không có thiệt hại về người. Hiện chỉ có 24 cán bộ, công nhân viên đang làm việc tại Nông Trường 12, Cty Đại Thắng (Cty con của Hoàng Anh Attapeu) và 2 trẻ em là con em của nhân viên đang bị mắc kẹt trong khu vực bị ảnh hưởng. 15 giờ ngày 25.7, máy bay trực thăng đưa toàn bộ 26 người đến nơi an toàn.
Trước tình hình khó khăn của bà con bị nạn, HAGL cũng đã thành lập đội cứu nạn gồm 10 bác sĩ, y sĩ, y tá với đầy đủ thuốc men và thiết bị sẽ có mặt tại Attapeu chiều 25.7 phối hợp cùng đoàn cứu trợ của chính phủ Lào. Cty HAGL bước đầu hỗ trợ 50 tấn gạo, 100.000 gói mì tôm, 5 tấn cá khô, 2.000 bộ quần áo, 100 túi bảo quản tử thi.
Đồ cứu trợ được chuyển từ Gia Lai đến Attapeu vào 17h chiều 25.7 để bàn giao cho Uỷ ban cứu trợ Chính phủ Lào. Trong thời gian tới, công ty sẽ nỗ lực hỗ trợ bà con vùng bị vỡ đập khắc phục khó khăn, sớm ổn định lại cuộc sống.
Ban hành Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Ba, đảm bảo tuyệt đối an toàn các công trình thủy điện
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng vừa ký Quyết định 878/QĐ-TTg ban hành Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Ba. Theo đó, hàng năm, các hồ Sông Ba Hạ, Sông Hinh, Krông H’Năng, Ayun Hạ, An Khê, Ka Nak, Ia M’lá, ĐăkSrông, ĐăkSrông 2, ĐăkSrông 2A, ĐăkSrông 3A, ĐăkSrông 3B phải vận hành theo nguyên tắc thứ tự ưu tiên.
Cụ thể, trong mùa lũ, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các công trình thủy điện Sông Ba Hạ, Krông H’Năng, An Khê - Ka Nak, không để mực nước hồ chứa vượt cao trình mực nước lũ kiểm tra với mọi trận lũ có chu kỳ lặp lại nhỏ hơn hoặc bằng 1.000 năm.
Đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình thủy điện Sông Hinh, không để mực nước hồ chứa vượt cao trình mực nước lũ thiết kế với mọi trận lũ có chu kỳ lặp lại nhỏ hơn hoặc bằng 200 năm. Đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình hồ chứa Ayun Hạ và Ia M’lá, không để mực nước hồ chứa vượt cao trình mực nước lũ thiết kế ứng với mọi trận lũ có chu kỳ lặp lại nhỏ hơn hoặc bằng 100 năm.
Bên cạnh đó đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình thủy điện ĐăkSrông, ĐăkSrông 2, ĐăkSrông 2A, ĐăkSrông 3A và ĐăkSrông 3B, không để mực nước hồ chứa vượt cao trình mực nước lũ kiểm tra với mọi trận lũ có chu kỳ lặp lại nhỏ hơn hoặc bằng 500 năm.
Về nguyên tắc vận hành các hồ giảm lũ cho hạ du, không cho phép sử dụng phần dung tích hồ từ cao trình mực nước dâng bình thường đến cao trình mực nước lũ kiểm tra để điều tiết lũ khi các cửa van của công trình xả chưa ở trạng thái mở hoàn toàn đối với các hồ Sông Ba Hạ, Sông Hinh, Krông H’Năng và Ka Nak, trừ các trường hợp bất thường hoặc các trường hợp khác do Thủ tướng Chính phủ hoặc Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai quyết định. P.V
